AR5 is het vijfde rapport van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) over de staat van het klimaat. Het eerste heette FAR (First Assessment Report), het tweede werd naar Edwin van der Sar genoemd, het derde heette TAR, maar het vierde niet FAR, want dat was al de naam van het eerste, doch kreeg de afkorting AR4.
Ik noem me liever geen scepticus, dat lijkt erop dat ik niet geloof in de opwarming van het klimaat. Ik prefereer de term agnosticus – letterlijk: iemand die geen kennis heeft – het kan wat mij betreft vriezen of dooien. Anderen zullen mij wel onder de noemer klimaatscepticus scharen, omdat ik niet vrees voor rampspoed als we niet onmiddellijk actie ondernemen om de aarde te redden van de warmtevloed die ons zal treffen vanwege het overvloedig pompen van koolzuurgas in de atmosfeer. Soit.
Een GroenLinkser, wethouder van Amsterdam Maarten van Poelgeest, heeft mij, bizar genoeg, op het pad van het klimaatagnosticisme gebracht. Het zal 2006 of 2007 zijn geweest. Ik geloofde in de urgentie van reductie van CO2-uitstoot. In een discussie met Van Poelgeest over de noodzaak van dichtere bebouwing in de stad, adviseerde ik hem zo weinig mogelijk te bouwen in Amsterdam. Woningen kennen een lange levensduur, vaak langer dan honderd jaar. Wanneer de zeespiegel stijgt als gevolg van de opwarming, neemt de kans op wateroverlast toe. Het ware beter in Amersfoort ofzo te bouwen. Van Poelgeest liet zich natuurlijk niet afbrengen van zijn megalomane bouwplannen – hij ziet Amsterdam als wereldmetropool. De wethouder antwoordde mij dat de eventuele wateroverlast nog wel even op zich zou laten wachten en overigens zijn Nederlanders uitstekende waterbeheerders. Bovendien: hoe groot is de kans op overlast? Ik stond toen met mijn mond vol tanden, ik had geen weerwoord. ‘Maar ik zal het uitzoeken’, dacht ik. Dat uitzoeken verliep anders dan ik me had voorgesteld. Tal van zaken brachten me aan het twijfelen. Drie zal ik er hier kortheidshalve noemen.
Twijfels
Het onderzoek leverde op dat het IPCC heel vaag over kansen is. De organisatie had het vooral over scenario’s. Met scenario’s kun je alle kanten op. Een scenario is dat ik een dodelijk verkeersongeval krijg wanneer ik mijn huis uitga. Is dat reden om mijzelf thuis op te sluiten? De kans op een ongeluk is natuurlijk heel klein. Ik waag het er gewoon op.
In TAR uit 2001 werd de hockeystickcurve opgenomen die aanleiding vormde voor verontrustende berichten over opwarming. In die oorspronkelijke grafiek is een Middeleeuwse Warme Periode, noch een Kleine IJstijd waar te nemen. Dat terwijl die klimaatfenomenen in de historie toch goed gedocumenteerd zijn.
In 2009 bleek een van de meest vooraanstaande klimaatonderzoeksinstituten, die van de University of East Anglia, betrokken te zijn bij Climategate. Onderzoeksgegevens zouden zijn gemanipuleerd. In één e-mail correspondeertde het hoofd van het klimaatonderzoek, Phil Jones, met Michael Mann, de voornaamste man achter de hockeystick, over het toepassen van een ’truc’ (’to hide the decline’). Het ging om een statistische methode om het uiteenlopen van een temperatuurreconstructie en de waargenomen temperatuur in de twintigste eeuw weg te laten, en op het eind te vervangen door thermometermetingen. In een andere e-mail van Jones staat dat hij liever niet zou willen dat bepaalde gegevens publiek worden: hij zou die liever verwijderen dan ze openbaar maken.
Nu wil ik niet naïef zijn over wetenschappelijk onderzoek en geloven dat alles volgens de regels verloopt. Er wordt gesjoemeld bij het leven. En als op grond van van een aantal twijfelachtige zaken verregaande conclusies worden getrokken, wil ik daar niet direct in meegaan, dan verklaar ik mij agnosticus.
Klimaatontwikkeling
Daarbij komt dat er de laatste 15 jaar nauwelijks opwarming heeft plaatsgevonden. Vijftien jaar is de helft van de tijd – 30 jaar – waarover het klimaat wordt bepaald als gemiddelde van de weertoestanden. Daartoe zou AR5 iets uit te leggen hebben. Recente inzichten geven aan dat er meer warmte in de diepzee is opgenomen dan de klimaatmodellen verwachten. Als dat inderdaad zo is, dan is er weinig aanleiding voor klimaatpaniek.
Er zijn zelfs argumenten te geven die een opwarming verwelkomen. Over de warmste periode na de laatste ijstijd, het Holocene Klimaatoptimum, luidt de waarheid (Pravda):
Tijdens de periode die bekend is als het Holocene Klimaatoptimum, lag de temperatuur ongeveer twee graden Celsius hoger dan tegenwoordig. Tijdens het Holocene Klimaatoptimum faciliteerden warmere temperaturen en een daarmee samenhangende toename van regen de ontwikkeling van landbouw, dorpen, en zelfs steden in veel delen van de wereld.
(…)
Tijdens het Holocene Klimaatoptimum ontvingen Californië, het zuidwesten en zuiden van de VS, het Middellandse Zeegebied, het Midden-Oosten, Oekraïne, India, China, en noordelijk Afrika meer regen dan tegenwoordig. Tijdens het Holocene Klimaatoptimum werd de Sahara een welige savanne doorspekt met rivieren en meren die gunstig was voor olifanten, giraffen, zebra’s nijlpaarden, krokodillen, mensen en het vee dat de mensen hadden gedomesticeerd. (mijn vertaling)
Hoewel die toekomstige ‘Hof van Eden’ op zich geen argument voor agnosticisme is, doet die mij besluiten geen snelle beslissing over de klimaatproblematiek te willen nemen. Ik herhaal de op Krapuul eerder aangehaalde woorden van de helaas vroeg overleden hoogleraar klimaatmodellering en klimaatanalyse Nanne Weber. In haar oratie in 2008 zei ze: “Over tien of twintig jaar hebben we zekerheid, maar dat duurt nog even.”
Ondanks alle heisa van het IPCC in AR5 over vermoedelijke temperatuurstijgingen van 1,5 graden tot 4,5 graden Celsius aan het eind van de eeuw blijf ik nog agnosticus. Ik wacht rustig af.
http://icons.wxug.com/hurricane/2013/escalator.gif
Ik raak in de war van jullie twee 😀
Het is heel simple Laurent .. 95% van de wetenschappers is het erover eens dat A) de aarde opwarmt en B) dat komt door de CO2 van de verbrande fosiele brandstoffen en methaan uit rottend hout na ontbossing en uit opwarmende permafrost .. Nu is er een klein groepje , door de oliemaatschappijen betaalde , wetenschappers die het daar niet mee eens is , eigenlijk net zoals toendertijd er een groepje door de tabaksfirmas betaalde ‘wetenschappers “was die de link tussen roken en longkanker ontkende .. Op http://www.wunderground.com/climate/ kan je verschillende meteorlogen en klimaatswetenschappers vinden die het allemaal netjes uitleggen .. Ik weet niet wat Sjaaks investering is in het ontkennen . Ik volg de issues al jaren en heb nog nooit een “ontkenner steekhoudend zien bewijzen dat de opwarming NIET door de mens kom , de grafiek loopt keurig gelijk met de industrieele revolutie , met steekhoudende argumenten voor afwijkingen aan de 95% kant ..
Het hele argument van Sjaak hangt op het feit dat er ergens gemanipuleerd zou zijn .. het feit dat andere gegevens die zogenaamd gemanipuleerde gegevens ondersteunen word door de financiers van hen die Sjaak kiest te geloven liever niet genoemd ..
@3 Al,
Ik heb geen aandelen in de olie-industrie of waarin dan ook. Wel ben ik kritisch. Als ik merk dat er ergens wordt gesjoemeld, word ik extra alert.
CO2 is een broeikasgas. Dat is zeker. Dus toename ervan in de atmosfeer zal opwarming van het klimaat doen plaatsvinden. Alleen is het hoogst onzeker hoeveel de opwarming zal bedragen, op welke termijn een bepaalde mate van opwarming zal worden bereikt en of de gevolgen vooralsnog positief dan wel negatief zullen uitvallen.
“Daarbij komt dat er de laatste 15 jaar nauwelijks opwarming heeft plaatsgevonden. Vijftien jaar is de helft van de tijd – 30 jaar – waarover het klimaat wordt bepaald als gemiddelde van de weertoestanden”
Als je wegens “ruis” voor een trend minstens 30 jaar nodig hebt, is de helft daarvan GEEN bruikbare trend. Bovendien begint die 15 jaar van jou in 1998, dus op een punt dat VEEL warmer is dan de trend en eindigt vlakbij een sterke La Nina, dus veel kouder dan de trend. Je bent dan aan het “cherry picken”.
Nog eens bovendien sluit de trend van de 15 jaar ervoor (1983-1997) niet aan op de trend 1998-2012. De tweede trend KAN dus geen afvlakking van de trend ervoor zijn. Als je de temperatuurwaarden in een grafiek zet, ligt het omslagpunt op zijn vroegst in 2003 en als 15 jaar niet genoeg is, is 10 jaar dat nog veel minder.
En vertel me eens, als er bijna geen opwarming meer is (volgens een trend die je alleen kunt maken als je een aantal voorwaarden aan je laars lapt) waarom zien we bij de warmste 14 jaar alle jaren 2001 tot en met 2013 met alleen 1998 er tussen?
En in 2013 nog aan komen kakken met Climategate…. toe nou zeg. Als jij echt zo oplettend bent had je geweten dat er NIET is gesjoemeld en als jij uberhaupt dat onderzoek had gelezen, had je geweten dat er naar boven toe niet eens ruimte was en er alleen naar beneden kan zijn gesjoemeld, dat wil zeggen dat de opwarming in werkelijkheid ERGER was.
Het is duidelijk dat jij niet wordt betaald door de olie-industrie want die hadden je teruggefloten….
“In TAR uit 2001 werd de hockeystickcurve opgenomen die aanleiding vormde voor verontrustende berichten over opwarming. In die oorspronkelijke grafiek is een Middeleeuwse Warme Periode, noch een Kleine IJstijd waar te nemen. Dat terwijl die klimaatfenomenen in de historie toch goed gedocumenteerd zijn. ”
Dat hebben ze vast uitgebreid gedocumenteerd in Australië, Zuid-Amerika, Centraal en Zuidelijk Afrika en Antarctica. Geloof je het zelf?
Je noemt jezelf klimaatagnosticus, maar alleen de eerste versie van de hockeystick laten zien is een typische ontkennerstruc. MWP en Kleine IJstijd stonden er al snel in: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/bb/1000_Year_Temperature_Comparison.png
“Het onderzoek leverde op dat het IPCC heel vaag over kansen is. De organisatie had het vooral over scenario’s. Met scenario’s kun je alle kanten op.”
Het IPCC doet zelf geen onderzoek en kan daar dus niet vaag over zijn, bij verschillende emissies horen verschillende scenario’s en de kansen die in de rapporten worden genoemd horen bij vaste zekerheidspercentages. Het huidige “uiterst waarschijnlijk'” staat voor een betrouwbaarheidsinterval van 95%. Dit percentage is in de wetenschap gebruikelijk, 100% zekerheid bij onderzoek dat op metingen berust bestaat niet.
“Tijdens de periode die bekend is als het Holocene Klimaatoptimum, lag de temperatuur ongeveer twee graden Celsius hoger dan tegenwoordig.”
Aldus een site die spreekt van “Global Warming hysteria” en stelt dat “meer CO2 = beter voor planten, want dat doen ze ook in kassen.” Planetaire en lange-termijneffecten vinden ze daar niet interessant. Wat heeft een scepticus of agnosticus in hemelsnaam op zo’n site te zoeken?
Het staat verre van vast dat de aarde toen warmer was dan nu. Bij het gemiddelde van alle onderzoeken zijn we daar intussen al overheen: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/ca/Holocene_Temperature_Variations.png
Grafiek voor 30-jarige en 2x 15-jarige trend. LR1: trend 1983-2012, LR2: trend 1983-1997, LR3: trend 1998-2012: http://i41.tinypic.com/2cz6nw6.png
LR3 lijkt vlakker, maar ligt in het beginjaar 0,12 graden HOGER dan LR2. Pas rond 2003 komen ze in elkaars spreidingsgebied en pas in 2011 kruisen ze elkaar. LR3 kan dus nooit vanaf 1997/1998 een minder steile voortzetting van LR2 zijn.
Hij is minder steil NA EEN SPRONG, maar zo werkt de statistiek niet.
http://www.theguardian.com/environment/2010/mar/30/us-oil-donated-millions-climate-sceptics
en
http://www.independent.co.uk/environment/climate-change/exclusive-billionaires-secretly-fund-attacks-on-climate-science-8466312.html
zeggen wat mij betreft al genoeg over de betrouwbaarheid der “sceptische onderzoekers ” helaas hebben wij in Nederland geen media als de Guardian en Independent …
“Ondanks alle heisa van het IPCC in AR5 over vermoedelijke temperatuurstijgingen van 1,5 graden tot 4,5 graden Celsius aan het eind van de eeuw blijf ik nog agnosticus. Ik wacht rustig af.”
Het zijn geen “vermoedelijke temperatuurstijgingen” want dat houdt in dat er net zo goed geen stijging of een daling kan plaatsvinden. Het zijn temperatuurstijgingen die vermoedelijk tussen de 1,5 en 4,5 graden liggen per verdubbeling van CO2 + CO2-equivalenten van andere broeikasgassen. Dit is geen “heisa”, dit is sinds een paar jaar zelfs de mening van de meeste sceptici.
“Rustig afwachten” (tot een zekerheid van 99 of 100%?) doet zelfs het merendeel van de sceptici niet meer.
“In order for evil to flourish, all that is required is for good men to do nothing.” – Edward Burke
————————–
Aanvulling op mijn post van 1 okt 2013 at 2:11 am:
Het HKO werd waaschijnlijk veroorzaakt door de Milankovic-cycli waarbij de aarde tijdelijk 8% meer zonnewarmte kreeg. Vanaf het eind van de jaren 70 vertoont de zon een licht afkoelende trend, dus de situatie tijdens het HKO is niet vergelijkbaar: http://www.skepticalscience.com/pics/Solar_vs_Temp_basic.gif
————————–
Aanvulling op “De organisatie had het vooral over scenario’s. Met scenario’s kun je alle kanten op.”
De scenario’s blijken prima te kloppen: http://www.skepticalscience.com/ipcc-overestimate-global-warming.htm
————————–
Aanvulling op mijn grafiek:
Je kunt het ook zo formuleren: er is de laatste 15 jaar minder opwarming, MITS je de ruis verviervoudigt, MITS je begint op een “outlier” en MITS je van de trend van die 15 jaar overal 0,12 graden aftrekt.
De eerste twee mitsen zijn stevige statistische missers, de laatste mits is te idioot voor woorden.
“Alleen is het hoogst onzeker hoeveel de opwarming zal bedragen, op welke termijn een bepaalde mate van opwarming zal worden bereikt en of de gevolgen vooralsnog positief dan wel negatief zullen uitvallen.”
1,5 tot 4,5 graden per verdubbeling van CO2 is niet “hoogst onzeker”, dat komt neer op 3 graden met een standaardafwijking van slechts 0,75. (95% zekerheid = het gemiddelde ± 2x standaardafwijking.)
We kunnen inderdaad niet met zekerheid voorspellen hoe de aarde eruit zal zien bij een toename van de temperatuur, maar we kunnen bijvoorbeeld wel teruggrijpen naar perioden met een vergelijkbaar hogere temperatuur:
And, well, it ain’t a pretty picture: http://www.theguardian.com/books/2007/apr/23/scienceandnature.climatechange
“In één e-mail correspondeertde het hoofd van het klimaatonderzoek, Phil Jones, met Michael Mann, de voornaamste man achter de hockeystick, over het toepassen van een ‘truc’ (‘to hide the decline’).”
Een ’truc’ zoals het gebruiken van afplakband een truc is om mooie rechte stukken te schilderen. Is dat fraude?
De ’truc’ en de ‘decline’ horen trouwens niet eens bij elkaar (de ‘decline’ is van Briffa), het zijn twee losstaande in de wetenschap geaccepteerde correctiemethoden: http://www.skepticalscience.com/Mikes-Nature-trick-hide-the-decline.htm
@Jantje,
Dank voor je uitgebreide reacties. Deze geven een goed inzicht in de positie van de alarmisten.
Ik zal daarentegen niet uitgebreid op je reageren. Dat leidt waarschijnlijk tot een technische discussie die beter op zijn plaats is op een klimaatwebsite.
Toch zal ik nog twee reacties geven, die de andere kant tonen.
Een is van Hans von Storch, hoofdauteur (Lead author) van hoofdstuk twee van werkgroep II van AR5 (http://www.dradio.de/dlf/sendungen/umwelt/2244628/):
“Es ist aber so, dass wir tatsächlich in den letzten 15 Jahren einen deutlich geringeren Erwärmungstrend hatten, als unsere Szenarien, die mit Klimamodellen hergestellt worden sind, uns avisiert haben. Da kann man nun argumentieren, na ja, 1998 war ein außergewöhnlich warmes Jahr, wenn man das wegnimmt, dann ist das ein bisschen schwächer. Aber das hängt nicht nur an diesem 1998-Jahr. Wir haben definitiv eine weniger starke Erwärmung, als wir erwartet haben.”
Met de huidige pauze in de opwarming van de laatste 15 jaar komt de temperatuur lager uit dan volgens enige voorspelling van de klimaatmodellen.
Een andere is van Bjørn Lomborg, de wellicht bekendste klimaatscepticus. Hij stelt dat er een kostenplaatje aan klimaatpolitiek vast zit (http://www.project-syndicate.org/commentary/realism-in-the-latest-ipcc-climate-report-by-bj-rn-lomborg):
“We should accept that there is global warming. But we should also accept that current policies are costly and have little upside. The European Union will pay $250 billion for its current climate policies each and every year for 87 years. For almost $20 trillion, temperatures by the end of the century will be reduced by a negligible 0.05ºC.”
Overigens grappig dat je juist Edmund Burke aanhaalt, de naamgever voor de Edmund Burke Stichting. Maar soit. Ik kan een oer-Hollandse uitdrukking aanvoeren: “haastige spoed is zelden goed”.
Misschien heb je gelijk. Als de temperatuur de komende vijftien jaar een stijging te zien geeft zoals die in jaren 80 en 90 van de vorige eeuw, dan laat ik mijn agnostische houding varen.
weet je Sjaak , de kop boven je verhaal is gewoon een leugen , je lult gewoon het verhaaltje van de olielobby en gebruik termen als “alarmisten” Maar als je eens uit je circle jerk vandaan zou komen en wat andere sites zou lezen , waaronder de overgrote meerderheid van de wetenschappelijke sites , zou je ontkenners-geloof misschien bedreigd worden .. maar klimaatagnosticus ben je zeker niet , gewoon een keiharde ontkenner ..
“Deze geven een goed inzicht in de positie van de alarmisten.”
Eigenaardig, want daar heb ik geen seconde aandacht aan besteed. Aan “wetenschappers” die zes of meer graden opwarming per verdubbeling van CO2 verwachten of het einde van de mensheid in deze of de volgende eeuw, wens ik geen tijd te verspillen.
“Met de huidige pauze in de opwarming van de laatste 15 jaar komt de temperatuur lager uit dan volgens enige voorspelling van de klimaatmodellen.”
Onjuist: http://www.skepticalscience.com/pics/tamino_rates.jpg
Vooral Rahmstorf (2011) laat zien hoe nauwkeurig de projecties zijn als je de bekende natuurlijke invloeden zoals zonnecycli en oceaancycli wegfiltert: http://www.skepticalscience.com/pics/RFC12_Fig1.jpg
“Als de temperatuur de komende vijftien jaar een stijging te zien geeft zoals die in jaren 80 en 90 van de vorige eeuw, dan laat ik mijn agnostische houding varen.”
Ik ga even rekenen. Een ogenblik geduld a.u.b.
De opwarming in de periode 1980-1999 bedroeg 0,0162 graad/jaar. Bij deze trend (afgezien van het feit dat de periode te kort is) geeft de trendlijn in 2028 14,83 graden aan. Voortzetting van de trend 1983-2012 levert echter al 14,87 graden op, ondanks dat deze trend in de tweede helft “veel minder opwarming” laat zien (tussen aanhalingstekens omdat opnieuw de periode te kort is en eerst een sprong van 0,12 graden moet worden gemaakt).
Als ik jou was, zou ik geen weddenschappen afsluiten dat die 14,83 graden in 2028 niet gehaald gaat worden.
Ter vergelijking: de 30-jarige trend geeft op dit moment (2013) 14,61 graden aan.
En ten slotte nog een gouden tip voor Sjaak Scheele: De volgende keer als je zo’n toezegging doet, niet de trend 1980-1999 nemen, maar de trend van de laatste 30 jaar. Die laat namelijk MEER opwarming zien (0,0173 graad/jaar) en je hebt geen gezeur over de lengte van de periode.
MEER opwarming, Sjaak, MEER. Had je dat niet verwacht?
Ten tweede slotte: alsof ze hier op de site hebben gekeken en dachten “Goed idee voor een artikel”:
De bewering dat de IPCC-projecties (geen modellen, Sjaak) niet kloppen blijkt gebaseerd op een voorlopige illustratie in de kladversie van het rapport en op cherry picking: http://www.skepticalscience.com/ipcc-model-gw-projections-done-better-than-you-think.html
En als 15 jaar een periode is waaruit je conclusies mag trekken, waarom bijvoorbeeld niet 1992-2006? Of mag je alleen 15 jaar nemen als er MINDER opwarming uitkomt?
DIE had je dus voor je toezegging moeten nemen, Sjaak! 😀
De standaardgroep ontkenners is nu gillend woest, want hoe DURFT het IPCC een kladschets in de kladversie stiekem te vervangen door de echte grafiek in de definitieve versie van het rapport?
Gouden Tip 2, ditmaal voor de ontkenners, want ik ben in een gulle bui: Voortaan. Eerst. De. Definitieve. Versie. Afwachten. Anders. Zet. Je. Jezelf (en Sjaak Scheele). Wereldwijd. Te. Kakken.
Deal?