Een harde Brexit is geen keuze maar een meegaan met de wind. De onvermijdelijke consequentie van Brexit in de huidige politieke krachtsverhoudingen begrijpt de Britse premier Theresa May – May’s answer is blowin’ in the wind. Want de resterende 27 landen van de EU zullen nooit overeenstemming kunnen bereiken over welk onderhandelingsresultaat dan ook met het Verenigd Koninkrijk.
Tot voor kort meende ik dat Brexit op een kleine ramp voor Groot-Brittannië zou uitdraaien. Maar sinds het referendum in juni 2016 zijn er door mij destijds niet voorziene politieke ontwikkelingen opgetreden. De Amerikaanse verkiezingen zouden een eclatante zege voor Hillary Clinton opleveren tegenover hol vat Donald Trump – pas in augustus twijfelde ik eraan. Trump zal het VK op weg naar Brexit zeker sterk steunen.
Behalve de VS kan May misschien binnenkort nog op een nieuwe bondgenoot rekenen. Als Marine Le Pen dit voorjaar de Franse presidentsverkiezingen wint, ontstaat er een heel nieuwe situatie. In dat geval kan het VK wellicht handelsakkoorden met Frankrijk sluiten. Het isolement van het VK zou in ieder geval plotseling doorbroken zijn.
May krijgt ongetwijfeld vroeger of later de wind mee. Mocht Le Pen niet winnen, dan is het wachten op de volgende gelegenheid van een exit van een land uit de EU. Dienaangaande heeft Yanis Varoufakis duidelijk gesteld: De EU wordt gedemocratiseerd of ze zal desintegreren. DiEM25, de mede door hem geïnitieerde beweging, probeert de EU te democratiseren. Varoufakis’ optimistische inschatting was dat die democratisering 10 jaar zou kosten. Maar de desintegratiekrachten zitten intussen niet stil. Die hebben de wind mee.
