Maandagavond was in ‘t Vinkhuys in Groningen een bijeenkomst voor mensen die zijn ingeloot in groep 1 voor het experiment ‘Bijstand op Maat‘ van de gemeente Groningen. Zelf ben ik ingeloot in groep 4, dat is de groep die mag kiezen in welke groep ze mee willen doen. Voor mij is dit een mooie gelegenheid om bij de bijeenkomsten van alle 3 groepen te gaan kijken. Op 7 verschillende dagen zijn er bijeenkomsten, ik kies ervoor om de eerste drie dagen naar de avondbijeenkomsten te gaan, zo ga ik op maandag naar groep 1, op dinsdag in de Coendersborg naar groep 2 en op woensdag in de Bovenkamer naar groep 3. Leuke wandelingen op de vroege avond.
Bij binnenkomst in ‘t Vinkhuys krijgen we na het geven van ons adres een vragenlijst uitgereikt. Veel vragen gaan erover of je wel je best doet om aan het werk te komen maar er worden ook vragen gesteld over je financiën en je geestelijke en lichamelijke gezondheid. Er staat in de brief die erbij uitgedeeld word dat de vragenlijst anoniem wordt verwerkt. Ik vraag het mij af omdat er wel een handtekening op moet. De man die namens de universiteit aanwezig is zegt dat de handtekening door de overheid verplicht wordt gesteld om mee te mogen doen maar los staat van de vragenlijst. De vraag om de handtekening heeft nummer 39. Volgens mij zou een handtekening die niet bij de vragenlijst hoort geen nummer hebben dat komt na de laatste vraag van de vragenlijst, die heeft nummer 38. De code die met mij verbonden is op het voorblad van de vragenlijst heeft ook niets met de vragenlijst te maken wil de man van de universiteit ons doen geloven, hieraan zien ze dat we mee doen maar staat los van de vragenlijst. Ik draai demonstratief de voorkant met code om en op de achterkant van hetzelfde papier staan de eerste 4 vragen.
De gespreksleider is een ex-bijstandsgerechtigde die via het tafeltennis is terechtgekomen bij een wijkbedrijf. We krijgen Mattias Gijsbertsen te zien die zegt blij te zijn dat we tijd hebben genomen om aanwezig te zijn. Zelf heeft hij die tijd niet genomen, het is een filmpje. Hij zegt dat hij de mens centraal wil stellen, hoopt dat de regels aangepast worden n.a.v. het experiment. Hij hoopt dat we met plezier meedoen. Dan volgt een promotiefilmpje voor het experiment, deelnemers krijgen vragenlijsten van de universiteit en er komen bijeenkomsten. De gespreksleider verteld dat deelname vrijwillig is en dat je mag stoppen zonder consequenties.
Een ambtenaar vertelt dat mensen in groep 1 ontheffing hebben van de arbeidsplicht en re-integratieplicht. Zo mogen de deelnemers een opleiding doen, krijgen ze eigen regie, de gemeente bemoeit zich er niet mee. Later blijkt dat de opmerking over een opleiding een beetje voorbarig was, budget is daar bij deze groep helemaal niet voor. Een aantal dingen wordt in deze bijeenkomst anders uitgelegd dan ik ze eerst had begrepen. Zo mag je meedoen met deze groep naast een ander traject van de gemeente. Als voorbeeld noemen ze ‘Ondernemen in de Bijstand‘. Ook mag je meedoen als je een participatiebaan hebt of een parttime baan. Ik had begrepen dat je alleen mocht meedoen als je volledig in de bijstand zit. Een man vraagt of hij mag stoppen met een parttime baan die hij al jaren heeft en vrijwilligerswerk mag doen. Het geld dat hij met zijn baan verdiend word allemaal verrekend met zijn bijstand, als hij vrijwilligerswerk zou doen zou hij daar een vrijwilligersvergoeding voor krijgen die niet verrekend wordt met zijn bijstand omdat die vergoeding niet als loon gezien wordt. De ambtenaren weten het niet zeker en zoeken het uit. Waar in het Dagblad van het Noorden nog werd beweerd dat er maximaal 700 mensen mogen meedoen wordt ons nu verteld dat 700 het minimum is, er mogen meer mensen meedoen zeggen ze. Als je je opgeeft doe je mee.
Als het je lukt om werk te vinden dat je een half jaar blijft doen voordat het eindigt ben je verplicht om WW aan te vragen. Ze zegt:“ Als je recht hebt op WW, moet je het aanvragen.“ Zelfs als je maar drie maanden werkt wordt de bijstand al gestopt antwoorden de ambtenaren op de vraag van een man die blijkbaar dezelfde ervaring hiermee heeft die ik ook heb. Zodra je terug komt in de bijstand mag je niet verder meedoen in het experiment. Ik merk op dat in groep 1 werken dus niet is toegestaan. Om mij heen wordt instemmend geknikt. Als er specifiek wordt gevraagd of het volgens de participatievet wel is toegestaan om bijstand na drie maanden al te stoppen weten de ambtenaren het niet meer zeker en wordt ook dit nagekeken. Er zit iemand in de zaal die de staatssecretaris daarover heeft aangesproken en dat maakt de ambtenaren toch wat onzeker.
Er mag een oud-bijstandsgerechtigde haar verhaal doen. Ze verteld dat ze na meerdere keren “Nee“ te hebben gehoord toch een opleiding heeft gekregen van de gemeente. Ze heeft een opleiding gekregen van 3 jaar die ze naast haar uitkering mocht doen. Ze zegt:“ Grijp je kans. “ Meerder personen in de zaal reageren nogal verbolgen op het verhaal van de vrouw omdat de meeste mensen in de zaal ook om een opleiding hebben gevraagd en te horen hebben gekregen dat daar geen budget voor is. De reden dat de gemeente deze vrouw haar verhaal hier heeft laten doen ontgaat mij. Het maakt wel duidelijk dat het beleid van de gemeente op willekeur gebaseerd is.
Aan het begin van de avond zat de zaal behoorlijk vol, er zaten ruim 50 mensen in de zaal, tijdens de bijeenkomst liepen steeds meer mensen de zaal uit waardoor er op het eind nog zo’n 25 mensen over waren.
Op een vraag uit de zaal wordt door de ambtenaar geantwoord dat op geld gewaardeerde arbeid niet vrijwillig gedaan mag worden, werkverdringing mag in dit experiment dus niet. Een man merkt op dat Natascha van ‘t Hooft, woordvoerder van de gemeente in het Dagblad van het Noorden heeft beweerd dat je best zwart betaald mag worden als je de buurman helpt met verhuizen. De ambtenaar kent Natascha maar weet niet of ze dat gezegd heeft. Als je wekelijks 100 euro betaald krijgt mag het in elk geval niet. De gespreksleider wenst ons allemaal succes met de keuze.
Als de ambtenaren die de vragen moesten beantwoorden aan het spelletje ‘Twee voor Twaalf‘ hadden meegedaan hadden ze het woord niet geraden.
- Eerder verschenen bij alexsanderhesse
