Zoals alle Europese Joden heb ik tijdens mijn jeugd geleerd over de Holocaust. De feiten van deze gebeurtenis zijn zelfs voor een volwassene te onwaarschijnlijk, laat staan voor een kind. Maar de verklaring die werd gegeven was tamelijk rechttoe rechtaan: het Duitse volk onderging een soort tijdelijke krankzinnigheid; de ‘goeden’ (Groot-Brittannië, de VS en de Sovjet-Unie) verklaarden de oorlog; wij wonnen en doodden Hitler; de overlevende Joden werden uit de kampen bevrijd; het zou nooit meer gebeuren.
Enkele minder smakelijke feiten werden uit de boeken gehouden; de Holocaust was enorm in omvang, maar het was slechts een van de talloze Europese aanvallen op de joden en zigeuners gedurende de hele geschiedenis. Het waren niet alleen de Nazi’s of alleen de Duitsers, maar het was een massale beweging gericht op volkerenmoord die spontaan ontstond in talloze delen van Europa. De enige reden dat het niet nog eens zou kunnen gebeuren lag in het ‘succes’ — zoveel joden zijn vermoord en nog meer vluchtten weg naar New York en Israël, dat Europa’s dorst naar het bloed van de joden eindelijk verzadigd leek te zijn.
Wat was er zo ‘bijzonder’ aan de joden en zigeuners? Eenvoudig dit: beide groepen kwamen oorspronkelijk van buiten Europa. En Europa haat buitenstaanders.
De meeste mensen die ik ken waarderen de eenvoud van deze theorie van de ‘eenmalige krankzinnigheid’. Het bespaart teveel nadenken en voorkomt zorgen dat het nog eens zou kunnen gebeuren. Britse joden in het bijzonder houden ervan de Duitsers overal de schuld van te geven. De erkenning dat je leeft op een continent dat zich herhaaldelijk heeft vermaakt met het afslachten van onze voorouders is voor de meeste joden te erg om aan te denken.
Zelf geloofde ik in deze eenvoudige kijk totdat ik regelmatig begon te reizen naar Italië. Ik werd verliefd op de stijl en de schoonheid van het land, en leerde goed Italiaans te spreken. Het bezoek aan de familie van een vriend in Alto Adige, een gemengde Italiaans-Duitse provincie in het uiterste noordoosten van het land, hielp mij de ogen te openen. Mij werd terloops uitgelegd dat het stadsbestuur van Bolzano (de belangrijkste stad in de regio) wisselt bij de verkiezingen tussen de Duits-sprekende fascisten en de Italiaans-sprekende fascisten. Ik dacht dat dit een misverstand moest zijn. Het fascisme stierf in 1945, om nooit meer terug te keren?
Toen ik in Bolzano was bezocht ik met een vriendin het graf van haar vader. Ze dacht dat ik geïnteresseerd zou zijn in het joodse gedeelte van de begraafplaats, dus wandelden we erdoorheen. Ze zei dat ze dacht dat er geen joden waren overgebleven in Bolzano, maar ze wist niet waar die dan gebleven waren. Dat was mijn moment van openbaring. Door de Nazi’s te bestraffen voor de misdaden van de Tweede Wereldoorlog waren de meeste schuldigen vrijuit gegaan. De geschiedenis werd herschreven. Terwijl Europa werd herbouwd had het minder lessen geleerd dan het graag zelf voorstelt.
Extreemrechts bewegingen in Europa hebben decennialang geworsteld zich opnieuw te vestigen, maar beetje bij beetje hebben zij aan sterkte herwonnen. Zij kunnen zich eenvoudig aanpassen aan de omstandigheden. In tegenstelling tot het neefje in de VS, dat het moeilijk vindt een ander dan zwarte mensen te haten, is extreemrechts in Europa uiterst pragmatisch als het gaat om het uitkiezen van zondebokken. Is het niet langer aanvaardbaar de joden de schuld van alles te geven? Dan toon je je ‘liefde’ voor Israël en geef je de moslims in plaats daarvan de schuld. Homoseksualiteit is nu meer geaccepteerd in Europa? Dan worden de homo’s niet langer gelyncht — in werkelijkheid omarmen de nieuwe fascisten homoseksualiteit, om zo hun ’tolerantie’ te waarmerken en om aan te tonen hoe ‘intolerant’ de moslims wel niet zijn (en slim het feit ontkennen dat Europese homo’s vaak naar Marokko reisden voor vakantie toen zij nog niet werden getolereerd door de gemiddelde Europeaan).
Opeens, ogenschijnlijk binnen een paar maanden, heeft het extreemrechtse nationalisme aan zelfvertrouwen en populariteit gewonnen. Het zaad voor deze groei was voor een belangrijk deel gezaaid op 9/11, maar het heeft het anti-moslim verhaal een decennium gekost om zich te ontwikkelen. Veelal vindt het nieuwe nationalisme kracht in dezelfde plaatsen waar het fascisme werd omarmd in de jaren dertig: in Frankrijk en Italië, Hongarije, België, Nederland, eigenlijk overal in Europa. Het nationalisme wordt gepresenteerd in frisse, acceptabele verpakkingen. Terwijl we waakzaam waren voor kaplaarzen en racistische meutes, toont het zich nu in de vorm van Geert Wilders, die aan populariteit heeft gewonnen in Nederland, Marine le Pen in Frankrijk en het saai-Britse duo Nick Griffin en Nigel Farage in het Verenigd Koninkrijk. Het ‘vermomt’ zichzelf als ‘bezorgdheid’ over ‘buitensporige’ immigratie of om ‘de eigen soevereiniteit te verdedigen’ tegen de Europese Unie. We vergeten zo snel dat Europa, van oorsprong, het meest oorlogszuchtige continent is, en dat de EU de langste periode van vrede heeft mogelijk gemaakt in de Europese geschiedenis.
Daar zijn we weer. Het is niet zozeer dat het extreemrechtse nationalisme terug is, we zijn gewoon vergeten dat het nooit is weggegaan.
Vertaald van Is Fascism Back in Europe? Did It Ever Leave? door MoronWatch — ‘Watching Morons So You Don’t Have To’ van 15 mei 2011
Voortreffelijk stuk.
De onaangename waarheid die eigenlijk niet gezegd mag worden omdat het te pijnlijk is: als de jodenvervolging het belangrijkste doel van het Derde Rijk was,dan is het Derde Rijk geslaagd.
“Holocaust” vind ik een versluierend woord, maar in de Engelstalige wereld is het blijkbaar geheel gangbaar.
Zuid-Tirol is de beste illustratie dat nationalisme geen rol van betekenis speelde voor de nazi’s. Dit oorspronkelijk Duitstalig gebied werd zonder morren overgelaten aan fascistisch Italië, dat zelfs de Duitse grafstenen niet spaarde (dus waarom zou de joodse begraafplaats wel gespaard zijn?). Niks heim ins Reich.
Dat tot in de jaren zestig in Tirol een guerrilla gevoerd werd behoort tot de vergeten hoofdstukjes van de Westeuropese geschiedenis. Sindsdien is de Duitstaligheid inderdaad politiek verpakt en de Zuidtiroolse Volkspartij (SVP) mag rechts in Rome helpen.
Waarbij de auteur ongetwijfeld speciaal aan Paul Bowles denkt.
Inderdaad een knap staaltje marketing, "islam" als homovijandigheid…
Prachtig en naar waarheid geschreven!. Bedankt voor de vertaling wltrrr. Je observatie over Italië klopt ook volledig. Dankzij 9/11 is fascisme volledig terug o.a. in de Europese politiek.
Ik zag zondag avond op BBC2 en mooi documentaire over de Britse inlichtingen die tijdens WOII miljoenen zeer nauwkeurige foto’s over Nazi-Duitsland hebben gemaakt. Hoe ze onderzoeken deden, hoe ze doelen voor bombardement vast stelden. Hoe ze speciale trigonometrische aparatuur in Zwitserland hebben besteld, door Duitsland naar Zweden afgevoerd en daaruit per vliegtuig naar Egeland.
Hoe ze per toeval hebben ontdekt dat in Penemünde dicht bij Denemarken de nazi’s bezig waren met de nieuwe superwapen – raketten V2 waaruit de huidige kruisraketten voorkomen.
An het eind bleef in mijn hoofd maar een vraag hangen en die hangt daar nog steeds.
Als je ziet hoe de Britten ook de gewone fietsers op straat hebben kunnen fotograferen en werkelijk alles over Duitsland wisten, waarom hebben de geallieerden dan NOOIT DE SPOORWEGEN NAAR AUSCHWITZ of ANDERE KONZENTRAZIEKAMPEN GEBOBMBARDEERT?
Waarom?
Uitstekend artikel! Ben er heel blij mee. Ik zou willen dat dit overal te lezen was zodat bij een enkele rechtse dwaler de ogen geopend worden zodat zij zich afkeren van het fascisme dat nu ‘gewoon’ xenofobie wordt genoemd. Vreemdelingenhaat, door sommige mensen zo keurig verpakt vreemdelingenangst wordt genoemd, dat echter over het algemeen uitmondt in fascistische neigingen en soms zelfs in gereguleerde en legale genocide. Nou ja, genocide nog net niet, dat laat onze Westerse rechtsvorm niet toe, maar wel het verketteren en verpletteren van andersdenkenden en -gelovigen, van linkse mensen en hoofddoekdraagsters. En het tolereren daarvan door regering Rutte die alleen daarom al zeer zeker niet mijn minister-president is.
Eigenlijk is extreem rechts – dat geen extreem rechts genoemd wil worden maar wel keurig realistisch rechts – voor het verpletteren van iedereen die buiten de rechtse gevestigde paden wenst te lopen en weigeren hetzelfde te denken als hun opponenten. Die zich niet aan willen passen aan de rechtse ‘mores’, die trots zijn op wat en wie ze zijn, en die zich niet laten beïnvloeden door racisme, haatdragendheid, beïnvloeding en polarisatie.
Mensen die nog beseffen wat het is of zou kunnen zijn om onderdrukt te worden, die beseffen wat het is om onvrij te zijn en een ongewenst persoon in je eigen land, je eigen leefomgeving. Mensen die nog gewoon solidair zijn met mensen die moeite hebben zich te verdedigen tegen de verbale scheldpartijen en verdachtmakingen van fascistische rechts.
Jood is een “erenaam” voor Ajax, laat moslim dan een erenaam zijn voor iedereen die nog een beetje weldenkend verstand in de hersenen heeft. En laat fascist dan een naam zijn voor hedendaags extreem rechts. Zonder terughoudendheid en zonder politiek correct denken. De waarheid hoeft niet verpakt te worden in mooie woorden. De waarheid moet hard aankomen, keihard en onmiskenbaar en zonder twijfel.
Nog maar eens een fijn en toepasselijk muziekje. Ondergronds Verzet: http://goo.gl/yH3SO & http://goo.gl/iT6qy
Wonderbaarlijk. Toen ik mijn reactie gaf stond ie meteen onder #1. Er was geen andere op dit moment. Nu is ie wonderbaarlijk naar #2 gezakt. Niet dat het zo erg belangrijk is, maar wonderen verbazen steeds.
Goed stuk, en dank voor de vertaling. Aanvullend twee opmerkingen:
1) Momenteel lees ik het boek Vergeten Vaderland van Ben Macintyre over Neuvo Germania, waarin gesteld wordt dat Duitsers (i.e. Bernard Förster en Elisabeth Nietzsche (ja de zus van)) al in 1886 op zoek gaan naar een nieuw Duitsland in Paraquay, uit -ik citeer- “angst voor de Joden”.
2) Ik keek naar Keek op de Week uit 1988 waar al in kranten geklaagd wordt over hoofddoekjes en burka’s, die discussie is blijkbaar al ouder dan 9-11.
Wordt steeds actueler: http://www.bol.com/nl/p/nederlandse-boeken/anatomie-van-menselijke-destructiviteit-druk-1/666771947/index.html
Van Erich Fromm en een onderdeel van een hele reeks boeken in het Nederlands vertaalt dat toewerkt naar dit boek over achtergronden en verschijningsvormen van agressie, sadisme en geweld.
Het fascisme terug in Europa? Mussolini was de werkelijke uitvinder van dit systeem dat onder Hitler zo moordlustig werd terwijl het communisme werd uitgevonden door Marx en onder Lenin en Stalin eveneens miljoenen mensen zou ombrengen! Dat het fascisme lijkt te herleven komt door enorme problemen die opspelen in de EU (die bij steeds meer burgers wordt gehaat) en op de vraag van #2 nexus m. waarom de geallieerden de vernietigingskampen niet plat smeten of de daar naartoe lopende spoorlijnen kan ik wel beantwoorden: de geallieerde leiders (waaronder Stalin, zélf een antisemiet en net als Hitler een massamoordenaar!) waren zelf evenmin vies van antisemitisme daar duizenden joodse vluchtelingen uit Europa bij hen niét welkom waren, ze wilden alleen Duitsland verslaan en hun eigen wereldrijk behouden en ze brachten met bombardementen ook talloze onschuldige burgers om!
#9, mooi dat je Stalin erbij betrekt, doch de feiten zijn dat Churchill en later de Amerikanen die toegang tot de luchtruim van Duitsland vanuit het westen hadden, hebben werkelijk helemaal niets gedaan om de Holocaust te stoppen. En dat kon vrij gemakkelijk.
Stalin heeft het vinger in de pap vooral bij de opstand in de joodse getto in Warschau.
Antisemitsisme is nooit een Duits produkt geweest. Het gevoel heerste in heel Europa, vooral liberaal nederland. Of het nu terug is, is maar de vraag. Tegen welke Semieten wordt er nu dan gestreden? Het enige sentiment dat ik kan bespeuren is dat atheisme toeneemt en religie in het algemeen onder vuur ligt.
Als Moslims kritiek krijgen roepen ze “islamofobie”, roepen op tot fatwa’s en schakelen ze hun platform in. Als joden kritiek krijgen schakelen ze CIDI in. Als christelijke pedofielen commentaar krijgen wendt de kerk zich tot de “no true scotsman” fallacy. Eigenlijk doen ze het allemaal. Een hekel hebben aan religie kan lijken op fascisme, omdat je een hekel hebt aan een groep mensen op grond van hun geloof/overtuiging. Ik denk echter dat de huidige zeitgeist, wetenschap en gezond verstand mensen er toe aanzetten om het geloof tegen het licht te houden. Ze barbaars en achterlijk noemen mag blijkbaar nie, zelfs als ze volgens tradities leven die duizenden jaren oud zijn. Ruimte voor open discours is er ook niet als het om geloof gaat. Godsdienstvrijheid. Gelovigen die beroep doen op rechten gebaseerd op hun geloof, roepen onherroepelijk frictie op in een moderne samenleving. Oud past niet meer bij nieuw. De moderne mens ziet iedereen als gelijk. De gelovige mens heeft andere maatstaven. Bij geen Semiet is de vrouw gelijk aan de man, of het nu jood, moslim of SGP-er is. Mag je daar niet tegen zijn zonder vervolging te vrezen?
De titel moet min of meer ook zijn: Is orthodox geloof terug in Europa.. en gaat het ooit weg? Het moderne anti-religieuze heeft niets te maken met rassenleer. Het heeft te maken met een tweede verlichting. Verlichting druist in tegen ieder geloof. Vandaar de frictie.
Mooi stuk.
Ik zou zeggen dat iedere minderheid die zich anders gedraagd, vogelvrij is. Het wordt pas gevaarlijk als mensen stoppen met nadenken en zich uit gemakzucht aansluiten bij de schreeuwende jagende onderbuikpartij. Het is makkelijker om mee te gaan in de stroming dan je te verzetten.
Dit gedrag zit in de mens verankerd en met de juiste aanjager zeer gevaarlijk.
Het neofascisme (thans ook wel eens misleidend ‘populisme’ genoemd), heeft een gemeenschappelijke politieke achtergrond: het neoliberalisme. Omdat volgens godfather van het neofascisme, Frits Bolkestein, geen NEO-liberalisme bestaat, kunnen we zeggen dat het neofascisme uit het liberalisme voortkomt. Op dit inzicht liep de radicale, linkse studentenbeweging uit de jaren ’60 reeds vooruit, getuige o.a. de destijds zeer standaard (en zeer adequate) belediging “Scheissliberaler” in die middens.
Zij die nog altijd ten prooi zijn aan het gezellige feel’good’ image van druipsnorren en dixieland VVD makelij, zou men met klem moeten aanraden om eens grondig te snuffelen in het Schwarzbuch Kapitalismus van Robert Kurz.
@10
Stalin hield zich afzijdig bij de opstand in Warschau in 1944 van het Poolse verzetsleger Armia Krajova. Tijdens de opstand in het getto van Warschau in 1943 bevonden de nazi’s zich nog in het hart van de Sovjet-Unie en had Stalin niet in kúnnen grijpen, zelfs niet wanneer hij dat gewild zou hebben..