Vijf dagen geleden schreef ik een artikel over framing in de Gelderlander, waarbij in één van hun publicaties de ene terrorist (getint, fundamentalistisch) vol in beeld verscheen terwijl de foto van de andere terrorist (wit, extreem-rechts) geblurd was. Ik schreef ze daar ook een mail over en zowaar, vandaag kreeg ik antwoord. Volgens de redactie was de verklaring dat de één (Mohammed B) veroordeeld was, terwijl de ander (Danny H.) nog een hoger beroep had lopen. Dat verschil in graad van veroordeling zou het verschil in beschermde privacy veroorzaken. Niks framing. Nou, dat leek me wel een onderzoekje waard.
In totaal heb ik 96 artikelen op de website van de Gelderlander bekeken en langs de lat van twee (elkaar tegensprekende) stellingen gelegd.
De stelling van de Gelderlander is dat de privacy van verdachten die nog niet definitief veroordeeld zijn meer wordt beschermd dan van hen die wel definitief veroordeeld zijn. Mijn stelling is dat de Gelderlander de privacy van autochtonen (lees: witten, Nederlanders) meer beschermt dan die van allochtonen (lees: niet-witten, niet-Nederlandse achtergrond).
Ik weet het, de scheiding tussen autochtoon en allochtoon is behoorlijk dubieus, maar ik ga nu even uit van het onderscheid dat de Gelderlander hierin maakt, door bijvoorbeeld een niet-Nederlandse achtergrond expliciet te vermelden of door niet-Nederlandse namen te geven.
Behalve een verdeling in autochtoon en allochtoon heb ik ook een verdeling gemaakt in drie graden van veroordeling op het moment dat het artikel geschreven werd: verdacht, in hoger beroep en veroordeeld.
Bij iedere categorie heb ik steeds hetzelfde aantal artikelen vergeleken, om te voorkomen dat er een scheef beeld zou ontstaan. In de categorie ‘verdacht’ heb ik 16 artikelen van autochtone daders vergeleken met 16 artikelen over allochtone daders. Bij ‘hoger beroep’ ging het om 9 artikelen aan beide zijden en bij de categorie ‘veroordeeld’ vergeleek ik 23 artikelen aan beide zijden.
De mate waarin de privacy beschermd werd, heb ik op twee gebieden bekeken: foto’s en naamsvermelding. Bij foto’s was het verloop (van de meeste bescherming naar de minste bescherming): geen foto – een onherkenbare foto – een herkenbare tekening – een herkenbare foto. Bij de naamsvermelding was het verloop als volgt: geen naamsvermelding – achternaam afgekort – naam voluit. In de diagrammen herken je dit aan groen (beschermde privacy) via oranje naar rood (onbeschermde privacy).
Verdacht
Waar bij autochtone verdachten helemaal geen herkenbare beelden worden gepubliceerd, gebeurt dit bij allochtone verdachten wel degelijk. Ook qua naamsvermelding komen autochtone verdachten er beter vanaf: bij de meeste verdachten wordt geen naam genoemd, terwijl bij allochtone verdachten meestal de voornaam wordt gegeven en de achternaam wordt afgekort. In een beperkt aantal gevallen werd de volledige naam gegeven, het betrof hier bekende mensen.
Hoger beroep
Bij daders die veroordeeld zijn, maar nog een hoger beroep hebben lopen en de veroordeling dus nog niet definitief is, zien we dezelfde trend: minder privacy voor allochtone daders, zowel in beeldmateriaal als in naamsvermelding. Hier gaat trouwens de stelling van de Gelderlander al onderuit, omdat te zien is dat er zowel bij autochtone als bij allochtone daders in hoger beroep wel degelijk herkenbare foto’s geplaatst worden.
Veroordeeld
Ook bij daders die definitief veroordeeld zijn, is er sprake van een verschil in privacybescherming tussen autochtone en allochtone daders, in het nadeel van allochtone daders. En weer gaat de stelling van de Gelderlander onderuit: bij een aantal definitief veroordeelde daders werden onherkenbaar gemaakte foto’s geplaatst.
In alle drie de categorieën valt het op dat er bij allochtone daders of verdachten veel vaker gebruik wordt gemaakt van tekeningen. Het zijn dan wel geen foto’s, maar gezichten zijn toch herkenbaar in beeld gebracht.
Conclusie
Kortom, Gelderlander, jullie lullen uit je nek. Niet alleen is er geen sprake van meer of minder privacybescherming al naar gelang de graad van veroordeling (het lijkt in de praktijk zelfs vrij random), maar de statistieken bevestigen wel degelijk framing, waarbij daders met een witte huid of een overduidelijk Nederlandse achtergrond meer in bescherming worden genomen dan daders met een niet-witte huid of niet-Nederlandse achtergrond.
Mijns inziens zou de redactie van de Gelderlander zich eens flink achter de oren moeten krabben. En dan zijn er maar twee opties: een beleid implementeren waarbij wèl sprake is van gelijke behandeling of gewoon het lef hebben om toe te geven dat jullie framen en daarmee bijdragen aan toenemende haat en onverdraagzaamheid.
Onderzoeksresultaten
Mocht je het onderzoek zelf nog eens willen napluizen, dan kan dat.
Hier vind je het document met de betreffende artikelen en de eerste categorisering. En hier vind je het bestand met de cijfers en diagrammen.
