Op dinsdag 22 januari willen de Dienst Terugkeer en Vertrek (DTV) en vliegtuigmaatschappij KLM de vluchteling Ali al-Helou Tiyah deporteren naar Soedan. Tiyah is 44 jaar, komt uit de Darfur-regio en verblijft inmiddels al zo’n tien jaar in Nederland. Hij zit nu gevangen in het Rotterdamse detentiecentrum. Met de onderstaande tekst roepen organisaties en individuen die opkomen voor de belangen van Soedanese vluchtelingen, waaronder Doorbraak, iedereen op om in actie te komen en deze deportatie te stoppen.
Uit onderzoek van Amnesty International, het Nederlands Forensisch Instituut (NFI), het instituut voor Mensenrechten en Medisch Onderzoek (iMMO) en de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR blijkt dat vluchtelingen als Tiyah een groot risico lopen om na terugkeer in Soedan gemarteld te worden. De veiligheidssituatie in Soedan is al jaren ronduit slecht. Mensenrechtenschendingen zijn aan de orde van de dag. De Soedanese dictator Omar al-Bashir wordt door het Internationaal Strafhof (ICC) gezocht wegens het plegen van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid, waaronder genocide. Het ICC wil hem daarvoor veroordelen. Al jarenlang woedt er in Soedan een burgeroorlog, waarbij het Soedanese regime onder meer chemische wapens inzet tegen de eigen bevolking. Sinds 2011 wordt het Nuba-gebergte dagelijks gebombardeerd. In Darfur wordt al ruim 15 jaar gevochten tussen het regime van Al-Bashir en zijn handlangers aan de ene kant en diverse bevolkingsgroepen aan de andere kant.
Mensenrechtenorganisaties als Human Rights Watch, Amnesty International en PAX blijven alarmerende rapporten over Soedan publiceren. De VN heeft jaren geleden al een wapenboycot afgekondigd, maar wapenbedrijven blijven wapens verkopen aan het Soedanese bewind. Het regime wordt in het zadel gehouden door de EU die 200 miljoen euro geeft om Soedanese vluchtelingen tegen te houden. Het regime moet daarvoor ook vluchtelingen terugnemen die de EU wil uitzetten. Soedanese organisaties in Nederland, zoals de Darfur Union, de Umma Partij, Nuba Mountains Solidarity Abroad, en het Sudanese Democratic Forum protesteren al jaren tegen het regime van Al-Bashir en tegen de collaboratie van de EU met deze dictator.
Opstand
Recentelijk is het verzet in Soedan tegen het regime van Al-Bashir fors toegenomen. In veel Soedanese steden, waaronder Atbara, Port Sudan, Ad-Damer, Al Hasihasa, Gadaref en de hoofdstad Khartoum, zijn velen in opstand gekomen. Ze zijn de straat opgegaan uit onvrede met de enorme prijsstijgingen, de inflatie en het constante tekort aan benzine, brood en medicijnen, die alleen nog op de zwarte markt zijn te vinden. Gebouwen van het regime van All-Bashir zijn in brand gestoken. Overal vinden demonstraties plaats. Onder de bevolking leeft een enorme behoefte aan vrijheid en democratie. Het regime beantwoordt dat met keiharde repressie. Uit solidariteit met de opstand wordt er ook in andere landen gedemonstreerd, waaronder Nederland.
Volgens het huidige ambtsbericht over Soedan van het ministerie van Buitenlandse Zaken, dat is verschenen voordat de nieuwe opstand uitbrak, is de mensenrechtensituatie in het land “onveranderd slecht”. Inmiddels werkt de Nederlandse overheid aan de totstandkoming van een nieuw ambtsbericht, omdat het huidige ambtsbericht op veel punten niet blijkt te kloppen. Juist nu de mensenrechtenschendingen in Soedan snel escaleren en het huidige ambtsbericht evident achterhaald is, lijkt de IND nog snel van dat ambtsbericht gebruik te willen maken, met als doel om zoveel mogelijk Soedanese vluchtelingen te kunnen uitzetten. Wij eisen dat de DTV per direct stopt met de uitzettingen naar Soedan.
Risico’s na deportatie
De Nederlandse overheid weet dat Soedanese vluchtelingen al in Nederland in de gaten worden gehouden door de Soedanese geheime dienst, dus nog voordat zij zijn uitgezet naar Soedan. De Nederlandse overheid werkt ook samen met die geheime dienst om deportaties te organiseren. Vluchtelingen die door de Nederlandse overheid naar Soedan worden gedeporteerd, worden bij aankomst in dat land door de marechaussee rechtstreeks overgedragen aan de Soedanese geheime dienst. In vrijwel alle gevallen waarbij dat gebeurde, werden de vluchtelingen na de overdracht zeer ernstig mishandeld.
Bepaalde groepen Soedanezen hebben een verhoogd risico op repressie door de Soedanese autoriteiten. Dat geldt onder meer voor teruggekeerde vluchtelingen die lang uit Soedan zijn weg geweest, voor mensen met een bepaalde etniciteit, zoals de niet-Arabische Darfuri en Nuba, voor mensen die afkomstig zijn uit gebieden waar rebellen worden bestreden door het Soedanese regime, zoals de Darfur-regio, het Nuba-gebergte en het Blue Nile-gebied, en voor vluchtelingen die onder EU-escorte en met een nood-reisdocument worden gedeporteerd.
Uit een Brits rapport blijkt dat de Nederlandse overheid meer vertrouwt op de Soedanese geheime dienst, die net doet alsof het martelen van gedeporteerde Soedanezen niet voorkomt, dan op Amnesty International, die onafhankelijk onderzoek doet en aantoont dat die martelpraktijken gangbaar zijn. Naast onderzoek van Amnesty International, NFI, iMMO en UNHCR bevestigen ook veel andere bronnen het grote risico dat gedeporteerde vluchtelingen lopen, zoals verhalen via familie, vrienden en kennissen van de vluchtelingen en verklaringen van Soedanese organisaties in binnen- en buitenland.
Vluchtelingen lopen nog extra risico op mishandeling, marteling, detentie of zelfs moord, als ze behoren tot kwetsbare minderheidsgroepen in Soedan. De Soedanese geheime dienst treedt daarbij met name repressief op tegen sympathisanten van politieke oppositiegroeperingen. Vanwege de uitgebroken opstand is dat risico de laatste weken nog verhoogd.
Kom in actie!
Actievoeren heeft zin! Het lukt af en toe om een deportatie tegen te houden. Wat kun je doen om de dreigende deportatie van Ali al-Helou Tiyah te voorkomen?
– Laat DTV weten dat je het niet eens bent met de geplande deportatie van Tiyah, via Twitter: @DTenV of mail: info@dtv.minvenj.nl.
– Laat de KLM weten dat je het niet eens bent met deze deportatie, via dit contact-formulier.
– Laat staatssecretaris Mark Harbers van Justitie en Veiligheid weten dat je het niet eens bent met deze deportatie, via Twitter: @markharbers.
– Vraag Tweede Kamer-leden om zich uit te spreken tegen deze deportatie en om actie te ondernemen tegen deze deportatie. Hier vind je de contactgegevens van alle Kamerleden.
– Roep Karin Boven, de Nederlandse ambassadeur in Soedan, op om actie te ondernemen tegen deze deportatie, via Twitter: @Karin_Boven.
– Laat het ons weten als je iets voor Ali al-Helou Tiyah hebt gedaan en wat daarop de reactie is geweest van de DTV, de KLM en andere verantwoordelijken. Mail Doorbraak: doorbraak@doorbraak.eu.
– Overgenomen van Doorbraak
Update:
De advocate van Ali al-Heloul Tiyah liet ons het volgende weten over hem: “In tegenstelling tot jullie bericht verblijft hij 16 en een half jaar in Nederland en is hij afkomstig uit Zuid-Kordofan.”
En:
“Wat ik nog mis in de verslaglegging en waar het cruciale punt zit voor het gevaar dat hij loopt is dat hij lid is van de UMMA Party en de functie van penningmeester vervult. Deze partij maakt onderdeel uit van de oppositie van het huidige regime en kaart mensenrechtenschendingen aan van het huidige regime.”
