Gisteren kreeg Margriet van der Linden op tv de orgasmeprijs *) voor haar Zomergasten-interview met mensenrechtenadvocate Liesbeth Zegveld. Ik ken Liesbeth wel vanwege de processen tegen de staat die zij op initiatief van de Indonesische actievoerder Jeffrey Pondaag voerde – en won.
Eerst nog even dit: de staat moest schadevergoedingen betalen aan de nabestaanden van de op 9 december 1947 vermoorde 431 mannen – burgers, niet-strijders – uit het dorp Rawagedeh op Java. Nederlandse militairen pleegden die moorden.
De staat was volgens de Haagse rechtbank aansprakelijk voor die represaille-moorden. Daarmee veroordeelde de rechtbank ook de strijd van de Nederlandse en KNIL-militairen tegen de Indonesiërs, die simpelweg voor hun vrijheid vochten.
Terug naar de dames: Sonja Barend reikte de prijs uit en roemde de openheid van Zegveld en de aanpak van Van der Linden. ‘Ik wens je veel succes en veel orgasmes’ was Van der Lindens besluit van die Zomergasten. Die zin was nieuw op de tv, na de compleet naakte Phil Bloom bij de VPRO’s Hoepla in 1967.
Ik moest ook even denken aan Lale Gül, die in haar boek ‘Ik wil leven’ over haar – seksuele – bevrijding schrijft. Die betaalde daar nogal een prijs voor. Dat boek zou in vrijwel alle moslim-landen zonder meer verboden worden – is dat misschien ook wel. In een land als Pakistan is Lale simpelweg direct in levensgevaar. Hier misschien ook wel. Lale was gisteravond vroeg op tv, Liesbeth Zegveld besloot de avond. Overigens mooie en tijdige hulp aan Lale van Femke Halsema.
Is Sonja Barends prijs nu persvrijheid? Die Zomergasten leek me toch wel integer en er niet a priori op gericht om te schokken – ga je gang, call me stupid. Zegvelds seksuele bevrijding past simpelweg niet in ons a-seksuele beeld van een advocaat in toga, helemaal niet van een advocate – met nadruk op de ‘E’.
We willen nu eenmaal advocaten, rechters, politiemensen, huisartsen en bestuurders die a-seksueel zijn, en a-politiek, zo neutraal mogelijk. Vandaar dat bijvoorbeeld leden van een gerechtshof de titel van ‘raadsheer’ dragen, zelfs als zij vrouw zijn. Ik vind dat overigens niks. Doe dan ‘hoog lid’ of zoiets.
Ik erken meteen dat ik daar een mannelijke blik op heb. Ik heb bijvoorbeeld nog nooit in het bijzijn van mijn zus de term orgasme gebruikt – of de term klaarkomen. Ik heb een stuk of twintig vriendinnen gehad en was drie keer getrouwd. Ik geloof wel dat ik seksueel bevrijd ben. Oké?
Maar ik was ondanks mijn cynische eeltschil niet geschokt, wel teleurgesteld door Zelensky, die nu de persvrijheid beknot in Oekraïne. Journalisten bedreigd en aangevallen – en worden er soms vermoord. Bijvoorbeeld Zoreslav Zamoisky, onder verdachte omstandigheden in 2022 dood gevonden nabij Kyiv. Overigens gebeurt dat hier ook, zoals met Peter RdV. En met advocaten.
De oorlog daar heeft de situatie alleen maar verergerd, met de regering die kritiek tracht te onderdrukken. In het Groot-Brittannië van WO-II gold matige censuur – maar is dat onvermijdelijk tijdens de oorlog? Hebben regeringen ook die macht nodig? Soms. Maar het loopt meestal fout – en dan krijg je zoals hier in de oorlog duizenden illegale bladen. Nederland had overigens de meeste van alle bezette landen.
O ja, nog even iets over de vrijheid van meningsuiting: FvD-Kamerquerulant Pepijn van Houwelingen is veroordeeld voor een tweet met nazivlag – door hem in een foto gemonteerd bij de vm. ministers Ernst Kuipers en Karien van Gennip.
Nog één snuifje persvrijheid dan: de journalist Khamal Khasjoggi, Saoedi, die in 2018 door zijn staat in hun ambassade in Istanbul in stukken werd gesneden. Heerlijk land. Steun dus het protest tegen Saoedische sponsoring van de voetbalsters!
*) Redactionele noot: die moesten we opzoeken. De prijs blijkt Sonja Barend Award te heten.
- Uitgelichte afbeelding: Door Ronn – Eigen werk, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=47490237
