Onverhoeds ben ik eergisteren voor het eerst op de foto gestoten. Eerst kon ik het niet plaatsen. Een jongetje ligt aan het strand. Pas na enkele seconden drong het door. Het jongetje heeft een gelige, wasachtige kleur, heeft al zijn kleren aan en is nat. En dood. Verdronken. De tekst bij de foto bevestigde mijn vermoeden. Het jongetje is verdronken tijdens een poging het ‘veilige’ Europa te bereiken. Aangespoeld op het strand bij Bodrun. Ver is hij niet gekomen.
Het jongetje heette Alan* Al-Kurdi. Hij had ook een broertje, Galip, vijf jaar oud, ook verdronken. Men vraagt zich af hoe die namen zo snel zijn ontdekt. Grote kans dat de ouders een briefje in hun broekzak hebben gedaan. Naam, geboortedatum, mobiele nummers van de ouders. Je kan nooit weten, zeker bij zo’n gevaarlijke onderneming als vluchten. Hun moeder zal niet meer aan haar mobieltje gaan en waarschijnlijk is dat ook maar beter zo. Hun vader heeft overleefd. Als je dat overleven kan noemen. Het Christendom zegt dat alleen gedoopte kinderen naar de hemel gaan, het Jodendom zegt dat alleen de rechtvaardigen naar de hemel gaan. De Islam zegt dat alle kinderen naar de hemel gaan. Zelf vind ik de vraag naar het bestaan van God en de hemel niet interessant, maar ik voel de, zij het schrale, troost.
*
Waarom moest dit jongetje verdrinken? Wat heeft de ouders gedreven zichzelf en hun kinderen aan zo’n enorm risico bloot te stellen.
Turkije is een veilig land, als je eten, drinken, medische verzorging en een dak boven je hoofd hebt. En je een toekomst voor jezelf en je kinderen ziet. Voor vluchtelingen zijn deze dingen verre van gegarandeerd, of niet aanwezig.
Varen op een boot is veilig als die groot genoeg, stevig en zeewaardig is. Niet overladen en met voldoende reddingsmateriaal. Mensensmokkelaars geven slechts om geld. Als reddingsmiddelen überhaupt te krijgen zijn, kosten ze alleen plaats, waardoor er minder betalende passagiers op een bootje passen. Voor jou tien anderen, dan blijf je maar aan land met je zwemvest.
Alan moest sterven omdat de EU en de overige landen in Europa hun joods-christelijke moraal en humanistische traditie hebben verlaten. Men vindt dat mensen in nood geholpen moeten worden, maar niet door hen. Het blijkt onmogelijk een aantal EU-lidstaten ertoe te bewegen voldoende, of überhaupt vluchtelingen op te nemen. Vooral als ze moslim zijn. De onderlinge solidariteit, in naam een van de pijlers van de EU, blijkt, nog meer dan bij de Euro-crisis, alleen voor de bühne. Bijna alle landen, vooral de Oost-Europese, hollen het Schengenverdrag – vrij verkeer van goederen EN personen – volkomen uit. Wel de lusten, niet de “lasten”. Terwijl de joods-christelijke moraal voorschrijft Gods werk te doen, indien voor de armen en behoeftigen, de “lasten”, gezorgd wordt.
Gelukkig leeft in de bevolking van West-Europa deze joods-christelijke geest nog wel, zij het veelal juist niet onder de mensen die zeggen die te verdedigen, de “bezorgde burgers”. Ik denk bijvoorbeeld aan de enorme hulpvaardigheid op het station van München. Conducteurs in Europa die het bij vluchtelingen niet zo precies met treinkaartjes nemen. Een Facebook pagina in IJsland, waar duizenden mensen hun hulp toezeggen, inclusief onderdak. Kleine en grote gebaren van hulpvaardigheid.
Zouden deze burgers echt bezorgd zijn om het overleven van de joods-christelijke en humanitaire traditie in Europa, dan zouden ze naar het dichtstbijzijnde AZC moeten snellen en hun hulp aanbieden. Ze zouden van hun gemeente moeten eisen ruimte voor vluchtelingen ter beschikking te stellen. Ze zouden zich de Zeven Werken van Barmhartigheid (De hongerigen spijzen, dorstigen laven, naakten kleden, vreemdelingen herbergen, zieken verzorgen, gevangenen bezoeken, doden begraven, Mattheüs 25:35-36) moeten herinneren en dit niet willen afschuiven op een overwegend islamitische regio.
*In de diverse media duiken twee namen op: Alan en Aylan. Laatste is de officiële Turkse spelling van het Koerdische Alan.
