Dat waren er toch wel rond de duizend: het aantal mensen dat vandaag in Amsterdam deelnam aan de Official Animal Rights March, een mooie demonstratie voor dierenrechten en dierenvrijheid. Het was voor het eerst dat onder dit motto zo’n optocht in Nederland gehouden is. In andere landen bestaat het initiatief al iets langer. De opkomst, zeker voor zo’n eerste keer, vond ik heel behoorlijk, en smaakt naar een vervolg – waarbij dan het woord ‘Official’ van mij trouwens wel mag worden weggelaten als zijnde te… officieel zogezegd. Maar dit terzijde. Ik was een van de deelnemers, en ik vond het zeer de moeite waard.
Ik was in mijn eentje gegaan, maar voor de zekerheid had ik een spandoek van Autonomen Brabant meegenomen, met als tekst: “No one is free until all are free” . Je kunt niet weten, misschien zou ik bekenden tegenkomen die wel wilden helpen om het spandoek zichtbaar vast te houden. En ja hoor, al vrij kort nadat ik op het verzamelpunt de Dam was aangekomen, trof ik een paar kameraden die dat met plezier deden. Even later stonden we dan ook midden op de Dam, spandoek ontrold en zichtbaar. Dat trok redelijk bekijks. Toen zagen we dat er achter het spandoek… tientallen mensen met bordjes van de Partij voor de Dieren stonden! Dat zag er uit als curieuze combinatie, en sowieso wilde ik naar andere bekenden die ik inmiddels had gespot. Dat hebben we ook gedaan.
Die andere bekenden waren mensen met onder meer vlaggen met de tekst “Support the Animal Liberation Front”, en de bijbehorende letters ALF mooi in een omcircelde A geplaatst. Dierenvrijheid, anarchisme, als iets dat bij elkaar hoort, zo zie ik dat graag. Bij de Bite Back-demonstratie, eerder dit jaar, waren deze vlaggen er ook, dat werd een vrolijk weerzien. Mensen in deze groep hadden ook een spandoek: “There is no excuse for animal abuse”. Iemand droeg ook een zwart-groene vlag: groen anarchisme, eco-anarchisme. Later zag ik daar een tweede exemplaar van. We gingen bij deze mensen – duidelijk geestverwanten – staan.
Wat voor deelnemers waren er verder? Heel uiteenlopend, maar vooral ook heel ‘doorsnee’. Ja, borden en dergelijke getuigden van inzet voor dieren, van een veganistische levenskeus en dergelijke. Maar verder was er geen sprake van een bepaalde uitstraling, qua kledij of zo. Dit was geen scene, maar een vrij brede doorsnee van de bevolking, mensen van allerlei achtergronden, verenigd in hun afkeer van het lijden dat mensen en de maatschappij van mensen zo geheel nodeloos aan andere dieren toebrengt. Gemengd qua leeftijd en gender. Wel veel en veel witter, gemiddeld gesproken, dan je op grond van de bevolkingssamenstelling als geheel zou mogen verwachten.
O, en ik was wel heel blij dat ik nergens in de demonstratie verwijzingen naar rituele slacht heb gezien. Het bezwaar specifiek daartegen is immers geen behoorlijke stellingname tegen dierenleed, maar vooral stemming maken tegen moslims en joden, stemmingmakerij waar een dierenbevrijdingsbeweging uit-ste-kend zonder kan. Slacht is slacht, vlees is moord, de wijze van executie is de kwestie niet.
Qua politieke samenstelling: de Partij voor de Dieren was grootschalig opgekomen. Levenstekenen van andere partijen zag ik niet, en ik heb ze ook niet vreselijk gemist… Wel jammer vond ik dat Autonomen Brabant de enige anarchistische/ radicale groep was die zichtbaar – al was het maar met een spandoek – aanwezig was, althans voor zover ik zag. Marxistische clubs zag ik sowieso niet, maar ja, nertsen zijn nu eenmaal geen proletariërs en kunnen niet staken… Het feit dat dit weekend de klimaatactie Code Rood op gang is gekomen, zal meegespeeld hebben: veel anarchisten en andere radicalen zijn waarschijnlijk die kant op, en met heel goede reden ook. Maar bij de Bite Back-demonstratie was de opkomst uit zichtbaar anarchistische kring spijtig genoeg ook aan de magere kant. Terwijl de raakvlakken en verwantschap tussen anarchisme (afwijzing van hierarchie en onderdrukking) en dierenbevrijding (afwijzing van de hierarchie die mensen boven dieren plaatst, van onderdrukking die menselijke dieren op andere dieren loslaten) er duidelijk zijn. Voor mij is dierenbevrijding onderdeel van anarchisme, maar veel anarchisten – en trouwens ook heel veel mensen die voor dieren opkomen – zien dat duidelijk anders. Daar ligt een belangrijke rol voor eco-anarchisten, waar ik me graag ook toe reken.
Voordat we gingen lopen, was er nog een komisch intermezzo. We stonden op de hoek van de Dam, waar ook, geloof het of niet, en hotdogkraam stond. Reukoverlast sowieso, en natuurlijk was het ook vragen om enig initiatief van dierenactievoerders, zo ‘n vleeskraam naast een plein vol veganisten. Even later was er dan ook iemand op de kraam geklauterd en had er een bord met “Animal Rights” geplaatst. Snel erna verscheen een boze man, de kraamhouder neem ik aan: dat bord moest weg. Dat mocht hij mooi zelf doen, hetgeen hij ook, hoogst vertoornd, deed. Met grote tegenzin en agressieve lichaamstaal als toetje, gaf hij het bord terug.
Even later was het tijd om te gaan lopen. Wij sloten achteraan bij de stoet aan: een min of meer spontaan gevormd radicaal blok, met de ALF-vlaggen, het Autonomen-Brabant-spandoek, de groen-zwarte vlaggen, en een flinke handvol luide en enthousiaste stemmen. Bijna meteen ging het los: “There’s no excuse for animal abuse”. En met wat onderbrekingen ging het leuzenroepen eigenlijk door tot we, na een slordige vier kilometer door de binnenstad van Amsterdam, op het Museumplein aankwamen waar de actie met een serie toespraken werd afgesloten. Nu en dan flinke regenbuien, af en toe ook zon, begeleidden ons. Net als de blikken van omstanders: veelal enigszins sceptisch, soms nieuwsgierig, zelden openlijk vijandig maar ook zelden heel ondersteunend. Bekijks trokken we wel.
We riepen van alles, over dieren, maar ook over de maatschappij die dieren tot product reduceert, tot dingen om op te eten, leeg te melken, van hun huid te ontdoen en zo meer. Wat we zoal riepen:
What do we want? Animal Liberation! When do we want it? Now! Are we gonna fight for it? Yes! Are we gonna live for it? Yes!
One struggle, one fight – Animal liberation, human right!
One Solution – Vegan Revolution!
No borders, no nation – Animal liberation! Al snel afgewisseld met: No borders, no nation – Total liberation!
Tegen staat en kapitalisme, voor anarchie en veganisme! Ook in het Duits: Gegen Staat und Kapitalismus – fur Anarchie und Veganismus!
Dit werd dus voornamelijk geroepen in het radicale groepje waar ik in meeliep. Verder naar voren hoorde je ook leuzen, onder meer “There is no excuse for animal abuse”. Ik kan het mis hebben, maar ik geloof wel dat het onophoudelijk gescandeer van ‘ons’ groepje aanstekelijk werkte op andere delen van de demonstratie. Zo niet, dan hebben we in ieder geval wat leven achterin de brouwerij aangebracht en zelf de motivatie er goed in gehouden.
De politie was nadrukkelijk, en wat mij betreft wel degelijk hinderlijk, aanwezig. Meerdere busjes reden vlak achter de stoet, vlakbij waar we lekker aan het brullen waren. Af en toe een motoragent opzij. Ze deden verder niets. Ze zorgden wel voor, laat ik zeggen, ‘sfeer’. Van het soort waar ik prima zonder kan.
Intussen had ik gezien dat de stoet best heel lang was. Maar ze was ook vrij smal. Vaak liepen we wel op de rijbaan, maar op een gegeven moment viel het me op dat we ‘netjes’ op een fietspad liepen. Daar heb ik maar even via een improvisatie-leusje wat van gezegd: “Why don t we walk On The Street?” of zoiets. Enkele mensen zagen het punt. Gelukkig liepen we even later weer op de rijbaan zelf. Een beetje street power hoort een serieuze demonstratie immers wel te hebben. En de aantallen demonstranten maakten dingen mogelijk wat dat betreft. Er was wel iets meer mogelijk op dit vlak. Maar ja, dan zijn er meer mensen nodig die de mogelijkheden zien, en weten aan te grijpen. Weer iets waar meer anarchisten hun nut zouden kunnen bewijzen… als ze er zouden zijn.
Over het geheel genomen was de optocht aan de keurige, brave kant. Dat maakte echter onze wat radicalere inbreng in de staart van de optocht extra leuk, en ook wel van extra betekenis. Ook een radicaler aanpak kun je leren, en kun je oefenen. Soms werkt het aanstekelijk. Zoals op het moment dat er iemand van de ordedienst – die dus de keurigheid van de demo hielp bewaken – een radicalere leus opgewekt mee begon te roepen.
Op het Museumplein zag ik de lange stoet van opzij. Indrukwekkend! Iets minder indrukwekkend was de afsluitende manifestatie, met de helaas gangbare optocht van sprekers op het podium. Hier en daar maakte dat ook wel indruk, maar waar we onderweg nog deelnemers aan een actie waren, waren we nu weer teruggerold in toehoorders van een evenement. Terug van activiteit naar passiviteit, en in die passiviteit zit onze kracht dus niet.
Maar ik ga niet zuur eindigen, en niet alleen omdat ik een groot deel van de terugreis met gezellige radicale mededemonstranten maakte. Sowieso vond ik het hele gebeuren best mooi. Een goede opkomst. Een iets te brave, maar hier en daar toch behoorlijk strijdlustige stemming. De kans om zelf met kameraden een wat radicaler geluid te helpen klinken, iets waar ik graag gebruik van maakte.
Dit soort acties doet een geluid weerklinken van mensen die voor dieren opkomen. Dit soort acties maakt het tegelijk mogelijk dat medestanders in de strijd elkaar vinden, wat mij betreft vooral ook medestanders die verder willen gaan dan vriendelijk per optocht vragen om een betere behandeling van dieren. Dit soort acties hebben nut. Meer, graag! Dan zal ik aan de radicale scherpte proberen mijn kleine steentje bij te dragen.
Overgenomen van: Ravotr
