De Balie. Ooit was het zo’n Amsterdamse binnenstadstent waar je eigenlijk gezien moest zijn om “er bij te horen”. Waarbij? Nou, gewoon ER bij. Dit soort vaagheden was/is voor mijn vrouw en mij nu precies de reden om er niet naar zomaar naar toe te gaan, vooral ook omdat het zonder reservering bijna godsonmogelijk was (is?) er zelfs maar een tafeltje te bemachtigen.
Nou ja, dan waren er forumdiscussies. Een heb ik er zelf georganiseerd, althans die vond plaats mede namens mij. En verder? Ach, misschien hoefde het ook niet. Ik had een vrijkaartje voor de lancering van een gezelschap dat de Rode Jaren Zeventig zou gedenken. Bij de kassa bleek er een misverstand te zijn rond mijn naam en ik ben heel onsjiek met opgestoken middelvinger vertrokken. De Balie kan ik missen. De rode jaren zeventig gedenk ik zelf wel, zonder de bijna onvermijdelijke Geert Mak.
Bijna onvermijdelijke Geert Mak?
Je gaat alweer terugverlangen naar die dagen inmiddels. Zo kort geleden nog maar.
Ooit ben ik naar hun uitgeverij gestapt in een vlaag van bijna onbegrijpelijke moed en ik heb een stapel Verzamelde Essays afgeleverd.
Ze hebben ze gelezen – ik had redelijk goede referenties bij de zaak, ze werden gewaardeerd, maar – die had ik zelf kunnen bedenken – het uitgeefrisico van het Verzamelde Essaywerk van Arnold J. van der Kluft was echt te groot. Wie is tenslotte Arnold J. van der Kluft, nietwaar?
Maar men zag een rode draad in enkele van de essays – of ik die wilde uitwerken.
Ik heb het gedaan, en het is niet aangenomen.
Afgelopen zondag 19 december vond men het nodig in De Balie een forumdiscussie te organiseren over de islam. Deze politieke religie moest kritisch bekeken worden.
De forumleden:
oud-eurocommissaris Frits Bolkestein
NRC-journalist Sjoerd de Jong
historicus Rob Hartmans
publicist Wim van Rooy
historica Machteld Allan
Marcel van den Boogert (Nexus Instituut – voorzitter).
De Vlaamsblokker Benno Barnard had al in een vroeg stadium afgezegd als voorzitter.
Wat valt er op in de samenstelling van dit forum?
In de eerste plaats dat er niemand met enige kwalificatie op het gebied van godsdienstgeschiedenis of theologie in zat. Of een historicus op het gebied van de islamitische wereld – dan maar wel zo’n versmade oriëntalist. Erger nog: in een stad waar volop hooggeschoolde moslims voorhanden zijn om ja te knikken of nee te schudden in zo’n forum, vond De Balie het niet nodig al was het maar 1 vertegenwoordig(st)er van de besproken godsdienst uit te nodigen.
Niet zo gek misschien als je bij voorbaat berust in de beschrijving van het gezamenlijk beleden geloof van zo’n 1,5 miljard mensen als politieke religie. Deze omschrijving moest in principe onderschreven worden door zo’n forumlid.
Maar dan is het over u, bij u en zonder u.
En er moest vooral veel reclame gemaakt worden dat er extra beveiliging nodig was om de “discussie’ hoe dan ook voortgang te laten vinden.
Dit soort modieus meebuigen met de wildersistische meute, deze trahison des clercs van De Balie, is erger dan het hele wildersisme zelf.
De behoefte van ooit voor progressief poserende hooggeschoolden in alle opzichten bij het gepeupel te willen behoren.
Het doet je alweer verlangen naar die nog nauwelijks voorbije tijd van de onvermijdelijke Geert Mak.
O ja – die rode draad in mijn essayreeks, vond men, was de kritiek op de “multiculturele samenleving”.
Jazeker, die had ik. Die heb ik.
Om een zeer eenvoudige reden.
Turkse en Marokkaanse mensen, en alle anderen die het palet moeten uitmaken van die zogenaamde multiculturele samenleving, zijn niet naar Nederland gekomen om eens wat “andere cultuur” te brengen.
Ik druk het volkomen lekker-ouderwets-marxistisch uit, bah wat onprogressief.
Deze mensen kwamen hier hun arbeidskracht verkopen.
Toen er geen vraag meer was zijn velen toch gebleven. Zij moeten omhoogklauteren uit het gapende gat van gedeïndustrialiseerd (“geglobaliseerd” noemen ze dat graag) Nederland.
Daar moeten we het over hebben.
Daarover had ik het dan ook in mijn Rode Draad voor De Balie.
Maar dat was niet wat men wilde horen.
Waarschijnlijk wilde men al veel eerder “moedige” geluiden à la Fortuyn, Wilders, Magan en hoe ze verder ook heten.
Eindelijk erbij horen, bij het boeren en scheten latende gewone volk dat zo fijntjes aanvoelt wat echt Nederlandse cultuur is.
Arnold! Ook ik heb vele avonden in De Balie doorgebracht, al dan niet discussiërend over hoe snel het Palestijn-Israelisch probleem kon worden opgelost, en hoe dan zo ongeveer. Goede herinneringen.
Het was een vrijplaats voor allerlei figuren, en een clubhuis voor vluchtelingen. Ik heb er in de loop der jaren vele Iraki’s en Iraniërs ontmoet, voor wie het een stamcafé was.
Enige tijd geleden viel de Balie in een winterslaap, en daar is ze nu weer uit wakker geschud door de nieuwe directeur. Die -en dat is het treurige – enige jaren nadat we het allemaal over de multiculturele samenleving wilden hebben, besloot dat we het eens over de multiculturele samenleving moesten hebben.
Vijf jaar na het vertrek van Ayaan Hirsi Dinges nodigt hij nog eens enkele islamcritici uit om dingen te roepen. En zoals dat gaat met mensen die iets willen roepen: inmiddels weten we het wel. Om nog gehoord te worden moet het steeds extremer. Zodat Job Cohen inmiddels ‘een soort moslim’ is. Ach, het was een Belg die ’t zei, kun je dan denken. Wat weet ie van z’n gezond. Job, zie het als een geuzennaam.
Het erge is niet dat er in de Balie islamofoben van het tweede garnituur in vergadering bijeen komen. Dat mag en laten ze met deze buitentemperaturen vooral een goed gestookte zaal opzoeken.
Het erge is dat er voor het andere geluid nog zo weinig plek is. De hele meepraatmeute is in vergelijking met een paar jaar geleden in hun standpunten honderdtachtig graden gedraaid, als een windhaan op een torentje.
Waar moeten, om maar eens iets te noemen, de Iraki’s en Iraniërs die je vroeger in de Baliet trof, nu naartoe? Hun klandizie wordt waarschijnlijk niet langer op prijs gesteld.
Welke krant wil er nog iets van Geert Mak publiceren?
Dank, o Boze Heks