Zorg voor het milieu en beperking van overlast horen bij de planning van een nieuwe luchthaven tot de topprioriteiten. Het moment van aandacht ervoor is er nu Schiphol weer eens uit zijn jasje is gegroeid. Al eerder, in de jaren vlak na WO-II was het oorspronkelijk militaire vliegveld te klein bevonden. Een nieuwe plek was noodzakelijk. Na veel politiek getouwtrek verrees een paar kilometer westelijk van het oude Schiphol de nieuwe luchthaven. In 1967 was de constructie ervan klaar. Toen al waren er waarschuwingen voor forse geluidsoverlast. De destijds ingestelde commissie Kosten erkende die, vooral voor de nieuwe Amsterdamse wijk Buitenveldert. Weloverwogen planning moest dus wijken voor politieke belangen en Schiphol is in de jaren erna uitgegroeid tot een ‘mainport’.
Lelystad
Maar nu is de maat eindelijk toch vol. Vooral goedkope vluchten worden verbannen naar Lelystad. Vanaf 2019 gaan er daar tienduizend vluchten vertrekken en landen. De komende decennia wordt dat aantal uitgebreid naar 45.000. Protesten ertegen wakkeren aan. Zelfs RTL-nieuwslezer Jan de Hoop voert vanuit zijn stulpje op de Veluwe actie – voor het eerst in zijn leven.
Veel vraagtekens zijn er inderdaad te plaatsen bij de uitbreiding van Lelystad Airport. Zo liggen Schiphol en Lelystad in elkaars nabijheid. De luchtruimen van de twee luchthavens overlappen elkaar. Dat houdt in dat vliegtuigen op Lelystad laag moeten vliegen en het zorgt dus voor extra lawaai voor de omwonenden. Die nabijheid heeft bovendien economische nadelen. Economie is vanzelfsprekend een enorm belangrijk aspect bij de situering van een luchthaven – als het alleen om milieu en geluidsoverlast ging, zou de bouw van een grote luchthaven op een van de Waddeneilanden te overwegen zijn. Voor de economie van de zuidelijke Randstad, met name van Rotterdam, ligt Lelystad behoorlijk veraf.
Zuiden
Schiphol en Lelystad liggen dus voornamelijk gunstig voor de noordelijke Randstad. Getuigt dat van planning? Bovendien verplaatst het zwaartepunt van de industriële activiteit in Nederland zich van de Randstad naar het zuiden, vooral naar Noord-Brabant. Dit is een factor te meer die pleit voor een luchthaven die zowel de zuidelijke Randstad als Brabant bedient. Turend op de kaart naar een geschikte plek ten zuiden van Rotterdam merk je de Oosterschelde op. Dat water ligt ideaal voor vliegtuigen. Niet dat het zinnig is daarop een vliegveld te construeren maar de mogelijke geluidsoverlast van overvliegende vliegtuigen vanaf Tholen is er miniem. Het betreft hierbij in het bijzonder het opstijgen tegen de hoofdzakelijk westelijke wind in Nederland in – opstijgen veroorzaakt meer lawaai dan landen. Verder is de regio ten oosten van Tholen relatief dun bevolkt. Een luchthaven daar ligt dan voor de hand: Tholen Airport.
Tegen vliegvelden op Tholen zullen natuurlijk ook protesten oprijzen. Voor de bewoners aldaar wil ik de volgende overweging meegeven: is het niet de voorzienigheid Gods die in laatste instantie beslist?
