Afgelopen avond, op de veel te warme 23 juni 2022, hielden we in Tilburg een solidariteitsprotest: ‘Vluchtelingen verdienen solidariteit – onvoorwaardelijk’. Ik nam deel, en hier volgt een verslagje.
Enkele weken geleden stelde een kameraad van me voor om in Tilburg een actie op poten te zetten ter gelegenheid van Wereld Vluchtelingen Dag, een door de VN in het leven geroepen jaarlijks op 20 juni terugkerend ding. Vrije Bond Tilburg, de groep waarin het voorstel werd gedaan en waarbinnen ik actief ben, besloot dit inderdaad te gaan doen, en ik hielp mee. Weliswaar heb ik niet echt iets met door hoge instituties geproclameerde jaarlijkse evenementen. De VN is een orgaan van staten die meer uitblinken in het op de vlucht jagen dan in het opvangen van mensen. Zo’n VN-vluchtelingendag is van hogerhand gedropt en daarmee niet meteen heel geloofwaardig, heel anders dan bijvoorbeeld de jaarlijkse 1 Mei die afkomstig is uit een traditie van arbeidersstrijd van onderop. Tegelijk kan zo’n Vluchtelingendag natuurlijk best een handvat zijn om zelf een solidariteitsactie met vluchtelingen op touw te zetten. Dat zijn we dus gaan doen. Vrije Bond Tilburg en de AntiRacismeGroep Tilburg maakten er een coproductie van.
We besloten het niet op die 20ste juni zelf te doen: die viel dit jaar op maandag, en een maandag is niet ideaal voor zoiets. Donderdag, koopavond en dus mensen in de stad, leek ons beter. We maakten een oproeptekst (1) en verspreidden die langs digitale wegen. We maakten een plan van actie. We vroegen een advocaat op stand by te zijn voor het geval het Gezag vervelend ging doen en mensen zou gaan arresteren. Dit soort voorzorg is nodig, want we besloten wederom om onze actie – een kleine samenkomst, bij voldoende enthousiasme gevolgd door een optocht door de stad – niet officieel bij de gemeentelijke autoriteiten aan te melden. We hebben immers demonstratievrijheid, de gemeente gaat daar niet over. En waar gemeentes de meldingslicht feitelijk hanteren als vergunningsplicht, is het een repressief controlemechanisme. Waarom het spel spelen volgens hun repressieve regels? We namen daarmee welbewust een risico, want het Gezag ziet zulke dingen anders, en handelt daar al te vaak ook naar.
We waren daarom ook van plan AG-voorziening (AG = Arrestanten Groep) te regelen: 1 of 2 mensen die niet op de actie zijn maar telefonisch bereikbaar, om meldingen van arrestaties binnen te krijgen en contact met de advocaat te onderhouden en de verdere gang van zaken tot en met vrijlating te monitoren. Dit lukte op de valreep niet, en bleek gelukkig op de dag zelf ook niet nodig.
Die dag zelf was dus gisteren. Rond en kort na 19.30 uur verzamelden zich een gezellige hand vol actievoerders. Voor bijna de helft Vrije Bond Tilburg, waaronder de gangmaker van de AntiRacismeGroep, maar ook mensen uit Breda en Nijmegen en nog veel verder weg. Bekenden, of minstens bekenden van bekenden. Het was duidelijk dat de mobilisatie binnen eigen netwerken wel enigszins had gewerkt, maar toch vooral via persoonlijk contact.
Van buiten die netwerken kwam er helaas niemand. Maar gezien de kleinschaligheid van onze mobilisatie was dat ook niet verbazend. De oproep stond wel op anarchistische en linksradicale websites, is in Signal-netwerken, op sociale media en maillijsten gedeeld, maar er waren bijvoorbeeld geen flyers en posters. Wel is er een poging gedaan om het plaatselijke BIJ1 te bereiken, zonder dat dit tot deelnemers uit die hoek leidde. Van een voorgenomen persbericht kwam het helaas niet. Dat maakte ons bereik niet groter maar heeft onze oproep ook vooral onder de radar daarmee mogelijk buiten de nieuwsgierige ogen van het gezag doen circuleren. Van dat gezag hebben we amper last gehad.
De actie was opgezet als een tweedelig iets. Eerst een bijeenkomst, op het plein naast de Concertzaal in Tilburg aan de Schouwburgring. Daar stonden we met vier spandoeken en uiteindelijk twaalf mensen. We zongen ‘Say it Loud, Say it Clear – Refugees are Welcome Here, O la laa, O lee lee, Solidarité Avec les Sans Papiers, en we riepen ‘No Borders, No Nations, Stop Deportations’. Tijdens de samenkomst kwamen er enkele handhavers in hun auto aanrijden en namen poolshoogte: hoe lang we van plan waren te blijven, en of we het hadden aangemeld. Overlast gaven ze niet, en ook verder hadden we van het gezag geen last.
Twee mensen hielden op onze bijeenkomst een kort praatje, over de opvang-ellende in Ter Apel en over het No Border Camp, een treffen van actievoerders die zich voor solidariteit met vluchtelingen inzetten, een meerdaagse bijeenkomst die in augustus 2022 gaat plaatsvinden. Daarna weer zingen en zo. En toen de vraag: gaan we lopen? Kleine groep, maar wel met leven er in. Doen? Niet doen? Eventjes rondgevraagd wat mensen wilden. Mensen wilden lopen!
Dus staken we over en liepen, spandoeken voor ons uit, zingend en leuzen roepend, de binnenstad in. Eerst werden we nog nageschreeuwd door een man die met een groepje dicht bij ons zat te chillen, maar het erg met ons oneens was. Even later liepen we langs de terrassen op de Oude Markt, en vervolgens rechtsaf door de Heuvelstaat, de lange winkelstraat in de binnenstad. We riepen onze leuzen, de genoemde, maar ook de Nederlandstalige variant: Geen Grenzen, Geen Naties, Stop deportaties. Voor veel mensen is het toch wel handig om onze boodschap in de taal te verspreiden die ze het makkelijkst begrijpen, en dat is in Tilburg uiteindelijk niet het Engels.
Ik denk dat het de moeite waard zou zijn als we meer levendige Nederlandstalige leuzen in onze actiebewegingen paraat zouden hebben. Niet omdat Engelstalig niet okay is, want dat is het wel. Wel omdat alleen maar Engelstalig nodeloos afstand handhaaft daar waar Nederlands de voertaal is. Aandachtspuntje voor volgende keer!
Op de plaats waar Heuvelstraat op de heuvel uitkomt, stonden we eventjes stil met spandoeken, terwijl we natuurlijk bleven zingen en roepen. Daarna verder op onze route, zigzaggend terug naar het beginpunt. We riepen en zongen trouwens de hele tocht voortdurend, en trokken aardig de aandacht. Hier en daar zag je een opgestoken duim, een enkele keer zelfs een vuist in de lucht. Ook veel verveeld-verbaasde gezichten: wat lopen daar nu weer voor lui? Maar dat hoort er bij. Echt negatieve en agressieve reacties heb ik onderweg niet gezien. Heel leuk: op een gegeven moment zetten kameraden het refrein in van Beat The Borders, liedje van Your Local Pirates (YLP),(2) muziekduo waarvan ik de helft ben.
‘Let’s Take No Orders
Let’s Beat the Borders
Let’s Cross the Lines
Let’s Ignore the Signs!’
Ook dat liedje blijkt dus bruikbaar als wapen op een demo, dat wist ik nog niet! Natuurlijk deed ik meteen mee.
We kwamen terug bij het beginpunt, daar stond dezelfde vijandige man als bij het vertrek daar bij terugkeer weer en hij maakte weer misbaar. We deden onze afsluiting iets verderop hetzelfde plein iets verder van die lawaaimaker af. Die afsluiting bestond uit een bedankje aan alle deelnemers, plus twee liedjes die ik zong met mijn gitaar: het al genoemde Beat the Borders en Waar Blijven Ze, ook uit het YLP-repertoire.
Met die afsluiting was het gedaan. Ik deelde nog wat A4-tjes, een iets ingekorte tekst van de site van de Vrije Bond met informatie en een oproep rond Ter Apel,(3) en een aankondigingstekst van het al genoemde No Border Camp. Voor verdere bekendmaking onder activisten. Daarna naar huis, maar voor de meesten eerst naar het terras om wat na te [reten en de dorst te lessen na deze warme actieve avond.
Ik kijk op de actie met grote voldoening terug. We hebben ons geluid goed zichtbaar en hoorbaar weten te maken. We zijn er met zeer geringe menskracht – de praktische voorbereiding ze zijn door slechts enkele mensen gedaan – in geslaagd om toch iets moois te doen. Het was leerzaam ook. Elke keer bij zulke acties zie je wat goed gaat en wat beter kan. Ik denk dan aan de volgende dingen.
Volgende keer wel een AG, want dit soort actie blijft niet altijd ongehinderd door de politie. Volgende keer – bedacht ik me – wellicht ook kleine flyertjes om uit te delen aan winkelend publiek en andere omstanders met een toelichting op de actie en contactgegevens voor belangstellenden en mogelijke sympathisanten. En volgende keer wellicht ook gewoon papieren materiaal om op te hangen en te verspreiden: posters, pamfletten met de aankondiging. Dan bereiken we ook mensen buiten internet, en het verspreiden ervan is zelf ook weer een aardige vorm van actie. Volgende keer… beter en meer!
Noten:
2 Your Local Pirates, ‘Beat The Borders’,
3 Complete tekst: ‘TER APEL SOLIDARITEIT – update + oproep’, 23 juni 2022
Ook verschenen bij Egel
