Zo’n veertig jaar geleden waren er de “Kerkmarokkanen”: verblijvend en slapend in de Mozes-en-Aäronkerk in Amsterdam. Het idee was dat de kerk een vrijplaats was waar de politie niet zomaar binnen kan breken. Toch moest er dag en nacht gewaakt worden. Ik kan niet zeggen dat je er als waker goed sliep (je lag bij de deur in je slaapzak, om de politie te woord te staan, “als ze komen in de nacht”). Waarvoor moesten “de Marokkanen” schuilen? Ze hadden gewerkt in Nederland, netjes zoals vereist alles wat af te dragen is aan de overheid afgedragen (of het was ingehouden door de baas), maar ze verbleven hier “illegaal”. Dat kon dus zo, in Nederland, in 1978. Een van hen heeft zelfmoord gepleegd, de resterenden mochten tenslotte blijven. Maar daar is heel wat bij komen kijken.
Iets dergelijks is nog eens gedaan, toen sprak men van “witte illegalen”.
Ook was er het fenomeen van de “christen-Turken” die ook asiel in een kerk zochten tegen uitzetting. Want asiel kregen ze niet, daar komen “Turken” bijna nooit voor in aanmerking. Net zo min als Marokkanen trouwens.
Het punt was: de “christen-Turken” waren geen “Turken”. Dit speelt ook in de jaren zeventig, en De Telegraaf had in die tijd een heel behoorlijke correspondent voor het Midden-Oosten, Harry van Mierlo. In enkele boeken heeft hij uit de doeken gedaan wie die “christen-Turken” eigenlijk waren: Syrisch-orthodoxen, van wie de meesten een moderne variant van het Aramees spreken. Voor toeristische doeleinden moet over die taal altijd gezegd worden dat het de taal is die Jezus sprak. Tja, dan wel zo’n 1950 (pakweg) jaar geleden, kun je dan over dezelfde taal spreken? In ieder geval: de Syrisch-orthodoxen (Kerkturken was ook een woord dat gebruikt werd) zijn geen Turken, ook geen islamieten en zij spreken een semitische taal die net als hun belijden gemarginaliseerd is in het Nabije Oosten.
Ook de “Kerkturken” zijn gelegaliseerd. Sommigen zijn als “gastarbeiders” uit Turkije gekomen, anderen op de vlucht voor vervolging die officieel niet bestaat want iedereen is Turk in Turkije volgens de opeenvolgende regimes.
Er is naar wat ik zelf heb gezien (en in een geval waarbij ik heb meegewerkt) dus nogal wat aan kerkasiel verleend de afgelopen decennia. De gedachte is dat wie in een kerk schuilt niet zomaar opgepakt mag worden. Een kerk is een gewijde, men kan ook zeggen heilige, ruimte waar wie op de vlucht is veilig hoort te zijn. Het moet dan natuurlijk wel duidelijk zijn dat de asielzoeker (in dit geval gebruik ik het woord zonder nare gevoelens) niets misdaan heeft. Is dit wel zo, dan zal de asielverlener moeten zeggen dat de kerk niet bedoeld is om mensen straf te doen ontlopen.
Ja, ik kan raden wat u bij deze laatste zin denkt. Wat ik kan raden is deel van wat ik dezer dagen de maatschappelijke irrelevantie van de kerk, nee de Kerk met een hoofdletter, zou noemen.
Het christen- of religieus anarchisme/socialisme waar ik mij uit interesse en zeker ook betrokkenheid mee bezighoud, al vele jaren inmiddels, is niet gebonden aan een kerk. Maar wel aan de Kerk, de ene heilige algemene van de apostolische geloofsbelijdenis. (Ja, er is ook islamitisch anarchisme, joods anarchisme enzovoort, maar ik houd het nu even bij de Kerk – er kan geen misverstand over bestaan dat deze naar volgelingen van Jezus van Nazareth verwijst, in welke gedaante ook. Wie niet aangesloten is bij een kerk behoort nog altijd wel tot de Kerk).
En toen was er het gezin Tamrazyan, dat asiel zocht in een “zware” kerk in Katwijk, maar daar tenslotte weg moest omdat het niet als blijvende oplossing voor hun vluchtsituatie gold. Op de vlucht voor het Armeense bewind en voor het Nederlandse, de kinderen mogen beslist als “geworteld” beschouwd worden – drie rechterlijke uitspraken zijn er waar de onvermijdelijke staatssecretaris steeds op ons aller kosten tegen in beroep gaat onder gezeur over aanzuigende werking en Nederlander worden willen ze allemaal en dat gaat zomaar niet.
Al drie weken geniet het gezin asielonderdak in de Bethelkapel in Den Haag, onder de hoede van een dominee die kennis heeft mogen maken met de Baudetbende. Er is een doorlopende, vierentwintiguursdienst aan de gang, zeven dagen in de week, sinds 29 oktober. Want als “ze” komen, wat de VVD graag wil, dan toch zeker niet tijdens een eredienst. “Ze” hebben, zogenaamd atheïstisch en al, tenslotte de mond vol van hun christelijke cultuur, brutaalweg nog uitgebreid tot joods-christelijke cultuur, nietwaar.
– later op de dag het vervolg –
Pingback: En toen was de Kerk zomaar (weer) relevant | Krapuul