Het Wilhelmuslied

Uit de commentaardraad over de kersttoespraak van het Nederlandse staatshoofd:

die het “Wien Neerlandsch bloed in de aders vloeit, Van vreemde smetten vrij ” verving voor een lied waarin buitenlansch bloed vereerd en een buitenlandsche koning geeerd wordt …

Om het eens Uyliaans te zeggen: twee dingen.

Ik ga mij niet aansluiten bij een waarderend koor voor het staatshoofd, dat zou ik huichelachtig vinden. Het is haar rol zoveel mogelijk staatshoofd voor alle Nederlanders te zijn en daarbij boven de partijen te staan. Dat wordt haar moeilijk gemaakt en daardoor wordt alles wat zij nu zegt over zoveel mogelijk zoniet alle Nederlanders onmiddellijk door het bruingezinde gespuis als misdunk afgedaan. Ik heb geen achting voor het republikanisme van de bruinen, dat eenvoudigweg de vaste borreltafelpraat over “wat ons dat niet allemaal kost” weergeeft. In zoverre ben ik geneigd partij te kiezen voor “Oranje” boven bruin. Maar liever geen van beide.

Ik denk dat het misverstand dat mijn zeer gewaardeerde college Al-Bakrastani – want het citaat is van hem – tot uitdrukking brengt algemeen is. Ja, het onderwijs is al zo uitgekleed en een uitleg van de betekenis van het WIlhelmuslied hoort er niet bij, vooral als degene die voor de klas staat er ook de ballen van afweet.
Twee dingen weer.
“Ben ik van Duitsen bloed” verwijst niet naar het huidige Duitsland, want dat is het huidige Duitsland. Dat bestaat pas sinds 1871.
Ik vraag mij af of dit wel helemaal dudelijk is aan het collectieve geheugen dat zo duidelijk afwezig is in Nederland (en misschien in Duitsland, maar dat interesseert mij nu even niet).
Duitsland bestond niet. Het Duits van het Wilhelmus verwijst naar degenen die de Germaanse volkstaal spraken in de Nederlanden, Diets oftewel Nederlands. Willem van Oranje sprak geen Nederlands maar Frans in het dagelijks leven, maar als vorst van Nassau en heer over talrijke plaatsen in de Lage Landen was hij wel naar afkomst “Duits”.
Duits betekent in het lied dus net zoiets als Nederlands. Maar ook Nederland bestond nog niet. Hier komt het volgende geniepigheidje van de dichter van het lied.

De koning van Hispanje heb ik altijd geëerd.
(Ik spel het allemaal maar even hedendaags).
De koning van Hispanje dus – tevens degene die soeverein wilde zijn over de Lage Landen.
Maar die eert de ikfiguur in het lied niet. Die wil hij juist afzweren en die bestrijdt hij. Het gaat in deze zin ook om wat er niet staat, Zo gaat dat met literatuur.

Ik zeg het juist uitdrukkelijk als anarchist, ik weet dat het niet de bedoeling was van degenen die doorgedreven hebben dat het Wilhelmus het Nederlandse volkslied werd, maar Nederland kan met het Wilhelmus zonder schroom voor de dag komen. Het is in de eerste plaats een verzetslied (het als tweede gezongen zesde couplet is dit zeer duidelijk), een revolutionair lied zelfs.
Het is geen opgeblazen lofzang op een land dat immers niet eens bestond.
Om dit te beseffen moet het teruggeplaatst worden naar de context van de Revolutie in de Lage Landen van de zestiende eeuw. En moeten bepaalde dingen uitdrukkelijk uitgelegd worden.

10 gedachten over “Het Wilhelmuslied”

  1. In de oorspronkelijke tekst was het inderdaad “Diets”. Diets verwees naar een groep dialecten die in het huidige Nederland, Vlaanderen en Duitsland werd gesproken. Het Engelse woord voor Nederlands “Dutch” gaat hierop terug omdat de Engels het meeste contact hadden met de Nederlandse Dietssprekers. “Dutch” is ook sneller uit je mond dan “Netherlandic” en “Netherlander”.

    Ik ben van mening dat “Duits” in het Wilhelmus moet worden vervangen door het oorspronkelijke “Diets”.

    Willem van Oranje was voor godsdienstvrijheid en had de schurft aan politici uit zijn tijd die het Katholicisme en andere niet-Calvinistische godsdiensten wilden verbieden. Helaas kreeg hij niet zijn zin, maar werden andere godsdiensten gedoogd. Die kan Geert Wilders ook weer in zijn zak steken.

  2. Niemand kent het Wilhelmuslied, ik lach me altijd een stuip als er een belangrijke voetbal- wedstrijd komt, en géén van de voetballers die trouw het “wonderschone”lied meezingt..
    Zelfs de Oranjegezinden die al twaalf uur eerder al staan te koukleumen met hun vlaggetje, wachtend op Hare Hoogheid die hen dan neerbuigend zal toewuiven, kennen ook het Wilhelmus niet…Ach ach ach!!!!
    Oja de melodie 🙁 van het Wilhelmus komt niet van de componist, maar is gewoon ergens uit het buitenland geleend, heb ik eens gelezen!

  3. En zoals de rest van Nederland gelooft u alles wat u leest. Want het staat gedrukt, dus is het waar. 🙁

  4. De melodie is afkomstig van het spotlied Autre chanson de la ville de Chartres assiégée par le prince de Condé, dat werd gezongen tijdens het beleg van de stad Chartres door de Hugenoten in 1568.

    http://nl.wikipedia.org/wiki/Wilhelmus

    Gezien het Protestantse karakter van de opstand is het passend dat deze melodie is geleend. Het Amerikaanse Volkslied heeft ook de melodie van een ander lied gebruikt. Dat komt wel vaker voor. Dat doet dus helemaal niks af aan het Wilhelmus.

    Het Wilhelmus is in 1932 het officiële Nederlandse volkslied geworden. Koningin Wlhelmina vond het gewoon een mooier lied dan “Wien Neêrlands bloed.” Gelijk had ze.

    Nederlanders hebben eeuwenlang zeer enthousiast gemengd gehuwd en gehokt in de koloniën dus het vorige Volkslied was gewoon incorrect en schijnheilig naast walgelijk racistisch. 😥

    Godzijdank dat het Wilhelmus nu ons Volkslied is.

  5. @2
    Het “aardige” tussen aanhalingstekens is dat “het buitenland” niet bestond omdat de staat nog niet bestond.
    Zoals zoveel liederen heeft het Wilhelmus een toen al bestaande melodie. Maar het gaat niet om de melodie, maar om de tekst.

  6. Mooie analyse van Arnold EN Sofia’s nadere uitleg.

    Ik vind dat Bea wel erg aan het trollen is. Als het niet zo erg gesteld zou zijn met haar zou het zelfs grappig zijn.

  7. Beatrix moet boven de partijen staan en heeft zich daartoe op eenzame hoogten begeven. Wist je dat ze vindt dat het Wilhelmus helemaal niet ‘ons’ volkslied is? Het Wilhelmus is een lied van Beatrix persoonlijk.

    Achter de coulissen is er al jarenlang getouwtrek over de status het Wilhelmus. Beatrix wil niet dat het wordt gespeeld wanneer de minister van Defensie of de minister van Buitenlandse Zaken een hoge gast ontvangen en zij daar zelf niet bij aanwezig is.

    En ze heeft daarin haar zin gekregen. In de regels voor militair protocol die op Defensie circuleren, staat onder het kopje ‘Muzikaal eerbetoon’ dat het Wilhelmus slechts wordt gespeeld ‘bij aankomst dan wel vertrek van een buitenlands staatshoofd indien H.M. de Koningin of een ander lid van het Koninklijk Huis aanwezig is’.

    Daarom wordt bij een officiële ontvangst De Mars van de Jonge Prins van Friesland gespeeld na het volkslied van de bezoeker.

    En voor het bruingezinde gespuis; kennen jullie deze versie van het Wilhelmus al (Godwin alert!)?:
    http://www.prorepublica.nl/content/rss_artikelen/meta/treuelied.wma

  8. Ik ben op de hoogte van Beatrix’ pogingen om het Wilhelmus puur het lied van de Oranjes te maken. Wat mij betreft wordt ze keihard teruggefloten. Willen van Oranje is de Vader des Vaderlands en daarmee van ons allemaal. Zij is ook niet eens een rechtstreekse afstammeling van Willen van Oranje Nassau. Ze stamt af van zijn vader via een broer van Willen van Oranje Nassau. De wettige rechtstreekse afstammelingen zijn uitgestorven.

  9. @Sofia # 8; Algemeen bekend is dat Willem lll niet eens kinderen kon verwekken bij Emma, want door zij turbulente leveb, waardoor hij allerlei geslachtsziektes op liep o,a syfilis gepaard gaande met zijn ouderdom, was hij zo goed als onvruchtbaar!
    Dus Wilhelmina is niet van Willem lll en dus Beatrix uiteraard ook niet!!!
    Bekend is ook, 😀 😎 toen de tsarenfamilie werd opgegraven, dat er aan wijlen Juliana DNA werd gevraagd om de tsarenfamilie daarmee te identificeren, maaaaaarehhhh ze deed het niet..
    Koningin Elizabeth van Engeland ook familie van de tsarenfamilie deed het wel!!!
    Dus je ziet we staan voor een burgerfamilie te buigen, bij wijze van spreken had Beatrix je buurvrouw kunnen zijn, maar omdat Nederland een monarchie moest blijven hebben zij het maar zo gedaan!

  10. @9
    Ach, dezelfde praatjes liepen of lopen over stadhouder Willem IV.
    En omdat stadhouder WIllem III nogal erg van de herenliefde was hield de tak daar in feite al op.
    Echte roddeltantestof…

    Maar het WIlhelmus gaat over Willem de Zwijger en de Opstand, dat is het enige dat er toe doet.
    Zelfs als Nederland (weer) een republiek was zou het WIlhelmus mogen blijven.

Reacties zijn gesloten.