Naar aanleiding van een reportage op de Belgische tv gingen kennissen van mij naar Duinkerke om hulpgoederen en voedsel te brengen. (Het gaat vermoedelijk om deze reportage: 150 Belgen helpen een handje in vluchtelingenkamp van Duinkerke). RTL-nieuws ging ook filmen in Duinkerke. Het kamp in Duinkerke is in een paar weken tijd uitgegroeid van ongeveer 400 personen tot ruim 2000 nu. Volgens RTL-nieuws zijn het vooral Koerden die in Duinkerke zijn neergestreken. Zij voelen zich minder thuis in het illegale kamp in Calais 30 km verderop. Het schijnt dat daar vooral mensen uit Afrika aanwezig zijn. Tenminste die indruk wordt gewekt door de fraaie fotoreportages in de Nederlandse media. Dat past ook goed bij de naam die het kamp gekregen heeft: De Jungle.
De Wet van de Jungle
Over de Jungle doen allerlei wild-west verhalen de ronde; of misschien moet ik zeggen donker-afrika verhalen. Ik vroeg me af wat er van waar is.
Journalist Arnold Karskens is zich persoonlijk op de hoogte gaan stellen om te kunnen beschrijven wat hij met eigen oren en ogen gehoord en gezien heeft.
“Gelukkig stelt crowdfunding mij nu in staat om het échte verhaal over de huidige migratiestroom naar Europa op te tekenen. Vrij van vals sentiment, gebaseerd om eigen waarnemingen en gemengd met ervaringen uit het verleden.”
In elk geval is de titel correct gekozen: Calais ís het cynisch dieptepunt van de Europese aanpak. Direct daarna past alles in het framewerk: Allen die in Calais verblijven zijn geen vluchtelingen. Zij zijn economische gelukzoekers, die het volledig aan zichzelf te danken hebben dat ze in de modder zitten. Bovendien is er sprake van geweldsituaties in het kamp. Karskens haalt een jonge Eritreeër aan: “In de ‘Jungle’ erkent Eritreër Merhawy (20), smal donker gezicht met kort kroeshaar, het bestaan van geweld dat met iedere maffia-vluchtelingenpraktijk waar ook ter wereld samengaat.”
Daarnaast is er ook sprake van geweld en vernielingen tegenover de Europese transportsector. De nietsontziende massa migranten neemt elk middel aan om in het land van met goud geplaveide straten aan de overkant van het Kanaal te kunnen geraken.
En even in de overtreffende trap van de riooljournalistiek.
Voor de individuele chauffeur die er mee te maken krijgt levert dit inderdaad een schrikbeeld op. Temeer daar ze niet hoeven te rekenen op veel steun van overheden of werkgevers. Indien een vluchteling er in slaagt zijn vrachtwagen binnen te dringen en ze worden gesnapt, is de boete voor de chauffeur. Een goede manier om deze 2 groepen tegen elkaar op te zetten. Wat helpt in de negatieve beeldvorming omtrent deze groep mensen is te benadrukken dat ze economisch vluchteling cq gelukzoeker zijn en dat ze uit Afrika komen.
Zie ook: “Vorige week zag het nog letterlijk zwart rond een van onze wagens”.
En het is echt zo: foto en filmmateriaal lijkt wel geselecteerd op mensen met een donkere huidskleur.
Wanneer is iemand een vluchteling?
Volgens Karskens is een vluchteling: ‘Iemand die levensgevaar loopt en daarom een veilige plek kiest’. Om daarna op te merken dat aan de hand van die definitie je in Calais niet van vluchtelingen kunt spreken, maar eerder van gelukzoekers of migranten op zoek naar een beter leven.
Op de site van Vluchtelingenwerk Nederland wordt opgemerkt over de vluchteling:
Wanneer is iemand een vluchteling? Dit is bepaald in het Vluchtelingenverdrag.
Gegronde vrees voor vervolgingVolgens het Vluchtelingenverdrag is een vluchteling iemand die in zijn thuisland gegronde vrees heeft voor vervolging. Redenen voor vervolging kunnen zijn: ras, godsdienst, nationaliteit, politieke overtuiging of seksuele voorkeur. De vluchteling kan in eigen land geen bescherming krijgen tegen deze vervolging.
Dat is net wat anders dan wat Karskens er van vindt. (De rare gedachtengang van Karskens alsof het recht op zoeken naar geluk niet aan iedereen is toegestaan en dat wanneer je in de problemen zit dat alleen maar mag als je niet op zoek was naar geluk laat ik maar even voor wat het is.)
Ik ben benieuwd naar de mensen in dit kamp in Calais. Naast mensen uit Eritrea, Afghanistan en Irak en Iran zijn er onder andere ook mensen uit Soedan (regio Darfur), Somalië en Ethiopië. (Oromo).
Waarvoor zijn zij gevlucht?
Eritrea
In het hieronder aangehaalde artikel in Mondiaal Nieuwsmagazine (Mo.be) worden redenen opgesomd waarom zoveel Eritreërs hun land ontvluchten. Oordeel zelf maar of je dat vindt passen in de definitie.
Waarom nagenoeg iedereen vlucht uit Eritrea.
The Guardian schreef 23 december nog over de onderdrukking, armoede en de eindeloze dienstplicht in Eritrea als een recept voor massa emigratie. Die dienstplicht neemt de vorm aan van slavernij.
Soedan
De regio Darfur in Soedan is al jarenlang een hel voor de mensen die er wonen. De VN spreekt van een genocide die werd uitgevoerd door regeringstroepen. President Omar al Bashir wordt al sinds 2009 gezocht door het Internationale Strafhof in Den Haag wegens oorlogsmisdaden en genocide. Ondertussen houdt hij het land nog steeds met geweld in zijn greep.
Mensen die de toestand daar ontvluchten bestempelen als economisch gelukszoeker is echt niet te rechtvaardigen.
Somalië
Dit zegt vluchtelingenwerk Nederland erover:
“Veel Somaliërs zijn hun land ontvlucht omdat er al jaren een oorlog woedt. Burgers hebben er dag in dag uit te lijden onder geweld van diverse rebellengroeperingen – onder meer Al Shabaab – en het regeringsleger. Meer dan een miljoen Somaliërs zijn verdreven uit hun huizen en duizenden mensen ontvluchten maandelijks het land.”
Ethiopië
In Ethiopië is sprake van grootschalige landroof door de regering. De Oromo bevolking wordt de middelen van bestaan afgepakt, protesten worden gewelddadig neergeslagen er is sprake van martelingen en massa-arrestaties. Dit is al decennia gaande.
Kennelijk mag ook dit geen levensgevaar heten en zijn mensen die deze situatie ontvluchten alleen maar economisch gelukzoeker.
Wie gaat er mee naar Engeland varen?
Een klein deel van de miljoenen mensen die mensonwaardige omstandigheden in hun vaderland ontvluchten probeert naar Engeland te geraken. Hun motieven zullen verschillen. Voor sommigen is het de taal, voor anderen wellicht omdat er vrienden of familie woont. De pers houdt er van om dit soort logische en begrijpelijke argumenten niet te horen maar er liever een ander verhaaltje aan vast te knopen. Het gaat hier tenslotte niet om gewone vluchtelingen, maar om ordinaire gelukzoekers. Zij hebben hun ellende aan zichzelf te danken en moeten ophouden overlast te creëren. Hoe komen ze toch op het idee om naar Engeland te willen? Dat kan slechts voortkomen uit hun onontwikkeldheid, domheid en goedgelovigheid.
Karskens veronderstelt dat deze migranten hun beeld van het Verenigd Koninkrijk louter baseren op tv-beelden van voetbalwedstrijden. “Uit de verhalen krijg ik sterk het idee dan velen Europa vooral kennen van satellietbeelden van de Britse voetbaldivisie Premier League. En dat zij de steden waar voetbalclubs als Arsenal en Manchester City spelen, door het gebrek aan goede geografische kennis, als het centrum van Europa zien, het logische einddoel van hun trip dat ze thuis al in hun hoofd hebben gezet.”
(De misschien wel goedbedoelende) Geronimo Matulessy (documentaire fotograaf) constateert op Joop.nl dat hij na ongeveer 40 vluchtelingen te hebben gesproken wel kan merken “dat men onderontwikkeld is en geen besef heeft waar men aan begonnen is. Laat staan waar het eindigt.” De jonge jongens die hij heeft gezien maken er soms zelfs een spelletje van:
Ondertussen neemt het aantal sterfgevallen toe onder hen die proberen op een of andere manier aan de overkant te geraken.
Nederland en eigenlijk alle Europese landen laten de laatste tijd zien dat ze een vrekkenstaat zijn geworden. En zelfs in de gierige bedeling en ongastvrijheid wordt er nog onderscheid gemaakt tussen meer en minder slachtoffer, meer en minder welkom, meer en minder vreemd.
