Het kabinet heeft de aanval geopend op de rechtsbijstand. Of beter: gaat de aanval openen en heeft daartoe alvast wat proefballonetjes opgelaten. 
Volgens NRC is minister Dekker van plan in asiel- en strafzaken nog een advocaat te vergoeden. Zaken in het civiel recht (bijv. ontslag of schulden) en het bestuursrecht (bijv. een strafkorting op de uitkering) moeten ‘minder snel bij een advocaat terechtkomen’. Lees: de toegang tot het civiel- en bestuursrecht moet voor mensen met een laag inkomen onmogelijk worden gemaakt.
Dit betekent dat je voortaan alleen effectief je recht kunt halen wanneer je er financieel warmpjes bij zit. Ben je een relatieve armoedzaaier, dan kun je het – als het aan Dekker ligt – in de toekomst vergeten: de rechter is alleen nog toegankelijk voor bedrijven en mensen met veel geld, de rest kan doodvallen.
Taken van advocaten moeten worden overgenomen door “oplossingen die de private markt heeft ontwikkeld”, zoals mediation. De rechtspraak wordt dus (deels) geprivatiseerd en mensen met een laag inkomen zijn voortaan aangewezen op de onbeholpen bemiddelingspogingen van de welzijnsmaffia óf op commerciële mediationbedrijfjes die ongetwijfeld als paddestoelen uit de grond zullen schieten.
Uiteraard wordt er door sommigen weer flink geworsteld met het geweten, in dit geval met name over de vraag hoe lage inkomens tóch toegang tot de rechtspraak kunnen houden. Dekker en zijn onderhandelingspartners – waaronder de Nederlandse Orde van Advocaten – denken aan een verplichte rechtsbijstandverzekering. Hoe minima dat óók nog moeten betalen staat er niet bij. Uiteraard komt dit onderdeel niet uit de lucht vallen:
Tot slot kun je deze plannen niet los zien van Dekkers nauwelijks verhulde reclame voor commerciële rechtsbijstandsverzekeringen, met dat fijne filmpje van een paar weken terug. Deze bezuinigingen zijn in hun voordeel, niet in dat van burgers.
— Lucas Roorda (@LRoordaLaw) September 25, 2018
Het behoeft geen betoog dat dit voornemen de rechtsstatelijke inperking van de overheidsmacht flink aantast. Lucas Roorda wees er vanochtend op Twitter terecht op dat conflicten tussen overheid en burger zich niet alleen afspelen in de bestuursrechtelijke sfeer:
Er zijn voldoende overheidshandelingen die niet onder het bestuursrecht vallen, maar waar je als burger wel last van hebt. Dekker maakt het praktisch onmogelijk voor bepaalde groepen om daar tegen in het verzet te komen.
— Lucas Roorda (@LRoordaLaw) September 25, 2018
Zie bijvoorbeeld Dekkers eigen opmerking over schulden: de overheid is Nederlands grootste schuldeiser, en is uitgezonderd van een groot aantal beperkingen waar veel particuliere schuldeisers wel aan moeten voldoen.
— Lucas Roorda (@LRoordaLaw) September 25, 2018
In het kort komt het er op neer dat de overheid graag met je schikt als je een multinational bent met een stevige juridische afdeling, maar je tot de laatste cent uitknijpt als je een bijstandsgerechtigde met belastingschulden bent.
— Lucas Roorda (@LRoordaLaw) September 25, 2018
Lees: klassenjustitie wordt als het aan het kabinet ligt weer de norm in Nederland.
