In zijn derde symfonie wilde Gustav Mahler de hele kosmos een stem geven, van de engelen tot “de dieren in het woud”. Zelfs voor Mahler’s doen een nogal ambitieus streven en van de “kosmische synthese” die de componist voor ogen stond is dan ook weinig terecht gekomen. Dat neemt niet weg dat de individuele delen van Mahler’s derde weergaloos mooi zijn. Voor mij is het hoogtepunt het vierde deel, met Nietzsche als heraut. Mahler moest weinig van de filosoof Nietzsche hebben, maar het Mitternachtslied uit Also Sprach Zarathustra drukte precies uit wat de componist wilde zeggen.
Uitvoering door het New York Philharmonic met Leonard Bernstein als dirigent, zang van sopraan Christa Ludwig.
O Mensch! Gib Acht!
Was spricht die tiefe Mitternacht?
‘Ich schlief, ich schlief –,
Aus tiefem Traum bin ich erwacht: –
Die Welt ist tief,
Und tiefer als der Tag gedacht.
Tief ist ihr Weh –,
Lust – tiefer noch als Herzeleid:
Weh spricht: Vergeh!
Doch alle Lust will Ewigkeit –,
– will tiefe, tiefe Ewigkeit!’
Uitgelichte afbeelding: By Painting by Amir Mohammad Ghasemizadeh – Collection of Ink Wash Portraites, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=116966975