Eerder is al in het nieuws geweest dat mensen die politiek gezien links of rechts georiënteerd zijn, biologisch verschillen. Die van rechts missen een empathisch deeltje. Hadden ze geen onderzoek voor hoeven doen, van mij. Had ik ze zo wel kunnen vertellen, maar ja, dan is het geen ‘wetenschap’. Alleen maar “Keira heeft gezegd” :-).
Maar al verder denkend, vraag je je dan toch af hoe het komt dat er mensen zijn die echt alleen maar aan zichzelf denken en daarom door hun genen gedwongen worden op de VVD of de PVV te stemmen? Die nooit aan een ander denken. Zijn die zo ver doorgefokt dat zelfs het laatste deeltje empathie verdwenen is? En als zo’n persoon dan weer zou paren met iemand die wel sociale gevoelens heeft en om anderen kan geven, zouden de kinderen dan weer wat aardiger voor de medemens kunnen zijn? Of zou dat gen zo dominant zijn, dat het empathiedeeltje gewoon echt weg is?
Of is het een kwestie van opvoeden? Worden horken gemaakt? Als je ziet dat je vader en je moeder elke dag iedereen afbekken en alleen met zichzelf bezig zijn, wordt je dan als kind ook zo? Maakt nature of nurture asociale horken? Ik weet het niet, maar ik vind dat er teveel zijn.
Lijkt mij eerder een kwestie van aangeleerd gedrag dan van een of andere predispositie. Er bestaat niet zoiets als een empathiedeeltje, empathie is een eigenschap.
Informatie met emotionele lading (angst, agressie, begeerte) wordt door het middengebied van de hersenen doorgegeven aan het bewuste, maar tegen de tijd dat het daar aankomt heb je vaak al ‘instinctief’ gereageerd. Ons verstand komt dan dus als mosterd na de maaltijd, en dan hebben we ook nog ’s de neiging onze meningen bij ons gedrag aan te laten sluiten (zoals bij cognitieve dissonantie gebeurt). Sommige wetenschappers zijn blijkbaar zo onthutst over de geringe mate waarin ‘we’ (c.q. zijzelf) ‘in control’ blijken te zijn, dat ze doorslaan naar de andere kant en roepen dat we geen vrije wil whatsoever hebben. Terwijl we toch in niet-emotioneel beladen situaties heel rationeel kunnen beslissen – als we willen.
Eigenlijk raar dat onze onbewuste en onze bewuste kant niet wat meer samenvallen, je zou toch zeggen dat je het allebei ‘zelf’ bent. Of zou DNA dan toch alleen maar ‘hardware’ zijn? Ik denk dat we wel een persoonlijkheidskern hebben, die zich in een ideale omgeving harmonisch zou ontwikkelen. Maar daar wordt als het ware van buitenaf een heleboel ‘malware’ in geplempt: door angstige ervaringen, valse informatie etc. vervormen de indrukken. We leven in een bombardement van politici die angstbeelden schetsen, reclames die begeerten opwekken, etc. – de huidige vrije wil-discussie is daar een exponent van, want kennelijk wringt er iets.
We stemmen dus niet met ons DNA maar op basis van emoties – desgewenst gevolgd door enige rationele reflectie, stemmen is tenslotte geen kwestie van snelle reflexen moeten tonen. Vandaar al dat gepraat over ‘frames’ – dat links positieve frames moet bieden om in de plaats van de rechtse beeldspraak neer te zetten. Dat zou slimmer zijn dan te proberen die van rechts te debunken, want dan reken je weer teveel op de ratio. Nee, een grootse, nieuwe bevlogenheid moet er komen, een wenkend perspectief. Ik ben daar persoonlijk wat sceptisch over, maar ‘en/en’ lijkt me i.i.g. de slimste aanpak. Breek de angstbeelden af, en dat warme gevoel kan misschien het beste vanuit de mensen zelf komen. Maar dat is nou het fnuikende van vrije wil-ontkenners: die hebben daar sowieso geen feducie in.
Mooi neergezet Joke.
De artikel waar het op gebaseerd is vind ik en beetje een flutartikel want de filosofische kwestie of er überhaupt sprake van vrije wil kan zijn, kan je niet zo kort samenvatten en vooral gaan verklaren met het oog op zo’n klein doelgebied als politieke verkiezingen.
Daar heb je een veel beter verklaring in de consumentisme en die is grotendeels instinctief, daarom worden kiezers vak “geframed’ om hun gedrag te doen beïnvloeden. Daar zijn populisten heel erg goed in.
Het gaat dan meer uit welke overwegingen ga je stemmers framen – om ze als slaafjes te gebruiken, manipuleren of wil je een wat socialer maatschappij bouwen. Dus de beweging reden is veel belangrijker.
Terug naar de discussie – je zou kunnen zeggen dat we gewoon dieren zijn met bewustzijn. Inderdaad heb je hardware die typisch voor de Aarde op koolstofbasis gemaakt is en software die veelal ongrijpbaar opgebouwd, gestructureerd en gemanipuleerd wordt door de omstandigheden waarin we leven en de hele Media Circus heeft daarom maar een doel – deze suprastrusctuur te beïnvloeden en de subjecten op bepaalde manier te hersenspoelen.
Geen machthebber wil individuen met vrije wil – te gevaarlijk, weetjewel.