Leve de EUSSR!

Een Europese Unie van Socialistische Sowjetrepublieken – liever gisteren nog dan vandaag!
Het punt is: ik zie het er niet van komen. Het kan zijn dat ik pessimistisch ben, misschien heb ik er ooit wel een mogelijkheid toe gezien. Er is revolutionair potentieel in Zuid-Europa: de golf die 2011 het “1968” van deze eeuw – tot nu toe – heeft gemaakt, begon in Italië, met de studentenopstand die in 2010 zijn hoogtepunt bereikte en die nog steeds voortsuddert – hoewel – de firma Google waarschuwt mij dat de site van de gebundelde actievoerders v/m, unicommon, een “aanvalssite” is, sinds december 2013 is er geen inhoud meer bijgekomen. Facebook functioneert minder als verzamelplaats. Toch betwijfel ik of het opstandige vuur in Italië echt gedoofd is.

Enfin, de opstand stak de zeestraat over, naar Tunesië, waarschijnlijk het enige land waar een revolutie plaatsgevonden heeft die ergens naar zou kunnen lijken. De rest van de Arabische wereld is een nachtmerrie geworden, ook al was het vuur overgeslagen naar Egypte en elders, de olietoevoer moet gegarandeerd blijven – en de Voorpost van Democratie en Joods-christelijke Waarden, Israel, natuurlijk. Maar de EUSSR, dus.

Portugal, Spanje, Griekenland, ik zie het revolutionair potentieel dat er is, dat er eigenlijk traditioneel is – een potentieel dat tevens bijna even lang (net als in Italië) zijn tegenhanger in de vorm van fascisten kent. Het zuiden van Europa kan tot en met Frankrijk als zodanig gezien worden – Frankrijk heeft zijn opstandige bewegingen, speciaal in Bretagne, ooit juist een bolwerk van de contrarevolutie, maar sinds de commune van Nantes in 1968 “omgedraaid”.

Maar stel – revolutionaire woelingen in Europese landen, speciaal Zuid-Europa. In feite is de kans op een geslaagde omwenteling hier waarschijnlijk kleiner dan pakweg veertig jaar geleden, toen de dictaturen in Griekenland, Spanje en Portugal instortten. Zou een omwenteling ergens in Europa niet een omwenteling in heel Europa moeten zijn, niks socialisme in een land?

Het is een retorische vraag, Sjaak Scheele heeft al vaak die onmogelijkheid hier beklemtoond, maar ik kan dromen, niet?

Sowjetrepubliek betekent van huis uit: republiek gebaseerd op raden, die op alle niveaus, territoriaal en op de werkvloer georganiseerd zijn – tja, daar gaan we al, waar wordt nog geproduceerd, in Europa en hoe belangrijk is die productie? – , van onderop, met herroepbaar mandaat van de gekozen leden. In het Russisch, waar het fenomeen zich naar opgetekend, voor het eerst voordeed bij de revolutie van 1905, heette zo’n raad сове́т, uit te spreken als: sawjèt, en het is eerder een uiting van anarchisme dan een ander -isme. In de sowjet, om een van de gangbaardere Latijnse spellingen maar aan te houden, is de gehele nieuwe organisatie van de maatschappij weerspiegeld.

Het woord is toegeëigend door de zogeheten meerderheidsfractie van de communistische partij, naar het Russisch bolsjewieken genoemd. Het is van zijn positieve revolutionaire lading ontdaan en het wordt al helemaal omgedraaid en misbruikt als men de Europese Unie als EUSSR aanduidt. Ik ben terug op het uitgangspunt; ik ben voor de EUSSR. Alleen denk ik niet dat die tot stand kan komen – de USSR was al niet het ideaal tenslotte voor wie de radendemocratie voorstaat. Een stap vooruit zou ik een echte EUSSR misschien wel vinden, al zal er meteen oppositionele kritiek tegen mogelijk moeten zijn.