Alles bij elkaar is rechts groter geworden, en is de balans verder naar de hardst denkbare varianten van rechts verschoven. Is er dan tenminste nog sprake van polarisatie, waarin een kleiner geworden links zich tenminste schrap zet tegen rechts? Wie dat wil beweren, moet heel erg goed zoeken naar aanwijzingen. Ik zie vooral het tegendeel: linkse partijen en stromingen die zelf buigen voor rechts, toegeven aan rechts, bewegen naar rechts, meedoen met rechts. Dat geldt in parlementair links, dat sowieso vanwege die werkwijze altijd meer parlementair is dan links, als we met links tenminste nog iets egalitairs en emancipatorisch bedoelen. Maar ook daarbuiten is het merkbaar. Deel drie van de inmiddels als vierdelig stuk gedachte tekst.
We zagen al de teloorgang van de PvdA. We zagen al hoe kiezers daarvan naar rechts bewegen, of hun linksige omhulsel afwerpen en gaan naar het soort soft-liberaal rechts waar ze al pasten. Maar de PvdA was al langer nauwelijks nog in enige zinnige vorm ‘links’ te noemen. Tegenover haar verval zou je de groei van GroenLinks als positief punt kunnen zien. Dat deze club de PvdA in omvang ruim overvleugelt, vind ik reden tot een soort leedvermaak. Het is een mooie repliek op de neerbuigendheid waarmee de PvdA heel lang haar iets linksere rivalen heeft bejegend.
Maar dit type leedvermaak maakt GroenLinks nog niet hard links. Het succes ervan lijkt me een deels een kwestie van elan van een relatief jonge en nieuwe lijsttrekker die trendy opereert, een vlotte progressieve babbel weet neer te zetten Het is imago, hetgeen niet uitsluit dat Klaver het allemaal nog oprecht meent ook. Maar het is tegelijk ook erg middle class, of minstens iets voor relatief hoogopgeleiden, bepaald niet zeer laagbetaalde mensen, veelal vrij jonge mensen.
Marktwerking is intussen gewoon onderdeel van het GroenLinkse wereldbeeld. Gecombineerd met milieuvriendelijk belasting heffen betekent dat de redding van het milieu vooral van ons koopgedrag afhankelijk wordt gemaakt – en dat arme mensen moeten bloeden. Mensen zijn intussen het enthousiasme van GroenLinks over oorlogsmissies in Afghanistan net zo min vergeten als de steun van de partij aan de omzetting van studiefinanciering in leenstelsel. De steun die GroenLinks nu heeft, is op drijfzand gebouwd. Als ze zou kiezen voort langdurige en harde oppositie, gecombineerd met een steviger nee tegen militarisme, marktwerking en uitholling van collectieve voorzieningen, dan maakt ze een kans de plek in te nemen die de SP nu nog inneemt. Ik zie eigenlijk niets dat daarop wijst. Het zal me benieuwen hoe lang het duurt voordat Jesse Klaver minister wordt in een VVD-kabinet, en waar de kiezers van GroenLinks vervolgens heen vluchten.
(Lees verder bij de bron van dit artikel)
Via:: ravotr
