Industriepolitiek is houtje-touwtje beleid

Aldel is failliet. De aluminiumfabriek in het noorden van het land kan niet langer opboksen tegen de Duitse met gesubsidieerde “groene” energie. Aluminiumproductie is bijzonder energie-intensief. Zo’n 40 procent van de kosten komen ten laste van de energie.

Vanuit economisch oogpunt is de sluiting van de Groningse vestiging een goede zaak. Als een industrie zo energie-intensief is, moet een onderneming zoeken naar een plek waar energie goedkoop is. IJsland komt dan in aanmerking. Daar kunnen door waterkrachtcentrales en geothermische installaties (vulkanisme) grote hoeveelheden energie schappelijk worden aangeboden. Bovendien is gebruik van deze natuurlijke hulpbronnen ecologisch verantwoord.

Maar aan dat mondiale economische perspectief heeft Nederland weinig. De fabriek van Aldel staat in Groningen, de provincie waar nota bene aardbevingen plaatsvinden tengevolge van de gaswinning. Dan gaan de politieke alarmbellen af. Er moet wat gebeuren. “Links” wil laten zien wat het vermag. Liesbeth van Tongeren van GroenLinks pleit voor een groene industriepolitiek.

De chemie-industrie kan overschakelen van olie als grondstof naar biotechnologie waarin planten gebruikt worden. Denk aan Coca Cola-flesjes van zetmeel in plaats van plastic. (Joop.nl)

Het realiteitsgehalte van deze suggestie is 0,0. Wanneer gaat een cola-fabrikant flesjes van zetmeel in Nederland bestellen? Wanneer het goedkoper is natuurlijk. En dat is het vooralsnog niet. Maar nog erger is dat ze net doet of de EU niet bestaat, er geen regels betreffende staatssteun zijn ontwikkeld. Is Van Tongeren zo’n leeghoofd of probeert ze ons, zoals zoveel politici, tegen beter weten in fata morgana’s te verkopen? Ze is GL’er, in dit geval is optie één wellicht het meest waarschijnlijk.

Naast Aldel zijn er meer voorbeelden van veranderende industriële verhoudingen. Tetra Pak in Moerdijk gaat eind dit jaar dicht. Bestuurder Henk van Beers van vakbond CNV verklaart:

“Het moet goedkoper en goedkoper, niet alleen de producten maar ook de verpakkingen”, zo legt hij uit. Volgens hem is Tetra Pak van plan de productie te verplaatsen naar Oost-Europa, waar lagere lonen worden betaald. (NOS)

Hierop speelt “links” weer in. PvdA-Kamerleden Mariëtte Hamer en Attje Kuiken stellen Kamervragen over mogelijke voorkoming van de sluiting. Het obligate antwoord is dat het aan ondernemingen is om hun bedrijfspolitiek te bepalen. Slechts in specifieke gevallen, bijvoorbeeld door middel van hulp voor technologische innovaties, kan de overheid steun verlenen. De EU verbiedt staatssteun.

Is dat EU-beleid inzake staatssteun goed of slecht voor Nederland? Nederland is een klein land. Als het op staatssteun moet concurreren met de grote staten in Europa, hebben wij veel minder mogelijkheden. Het verbod op staatssteun creëert een meer gelijk speelveld voor iedereen.

Niet een helemaal gelijk speelveld evenwel. Dat is er nooit. Er zijn altijd trucjes om de regels wat naar je hand te zetten. Als Nederland een industriepolitiek wil voeren, moet het slim zijn en niet houtje-touwtje maatregelen proberen te nemen. Ik wil niet alleen afkraken, maar ook op alternatieven wijzen. Waar liggen kansen, waar kun je aan denken?

Denkend aan Holland zie ik breede rivieren traag door oneindig laagland gaan.

Het is de klassieke karakteristiek van Nederland door Hendrik Marsman. Het laagland en het vele water is kenmerkend. Dat is uniek, daar kunnen we wat mee. En er zijn initiatieven ontwikkeld om daarvan met innovaties te profiteren. Een daarvan is de stimulering van de binnenvaart. Binnenvaartschepen zijn in vergelijking met auto’s en vliegtuigen beduidend minder vervuilend. Bovendien is het een veilige manier van transport.

Naast de in de link genoemde voorstellen kan er nog veel meer gebeuren, onder meer op het gebied van ruimtelijke ordening. Wijzigen van bestemmingsplannen bijvoorbeeld. Om het bij mijn woonplaats Amsterdam te houden, waarom moeten voor de Hiswa in de RAI boten over de weg worden vervoerd en daarvoor tramleidingen afgebroken? Is herbouw van het RAI-complex aan water niet mogelijk? En langs de Kostverlorenvaart, een doorgaande scheepvaartroute, stoppen geen binnenvaartschepen in de stad. Kunnen winkels en bedrijven langs die vaart misschien subsidie krijgen in het kader van duurzaamheid als aanvoer van hun goederen over het water plaatsvindt? (En dan moeten zich daar ook meer bedrijven kunnen vestigen.)

In ieder geval hebben we plannen nodig die uitgaan van unieke Nederlandse kenmerken, die het buitenland niet zo gemakkelijk kan kopiëren. Na wikken en wegen, vallen en opstaan, kan vervolgens een doordachte industriepolitiek gestalte krijgen.

8 gedachten over “Industriepolitiek is houtje-touwtje beleid”

  1. Misschien moeten we af van het idee dat we alleen kunnen meespelen als we gegarandeerd betere kaarten hebben dan de anderen.

    Iets anders :
    Als je werkgelegenheid in Nederland wil creeren, moeten de eigenaars aan Nederland gebonden zijn. Ofwel het moet een staatsbedrijf zijn of een coöperatie van werknemers. Je moet het niet aan “de markt” overlaten.

  2. Goed uitgangspunt van Sjaak.
    De neoliberale “vrijemarktjunta” is niet in staat werkplaatsen te creëeren omdat ze een principieel vervalste spel spelen.

    De CEO van Bayer Marijn Dekkers heeft onlangs verklaard dat zij de geneesmiddelen alleen voor rijke Westerse mensen maken.
    Dit is allemaal naar buiten gekomen naar aanleiding van een juridische zaak in Indie waarbij Bayer antikanker geneesmiddelen voor gemiddeld 69.000 dollars per jaar levert terwijl een klein Indiase bedrijf het voor 117 dollars wil leveren.

  3. chapeau sjaak, het staatssocialisme waar academici en partybonzen samen met bureaucraten wel ff bepalen wat er goed is voor jan de arbeider is gelukkig voorby.
    Het amerikaanse model lykt me ook niets.
    Overigens de boboos van de vakbonden en groenlinks herhalen nog steeds hun toverformules van 50 jaar geleden.

    Reden om niet op deze dinosaurissen te stemmen.

    waarom geen ruim baan voor kleine bedryven, vakmensen samenwerkende in cooperaties
    met een kritisch oog gaan door de werkverschaffingsindustrien (arbeidsbureaux, zorginstellingen etc.

  4. In de media zijn verontrustende berichten gekomen die melding maken van hoge percentage zwangerschap problemen die in in directe realtime met de gebieden met tracking zouden staan.

  5. “Denk aan Coca Cola-flesjes van zetmeel in plaats van plastic.” Dat klinkt leuk, maar naast de door Sjaak opgevoerde problemen zie ik nog een ethische: mag je potentiele levensmiddelen verbouwen voor verpacking, of brandstof, terwijl (mede daardoor) de voedselprijzen stijgen en het ook in Europa steeds moeilijker wordt het dagelijks brood te betalen?
    Wat is er tegen de good-old statiegeldverpacking? De PVV en VVD wil dit afschaffen, dus moet het wel een goed systeem zijn. Zeker gecombineerd met duurzamer transport over het water lijkt me dat een prima optie.
    Het ontbreekt weer eens aan verzicht en creativiteit bij zowel de dames en heren politici, als bij de grote(re) bedrijven.

  6. Cornelis haalt hier twee zeer belangrijke punten aan.

    Ten eerste wordt een lobbyist in de politiek verkozen enkel omdat hij zich 100% met de gangbare methodes en denkpatroon van het lobby conformeert. Dat is de reden dat de dames en heren politici niets nieuws kunne bedenken. Ze blijven steeds in oude versleten denkpatronen hangen.

    Ten tweede proberen VVD en hun eigen dependance PVV alles te privatiseren om zoveel geld mogelijk aan de burger te ontfutselen. Ze schaffen goed werkende methodes enkel om in plaats ervan iets tegen betaling aan te bieden. Deze predatoren politiek heeft geen echte toekomst.

    Ten derde willen ze straks met de productie van brandstof uit vegetatie bronnen, ons – de consument laten dwingen om tussen voedsel voor iedereen of brandstof voor ons alleen te laten kiezen.

Reacties zijn gesloten.