De gebeurtenissen rollen de afgelopen dagen weer over elkaar heen, alsof het hectische 2020 nog bezig is – of 2022 al begonnen want vaart minderen zal er niet bij zijn. Voor ik aan revolte in Libanon, Polen, en voor de derde maal Tunesië toe kom, doen we eerst een bericht uit Malawi, een land waarover je in Nederland vrij zelden iets leest, ziet of hoort. Dan komt dus opzettelijk aan het begin, dan sneeuwt het niet onder op de winterdag.
Inhoud:
- Malawi: sekswerkers in actie
- Libanon: opstand tegen lockdown
- Tunesië: derde week revolte op gang
- Polen: strijd om abortusvrijheid
- India: boerenprotest
- Rusland: nieuwe dag vol demonstraties
Malawi: sekswerkers in actie
Allereerst een opvallende actie in Malawi. Ik vond het nieuws in The Guardian.(1) In Lilongwe, hoofdstad van dit in zuidelijk Afrika gelegen land, demonstreerden op 28 januari sekswerkers tegen de wijze waarop politie de coronaregels tegen hen gebruikt.
Ook in Malawi woedt de pandemie, met 21.660 besmettingen en inmiddels 555 mensen die aan de ziekte zijn overleden. Juist de afgelopen weken breidde de pandemie zich snel uit. Ook in Malawi gebruikt de staat lockdownmaatregelen, waaronder een avondklok. Die wordt, zo stelt Zinenani Majawa van de Female Sex Workers Association (FSWA), nogal selectief tegen sekswerkers ingezet. ‘We hebben niet gehoord van zaken waarbij ze naar huizen van getrouwde mensen gingen om aan te kloppen en ze te slaan’. Dat gebeurt met sekswerkers dus wel.
Ook wijst Majawa er op dat mensen gewoon wel in kerken bijeen kunnen komen, terwijl sekswerkers belemmerd worden. Het is dezelfde lockdownhypocrisie die je in tal van landen ziet, met scholen en slachthuizen, treinen en bussen om mensen naar werk en school te vervoeren, maar wel een avondklok want een bezoekje afleggen is natuurlijk onverantwoord. Lazarus Chakwera, de president van Malawi, heeft het slaan van mensen overigens veroordeeld, maar daar is het politiegeweld nog niet automatisch mee gestopt.
Majawa wijst ook op een algemener punt. ‘Wij geloven dat sekswerk werk is. Daar betalen we onze rekeningen, waaronder huren en eten, van. We sturen zelfs onze kinderen naar school van het geld dat we krijgen.’ Die FSWA is geen kleinigheid trouwens, Majawa stelt dat ze 120.000 leden heeft. Het was deze FSWA die het protest organiseerde. Dat protest was op zichzelf niet heel groot: The Guardian heeft het over ‘dozens’, enkele tientallen dus. Het gaat hier echter om een beroepsgroep die vrijwel overal met verachting, uitsluiting en onderdrukking te maken heeft. Dat juist mensen uit deze beroepsgroep tegen hun onderdrukking opstaan is goed nieuws.
Libanon: opstand tegen lockdown
In Tripoli, in het noorden van Libanon, zijn mensen in verzet gekomen tegen de strenge lockdown die autoriteiten daar hebben ingesteld. Inderdaad, ook daar grijpt het virus om zich heen. Dus dacht de regering: als we mensen nu eens de hele dag het huis niet uitlaten, en de winkels en dergelijke sluiten, dan houden we dat virus tegen. Hoe mensen in de tussentijd aan eten moesten komen, vertelden de autoriteiten er niet erg duidelijk bij. In eerdere lockdowns kwam de regering met een uitkering voor getroffen mensen, Nu niet, en van leveranties van groente aan huis was juist in arme wijken geen sprake. Dan kunnen er nog zoveel corona-gevallen zijn in het land – 285.000 inmiddels – en corona doden – de teller staat op 2470 – nood breekt dan noodzakelijkerwijs corona-voorzorgen.(2).
Maandag 25 januari waren er al protesten in Tripoli, waarbij actievoerders en ordetroepen botsten: 30 gewonden. De dag erop ook: ‘In het tweede protest in even zoveel dagen gooiden betogers met stenen naar overheidsgebouwen en blokkeerden ze een belangrijk plein. Het leger werd ingezet om de relschoppers, die een voertuig in brand staken dat in het gebied geparkeerd stond, in te tomen, ’. Wederom raakten mensen gewond. Het bericht vertelt niet hoe en wie.(3)
Dat giong stevig verder. ‘Op woensdag probeerden betogers herhaaldelijk het gemeentehuis binnen te dringen. Sommigen gooiden handgranaten naar veiligheidstroepen die antwoorden met waterkanonnen, traangas en uiteindelijk scherpe munitie.’ Ook donderdag ging de opstandigheid door, nadat op woensdag de politie een demonstrant had neergeschoten, de dertigjarige man Omar Taibi. Hij overleefde het niet. Dit meldt Middle East Online (4). In Abolition Media Worldwide (AMW) lezen we dat actievoerders rond diezelfde tijd een gemeentelijk gebouw in de fik hebben gestoken. En AMW geeft het woord aan ‘een werkloze vader van zes’. Die zegt: ‘We willen alle gebouwen verbranden van degenen die onze harten verbranden’. De man voegt er aan toe: ‘Laat welke politicus dan ook maar eens durven over de straten van Tripoli te lopen’. Een betoger zegt: ‘We maken de huizen van politici tot doelwit omdat zij de reden zijn van de toestand.’(5)
De huidige boosheid in Libanon heeft een aanloop en wordt bepaald niet louter veroorzaakt door de repressieve en hoogst asociaal doorgevoerde lockdown. Steenrijke heersers en corrupte politici besturen het land. Een poging in 2019 om een belasting op het gebruik van telefoon-apps door te voeren, was destijds trigger voor een opstand tegen het bewind, met immense en aanhoudende demonstraties waarbij mensen uit verschillende religieuze achtergronden elkaar vonden in gemeenschappelijke afkeer tegen machthebbers. Met corona raakte de strijd gedempt, aanpak ten koste van de arme bevolking doet de strijd nu weer ontvlammen. maar de manier waarop de staat corona beantwoordt ten koste van de arme bevolking, doet nu weer strijd ontvlammen. Terechte strijd.
Tunesië: derde week revolte op gang
Tunesië solliciteert naar een vaste rubriek in deze strijdkroniek. Voor de derde week zijn er in dat land demonstraties, confrontaties, arrestaties. Heel veel arrestaties.
Het begon direct na 14 januari. Die dag was het tien jaar geleden dat opstandige menigten de militaire top ertoe brachten dictator Ben Ali overboord te gooien en tot aftreden te brengen. De Tunesische revolutie had een slag gewonnen. Wat erna kwam bood echter weinig verbetering. Wat meer vrijheid,r wat meer ruimte om te protesteren, maar ook meer dan genoeg reden voor protest. Aan de armoede en de sociale ongelijkheid veranderde in wezen niets, wie er ook uit verkiezingen en kabinetsformatie in opeenvolgende regeringen terechtkwam.
Een nieuwe ontploffing was een kwestie van tijd, en de tijd is blijkbaar gekomen. ‘14 januari 2021 markeerde de tiende verjaardag van de revolutie, en vreedzame demonstraties werden verwacht. Door de mensen hierin te belemmeren gooide de regering olie op het vuur dat al brandde en zich wrong om vrij te komen.’ Hoe belemmerde de regering die vreedzame protesten? Welnu, ook de Tunesische regering stelde een lockdown in, en die werd uitgerekend op 14 januari van kracht.(6)
Keurig vreedzaam protest zat er dus niet in. Maar sinds die dag gaat avond aan avond de strijd los in diverse steden, en ook in arme wijken van de hoofdstad Tunis. Aanleiding voor de protesten op 15 januari was een video waarin mensen zagen dat een schaapherder grof door politieagenten werd bejegend.(7) Meer dan de druppel was het niet.
Fatima-Ezzahra en Mattias Raynal beschreven op de website Middle East Eye (8) een nacht van protest en confrontatie in Ettadhamen, zo’n voorstad van Tunis. Traangas van de kant van de staat. Brandende autobanden van de kant van betogers. ‘Wat je hier ziet is nog een revolutie van de armen en de hongerigen’, zo tekenen de schrijvers op uit de mond van J, een actievoerder van 33 jaar oud. De meeste andere strijders zijn trouwens jonger, veel jonger. Nog een revolutie dus, na die van tien jaar geleden die aan de armoede en de honger niets wezenlijks had veranderd.
Intussen is er harde repressie, en die kostte een mensenleven. Haykel Rachdi overleed nadat hij een traangasgranaat tegen zijn hoofd kreeg. Van de politie, dat mag duidelijk zijn.(9) Afgelopen zaterdag demonstreerden honderden mensen in de hoofdstad. ‘Politie overal, rechtvaardigheid nergens’, zo was op een meegebracht bord te lezen.(10) Meer dan een kleine greep uit de berichtgeving over de zich ontplooiende opstand in Tunesië is dit allemaal niet. We komen ongetwijfeld binnenkort opnieuw over de ontwikkelingen te spreken.
Polen: strijd om abortusvrijheid
De Poolse regering probeert een grove inperking van een al verregaand uitgekleed recht op abortus door te drukken. Ze heeft dat gespeeld via een uitspraak van het Constitutioneel Hof, zodat er zelfs geen parlement kan dwarsliggen. Dat vonnis dreigde al afgelopen herfst van kracht te worden. De druk van de straat, in de vorm van felle en omvangrijke protesten, deed de regering kennelijk terugdeinzen. Maar dat was tijdelijk. De uitspraak is inmiddels toch in werking gezet.
Een hele boze reactie bleef gelukkig niet uit. De NOS schreef donderdag 28 januari 2021: ‘Volgens Polsat News werd in 47 steden gedemonstreerd. In hoofdstad Warschau trokken honderden betogers op naar het Constitutioneel Hof en het kantoor van regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid.’(11) De oproep tot protest ging uit van Strajk Kobiet, oftewel Vrouwenstaking, de groepering die vorig jaar de opstandigheid tot uitdrukking hielp brengen.
The Guardian doet ook verslag van de protesten,(12) die dagenlang aanhielden. Dat verslag noemt wat leuzen van demonstranten. Zoals: ‘De Revolutie Heeft een Uterus’, ‘Mijn Lichaam, Mijn Keus’. Verdedigers van de abortusvrijheid kijken ook over grenzen heen: ‘Sommige deelnemers op vrijdag droegen ook groene handschoenen om hun nek – het symbool van activisten voor abortusrecht in Argentinië, waar abortus vorige maand gelegaliseerd werd’. Die ‘vorige maand’ is inmiddels eerverleden maand. Ik schreef over die afschaffing van het abortusverbod in Argentinië trouwens iets in mijn Strijdkroniek van 4 januari. De opstand voor abortusvrijheid in oktober 2021, en de solidariteit die dit in Tilburg oproep, kregen ook eerder aandacht(14).
India: boerenprotest
Daarmee is de koek bijna op, maar niet helemaal. Aandacht verdienen al geruime tijd de grote boerenprotesten die in India plaats vinden. Dinsdag 26 januari leidden die tot een stevige confrontatie, toen boze boeren politielinies doorbraken richting het Rode Fort, een symbolisch belangrijk gebouw waar jaarlijks een nationale plechtigheid plaatsvindt, in de hoofdstad New Delhi. Iemand kwam om het leven, vermoedelijk niet met opzet overreden. De politie probeerde oprukkende boeren tegen te houden met traangas. Jawel, boeren met tractors en al. Maar deze boeren hadden gelijk.
Wel is er meningsverschil over de actievormen: er kwam na de bestorming van het Rode Fort een soort distantiëring. ‘Protest-organisator Samyukt Kisan Morcha zei later op dinsdag dat de groepen die van de vastgestelde routes afweken niet de meerderheid van boeren vertegenwoordigden.”(15) Dat zal best wel niet, maar wie op de meerderheid wacht, wint de strijd niet. Soms heeft de zaak een goede duw nodig van een militante minderheid.
Het protest richt zich tegen een wet die de opheffing van stedelijke, door de overheid gereguleerde markten voor agrarische producten inhoudt. Daarmee vervalt een beetje bescherming van boeren tegenover grote commerciële inkoopbedrijven, die dan zo ongeveer de prijzen kunnen dicteren waarmee een kleine boer het maar mee moet doen. Deze boeren vechten voor hun bestaan, en krijgen veel steun ook van arbeiders.
Actievoerende boeren hebben al enkele maanden kampen ingericht bij de hoofdstad. Boze boeren zijn vastberaden: ‘We zullen naar huis gaan als de wetten teruggenomen zijn’, zegt Gurjant Sangh, actievoerende boer uit Sindh. “Zij maakten deze wetten, en wij zullen zorgen dat ze ingetrokken worden’, zegt de 73-jarige Gurbachan Singh. Tekst op een bord: ‘We zullen niet capituleren. We zullen winnen of sterven’(16 )
De gebeurtenissen verdienen een uitgebreid artikel, maar dat komt er nu en hier niet van. Veel informatiebronnen zijn eerder bijeengebracht op de libertair communistische website Libcom trouwens.(17) Ik vermoed dat ik er nog wel eens op terug kom, op dit boerenprotest in India.
Rusland: nieuwe dag vol demonstraties
Tenslotte Rusland! Daar was gisteren, 31 januari, wederom een dag vol felle protesten in tientallen steden, politiegeweld en massa-arrestaties: OVD Info, een initiatief dat cijfers over repressie bijhoudt, komt tot 5135 aanhoudingen.(18) Je leest veel meer over hoe de dag verliep in een liveblog op de website Meduza.(19).
Opvallend in deze protestgolf is dat ze dus niet vooral in Moskou en St Petersburg plaatsvindt, maar vooral ook ver daarbuiten wordt gedragen en voortgestuwd. De NOS heeft een niet onaardige sfeertekening uit Nisjni Novgorod.(20) Daaruit blijkt ook dat het demonstranten bepaald niet alleen om oppositieleider Navalny gaat, wiens arrestatie aanleiding was tot de protesten. ‘“Ik steun het protest, maar niet Navalny”, klonk het vandaag vaak’, zo schreef verslaggever Iris de Graaf.
In de reportage krijgt bijvoorbeeld de gepensioneerde Sergej het woord. Die vertelt hoe hoog zijn inkomen is: ‘omgerekend een bedrag van 150 euro in de maand’, aldus het verslag. Sergej: “Precies genoeg om mijn katten te eten te geven”. Ook boosheid over dat schamele inkomen bracht hem naar het protest. En: ‘“Alexei Navalny interesseert ons niet”, stelt Sergej. “We zijn alleen geïnteresseerd in de vragen die Navalny stelt. Laat de macht de vragen beantwoorden en er iets aan doen.”’
De kans dat ‘de macht’ dat daadwerkelijk gaat doen, is betrekkelijk gering. De kans dat demonstranten zich bij de onverzettelijkheid van de macht neerleggen trouwens ook. Linkse, radicale en dus ook anarchistische mensen doen er goed aan om deze protestgolf goed in de gaten te houden., zoals CrimethInc. gelukkig ook doet, gezien de twee mooie brieven uit Rusland over de protesten van 23 januari die op die website staan.(21) Het wordt tijd dat we ons tegen dat schadelijke Koude oorlogsvirus – ‘anti-Poetin, dus pro-Westers, dus fout’ – nu eindelijk eens goed te laten inenten.
Tot volgende week!
Noten
1 Charles Pensulo, ‘Malawi sex workers protest at ‘targeted police brutality’ after COVID-19 curfew’, The Guardian, 28 januari 2021,Raynal https://www.theguardian.com/global-development/2021/jan/30/malawi-sex-workers-protest-at-targeted-police-brutality-after-covid-19-curfew
2 ‘Dozens injured in anti-lockdown protests in Lebanon’s Tripoli’, Aljazeera, 27 januari 2021, https://www.aljazeera.com/news/2021/1/27/dozens-injured-in-lockdown-protests-in-lebanons-tripoli
3 ‘Dozens injured in anti-lockdown protests in Lebanon’s Tripoli’, Aljazeera, 27 januari 2021, https://www.aljazeera.com/news/2021/1/27/dozens-injured-in-lockdown-protests-in-lebanons-tripoli
4 ‘Unrelenting protest in Lebanon’, Middle East Online, 229 januari 2021, https://middle-east-online.com/en/unrelenting-protests-lebanon
5 ‘Municipal Building Set On Fire in Uprising in Tripoli, Lebanon’, AMW, 29 janari 2021, https://www.amwenglish.com/articles/municipality-building-set-on-fire-in-uprising-in-tripoli-lebanon/ , gevonden via https://enoughisenough14.org/2021/01/30/municipality-building-set-on-fire-in-uprising-in-tripoli-lebanon/
6 Hella Grichi, ‘A Second Wind of the Tunisian Spring: 10 Years later’, Khalif Iler Institute, 27 januari 2021, https://www.khalifaihler.org/newsb/2021/1/27/a-second-wind-of-the-tunisian-arab-spring-10-years-later gevonden via https://enoughisenough14.org/2021/01/29/a-second-wind-of-the-tunisian-spring-10-years-later/
7 ‘Protests erupt in Tunisian cities amid anger over poor economy’, Aljazeera, 17 januari, https://www.aljazeera.com/news/2021/1/17/protests-erupt-in-tunisian-cities-amid-anger-over-poor-economy
8 Fatima-Ezzahra en Mattias Raynal, ‘Tunisia protests: A night of tear gas and anger in a deprived Tunis suburb’, Middle East Eye, 29 januari 2021, https://www.middleeasteye.net/news/tunisia-protests-tunis-ettadhamen-suburb-anger-poverty-crackdown
9 Simon Speakman Cordall, ‘ “Things are getting worse”: Tunisia protests rage on as latest victim named’, The Guardian/ Bill and Melissa Gates Foundation, 27 januari 2021, https://www.theguardian.com/global-development/2021/jan/27/things-are-getting-worse-tunisia-protests-rage-on-as-latest-victim-named
10 ‘ “Police everywhere, justice nowhere”: Hundreds protest in Tunisia’, Aljazeera, 30 januari 2021, https://www.aljazeera.com/news/2021/1/30/police-everywhere-justice-nowhere-hundreds-protest-in-tunisia
11 ‘Opnieuw protest in tientallen Poolse steden om inperking abortuswetgeving’, NOS, 28 januari 2021, https://nos.nl/artikel/2366290-opnieuw-protest-in-tientallen-poolse-steden-om-inperking-abortuswetgeving.html
12 ‘Third night of protests in Poland after abortus ban takes effect’, The Guardian, 29 januari 2021, https://www.theguardian.com/world/2021/jan/29/third-night-of-protests-in-poland-after-abortion-ban-takes-effect
14 Peter Storm, ‘No justice, no Pis: protest voor abortusrecht in Polen’ , 31 oktober 2020, https://krapuul.nl/blog/2751903/no-justice-no-pis-protest-voor-abortusrecht-in-polen/
15 ‘Indian farmer leaders condemn violence, but will continue protests’, Aljazeera, 27 januari 2021, https://www.aljazeera.com/news/2021/1/27/india-orders-extra-forces-after-farmers-storm-delhis-red-fort
16 Bilal Kuchay, ‘Chaos as Indian farmers enter Delhi’s Red Fort, clash with police’, Aljazeera, 26 januari 2021, https://www.aljazeera.com/news/2021/1/26/indian-police-use-tear-gas-as-protesting-farmers-rally-to-capital
17 ‘Farmers’ protests in India: resources’, Libcom, 17 december 2020, http://libcom.org/blog/farmers-protests-india-resources-17122020
18 ‘Russian Police Deploy Batons, Tasers As More Than 5,000 Detained Amid Nationwide Protest’, Radio free Europe/ Radio Liberty, 30/31 januari 2021, https://www.rferl.org/a/russians-rally-navalny-detentions-second-weekend-protests-demanding-release-/31077854.html
19 ‘Navalny’s nationwide protests round II: Russians across the country braved the cold and the cops, all over again’, Meduza – The real Russia’, 31 januari 2021, https://meduza.io/en/live/2021/01/31/navalny-s-nationwide-protests-round-ii
20 Iris de Graaf, ‘“Mensen hebben er genoeg van”, Russen massaal de straat op’, 31 januari 2021, https://nos.nl/artikel/2366836-mensen-hebben-er-genoeg-van-russen-massaal-de-straat-op.html
21 CrimethInc., ‘Two Letters from Russia – on the protests of 23 January’, 24 januari 2021, https://nl.crimethinc.com/2021/01/24/letter-from-russia-on-the-protests-of-january-23
- Uitgelichte afbeelding: By LukaszKatlewa – Own work, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=95419633
Ook verschenen bij: https://peterstormt.nl/2021/02/01/strijdkroniek-1-februari-2021-malawi-libanon-india-en-meer/
