Ozzy Osbourne is – toch nog vrij onverwacht – op 76-jarige leeftijd overleden. Zijn familie heeft geen doodsoorzaak bekend gemaakt, maar Ozzy leed al geruime tijd aan een agressieve variant van de ziekte van Parkinson.
John Michael “Ozzy” Osbourne groeide op in het naoorlogse Birmingham, destijds een deprimerende, in verval zijnde industriestad. Als arbeiderskind was je voorbestemd om tot je pensionering (als je dat al haalde) zwaar, geestdodend werk te verrichten in de fabriek. Ozzy’s toch al geringe kans aan dat lot te ontsnappen werd nog flink verlaagd doordat hij leed aan dyslexie en niet kon meekomen op school. Ozzy:
“Ik was vijftien toen ik van school ging. En wat kreeg ik als bewijs voor mijn tien jaar in het Britse onderwijssysteem? Een stuk papier waarop stond:
John Osbourne zat op Birchfield Road Secondary Modern.
Getekend, Mr Oldham (schoolhoofd)’.That was fucking it. Not a single qualification. Nothing. I had two career choices: manual labour or manual labour.”
In de jaren daarna werkte Ozzy o.a. als arbeider in een fabriek, als loodgieter en als slachter in een abattoir. Nadat hij door het slachthuis op straat werd geschopt omdat hij met een collega op de vuist was gegaan, koos Ozzy voor een carrière als inbreker, wat – heel voorspelbaar – niet lang goed ging. Toen hij 17 was, werd Ozzy betrapt op het stelen van kleding uit een winkel. Zijn vader was het constante gesodemieter met zoonlief spuugzat en weigerde de boete te betalen. Omdat Ozzy zelf geen cent op zijn rekening had staan, kreeg hij een gevangenisstraf van 6 weken opgelegd, wat voor hem voldoende reden was verder maar af te zien van een criminele carrière.
In 1967 sloot Ozzy zich aan bij Rare Breed, de band van zijn schoolvriend Geezer Butler. Rare Breed hield het al snel voor gezien, waarop Osbourne en Butler zich aansloten bij de Polka Tulk Blues Band, met gitarist Tommy Iommi en drummer Bill Ward. In ’68 werd de naam van de band veranderd, eerst in Earth, later in Black Sabbath.
In ’69 verscheen het eerste album van de band. Het was meteen een voltreffer, al vonden de meeste critici het maar niks. De “doom hymns” van Black Sabbath stonden in schril contrast met de dominante psychedelische rage (blommenkinders en zo) en het voor die tijd oorverdovende volume en de merkwaardige tempi deden critici die vooral naar Donovan en CS&N luisterden pijn aan de oren.
De daarop volgende albums deden het nóg beter. Mijn eerste kennismaking met Black Sabbath in 1970, met één van de beste riffs aller tijden:
Met de eerste beide albums creëerde Black Sabbath in feite een heel nieuw genre: metal.
De leden van de band en met name Ozzy kregen de reputatie duivelaanbidders te zijn. De band liet zich dat graag aanleunen (want publiciteit), maar in feite waren de teksten over occultisme, vervloekingen en zwarte missen vooral een gimmick. Geen van de leden van de band had ook maar de minste affiniteit met occultisme. Mensen houden van horrorfilms, dus er is vast ook wel een markt voor horrorrock. Goed gezien. Ozzy: “Als ik op het podium sta speel ik een rol. Het is mijn werk. Je moet het verder allemaal niet serieus nemen”.
Ook de daaropvolgende albums deden het goed, maar Ozzy’s persoonlijke leven liep in de jaren ’70 gierend uit de klauw. Ozzy was altijd al een stevige drinker geweest, maar daar werd nu alles aan toegevoegd waarop hij zijn hand kon leggen: “[I was on] booze, coke, heroin, acid and Quaaludes to glue, cough syrup, Rohypnol, klonopin, Vicodin … On more than a few occasions, I was on all of those at the same time”.
Ozzy’s drugsgebruik leverde wél een aantal amusante anekdotes op: “I left a 20 sack of coke in the forest behind my house as a peace offering with the bats and when I went back to hunt for dinner, the bag was gone but the bloody wankers left a pile of bat droppings in my dime bag. That was when I decided that those ***** were not worth my apology. So I brought the dime bag of coke and bat droppings back to the house and Sharon and I just mixed it all up in the blender and snorted it.”
Mijn favoriete anekdote: “I took 10 tabs of acid then went for a walk in a field. I ended up standing there talking to this horse for about an hour. In the end, the horse turned round and told me to fuck off. That was it for me.”
Zelfs de andere leden van de band – ook geen heiligen – werd het op een gegeven moment wat te gortig. In 1979 werd Ozzy zonder veel omhaal op straat gezet. Onze held kreeg een paar ton mee als afscheidscadeau, maar dat joeg hij er in een paar maanden tijd door met dope, drank en wilde feesten. In 1980 was Ozzy weer zo arm als een kerkrat en overwoog hij serieus er de brui maar aan te geven.
Ozzy’s toekomstige vrouw, Sharon, wist hem over te halen een solocarrière te beginnen. Het geld dat Ozzy daarmee verdiende werd er net zo snel weer doorgejaagd aan drugs, wat wél een flink aantal nieuwe en nogal lelijke wapenfeiten opleverde. Zo slaagde Ozzy er o.a. in om verbannen te worden uit San Antonio omdat hij urineerde op een monument voor gevallen veteranen, werd hij meerdere malen gearresteerd voor openbare dronkenschap en probeerde hij na een hevige ruzie in laveloze toestand Sharon te wurgen.
Dieptepunt uit die tijd is een interview met MTV waarin een zwaar gedrogeerde/stomdronken Ozzy zijn (gekwalificeerde) bewondering uitspreekt voor Hitler: “[Hitler] had a lot of charisma, in a bad way, and I kind of admired him. It was terrible what he did, but he had something about him, y’know? I admired him, not for what he was, but for people … Hey, man, if someone put this in the right way …”.
Ozzy wist naar eigen zeggen de helft van de tijd niet waar hij was of wat hij deed en zag twee van zijn kinderen verslaafd raken aan drank en drugs, maar met zijn carrière ging het prima. Zijn albums gingen als warme broodjes over de toonbank en eind jaren ’80 was hij een grotere ster dan hij ooit was geweest tijdens zijn jaren met Black Sabbath.
In 2002 kreeg Ozzy’s carrière een nieuwe boost toen MTV begon met het uitzenden van de tv-serie “The Ozzbournes”, voor zover mij bekend de eerste realityshow. De serie liet een heel andere kant van Ozzy zien: die van een vriendelijke (zij het nogal godslasterlijke) huisvader die een omelet bakte, met de kat speelde, wanhopig probeerde zijn kinderen op het juiste pad te houden (met matig succes) en moeite had met de afstandsbediening van de tv.
De eerste tekenen van Parkinson waren toen overigens al te zien, al werden zijn trillende handen destijds vooral toegeschreven aan Ozzy’s aanhoudende drank- en drugsmisbruik. Nadat hij in 2003 een ongeluk kreeg, holde Ozzy’s gezondheid verder achteruit. Helemaal hersteld is hij nooit, wat natuurlijk voor een deel te wijten was aan zijn levensstijl.
Hoe je verder ook over de persoon Ozzy Osbourne denkt: hij is één van de heel weinige mensen die zich erop kan beroemen dat hij – samen met de andere leden van zijn oude band – een geheel nieuw muzikaal genre heeft weten te creëren.
Uitgelichte afbeelding: Door Kevin Burkett – https://www.flickr.com/photos/kevinwburkett/4311089266/in/set-72157623177576077/, CC BY-SA 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=9504205
(Dit is nog eens een uitlui. Bij de rondvraag vond iedereen Paranoid het gedenkwaardigst, wat ook voor mij geldt. En hierbij de eerste single van Black Sabbath, beter dan het origineel van Crow:
Evil woman – AJvdK)
