Edith Schippers en de paradox van de vrijheid

Edith Schippers, minister van Volksgezondheid mocht de HJ Schoo-lezing houden en die ging niet over particuliere zorgfondsen, het Nationale Zorgfonds, de eigen bijdrage of de medicijntekorten. Nee, ze koos ervoor het te hebben over de opkomende intolerantie. Alle opkomende intolerantie? Niet bepaald, ze sprak enkel over de intolerante islam.

Titel van haar lezing: De paradox van de vrijheid.

Ze zegt: De paradox van de vrijheid is dat we ons met elkaar moeten bemoeien. De paradox van de vrijheid is dat er grenzen zijn die moeten worden gehandhaafd.
En verderop: Is de paradox van de vrijheid dat je die vrijheid moet beschermen tegen z’n eigen ondermijning? Ja, uiteraard is dat aan de orde. Betekent dat dat je een beweging als Hizb-ut-tahrir moet verbieden? Ik vind dat een levensgroot dilemma. Over deze vraag heb ik lang nagedacht. Wordt het niet eens tijd om een helder signaal af te geven? Een heldere norm te stellen? Wij accepteren deze aanval op onze vrijheid niet en daarom verbieden wij deze intolerantie, deze vijandige denkbeelden. Is verbieden niet het meest heldere signaal dat wij deze bewegingen niet willen, niet moeten en zullen bestrijden? Dan weet iedereen waar hij aan toe is.

Het is de tweede dag van de campagne: op zondag minister-president Mark die zich presenteert als het aardigste jongetje van de kleuterklas, op maandag zijn vriendinnetje Edith (heel schattig allemaal) die eens flink uithaalt naar de intolerante islam.

Doel: ‘vriend’ Wilders het gras voor de voeten wegmaaien.

Zandbak Nederland.

Natuurlijk, de zorgen van Edith Schippers zijn niet onterecht. Het politieke islamisme is een stroming die de vrijheid van mensen sterk beknot op grond van zogenaamd ‘eeuwige wetten’. Vooral vrouwen moeten hun plaats weten: binnen, bedekt, bedoekt, aan het aanrecht, op het bed, barend. Mannen hebben wat meer vrijheid: meer vrouwen, veel buitenshuis. Daar tegenover staat: veel bidden en goed luisteren naar de instructies van de machthebbers, geestelijke voorgangers.

Vergeet Schippers niet iets?

Onze vrijheid wordt immers ook beknot door het strenggelovige christelijke volksdeel waarmee de VVD zo graag samenwerkt. Zij hebben dezelfde ideeën als de islamisten: het ‘woord van God’ bepaalt, ‘het boek’ is wet. Wel laten zij ruimte aan andersgelovigen, zo lang die in de meerderheid zijn tenminste.

En onze vrijheid wordt zeker aangevallen door de partij waarmee de VVD heel innig samenwerkte, de PVV. Niet het PVV-programma was reden voor de woede van Rutte CS maar het feit dat Wilders ‘zomaar’ het Kabinet Rutte-1 liet vallen. Het PVV-partijprogramma wil moskeeën verbieden, de Koran verbannen, het islamitische geloof oplossen in zoutzuur. Deze partij laat er geen twijfel aan bestaan dat als zij ooit aan de macht komt (met een meerderheid) de plannen zonder meer zullen worden uitgevoerd. Over vrijheid gesproken…

Is die intolerantie geen bedreiging van onze vrijheid, Edith? Is dat geen ‘jihad’?

Blijkbaar niet. Want die intolerantie vindt plaats binnen het kader van de verdediging van ‘westerse waarden’.

Schippers: Ik heb er lang over nagedacht en ik ben tot de conclusie gekomen dat een verbod op organisaties – die alles waar wij voor staan, verwerpen – wel een hele aanlokkelijke gedachte is, maar uiteindelijk niet werkt. Dat zien we ook in landen waar dat verbod wel geldt. De vrijheid waarvoor we strijden is juist de vrijheid van gedachten, van je eigen wereldbeschouwing. Ook als we het daarmee hartgrondig oneens zijn. Ook als we die gedachten verafschuwen. Ik heb besloten dat ik niet defensief wil zijn, maar offensief. Mijn antwoord op de paradox van de vrijheid is dat onze ideeën sterker zijn. Dáár ligt onze kracht. Maar dan moeten wij die ideeën wel uitdragen. Dan moeten wij wel het zelfvertrouwen hebben om te staan voor onze ideeën.

De minister heeft ideeën blijkbaar. Welke ideeën zijn dat dan?
De vrijheid van Schippers is gekoppeld aan de Vrije Markt.
Ja, met hoofdletters. Zodat we begrijpen dat het hier gaat over een wereldwijde organisatie, niet over een onschuldig fenomeen.

En laat die Vrije Markt (de markt van de Internationals) nu net zijn wat onze vrijheid bedreigt. Het staat gelijk aan het neoliberale beleid van de VVD. Het jaagt de burger op kosten, klopt de burger geld uit de zakken dat vervolgens gaat naar adviesbureaus, organisatiebureaus, uitvoerende particuliere bedrijven, overbetaalde directeuren en al schatrijke aandeelhouders.

Dat is wel de grootste aanslag op onze vrijheid. Het veroordeelt ons tot globale knechtschap, afhankelijkheid.

De lezing van Edith Schippers is een hypocriete poging om onze vrijheid te monopoliseren in neoliberale zin: de ‘westerse’ (christelijke) cultuur wordt aangevallen door de ‘oosterse’ islamitische cultuur; ze willen hier de zaak overnemen. Het behoud van die liberaal gekleurde vrijheid is DE vrijheid. Onze eigen vrijheidberovers (GPV, PVV, het kapitalisme) worden verzwegen, zijn onbestaand.

Zie daar de ware paradox van de vrijheid: in naam van de vrijheid is er de vrijheidsbeperkende staat en het vrijheidsbeperkende neoliberalisme. Die beperking van de vrijheid is geoorloofd, omdat zij de ‘westerse waarden’ beschermt.

Ik snap heel goed dat de minister de invloed van het politieke islamisme wil tegengaan. Niemand wil hier gedwongen worden een sluier te dragen of zich aan de sharia te onderwerpen. Maar toon dan ook de andere kant van het spectrum. Wie wil worden gedwongen zijn kleren uit te trekken op het strand? Wie wil worden gedwongen zijn geloof op te geven?

Het liberale vrijheidsideaal heeft een blinde vlek: zij geldt slechts voor liberalen. De vrijheid om (hoe dom ik ik het ook vind) je te onderwerpen aan de wetten van het salafisme maakt daar geen onderdeel van uit. Verbieden wil (en kan!) Schippers het niet, maar ze zal binnen haar machtspositie alles inzetten om die mensen te pesten, het leven onmogelijk te maken. Dat is haar inzet.

Wel mag je monnik worden of non, dat valt binnen de ‘westerse waarden’. Daar is geen probleem. Waarom niet? Omdat het dan om ‘onze’ God gaat, ‘onze’ vrijheid.

Meten met twee maten is het. Hypocrisie.

Ondoordachte vrijheid, vrijheid als kreet. Dat is Schippers’ vrijheid.

De psychiater en filosoof Karl Jaspers (1883-1969) schreef ooit: Er mag geen vrijheid zijn tot vernietiging van de vrijheid. Dat was mooi gezegd. Maar de imperatief was meer een kreet van wanhoop dan van hoop. Het mag niet gebeuren, maar wat doe je als het wel gebeurt?

Wat Edith Schippers doet dus: langzaam de vrijheid verstikken in naam van de vrijheid.