Ik heb een flinke hekel aan Erdoğan. Niet alleen vanwege zijn aanzet tot religieuze haat – hij zat daarvoor in 1999 vier maanden in de gevangenis. Of toen in 2017 Erdo ons Nederlanders allemaal ‘fascistisch en nazistisch’ noemde (de regering verbood de komst van de Turkse minister van buitenlandse zaken – zij was niet uitgenodigd). Maar met zijn keiharde politieke onderdrukking sindsdien is hij heel goed te vergelijken met Poetin – en zo werken alle dictators.
Hij werd gekozen als burgemeester van Istanbul (1994-98), wat hij goed deed. De Turkse aanvraag van EU-lidmaatschap kwam door in 1999, en de jaren daarna wist Erdo als politicus goed te benutten. Hij richtte de AKP op in 2001, won de verkiezingen in 2002 en de Turkse economie ontwikkelde zich fors.
Toen kwam de aardbeving – 50.000 doden. De huidige verkiezingen drukken dat onderwerp weg. Dagenlang kregen mensen daar geen hulp. De meeste overlevenden daar kunnen niet stemmen omdat zij hun documenten niet hebben, te ver weg zitten of omdat er geen stembureau is.
Ik ben ooit lid geweest van de International Society Kurdistan, vanaf 1980, om een vriend een plezier te doen. Maar onwillekeurig kreeg ik mee dat het nogal zwaar fout zat, en daar niet bij bleef. Dat is er alleen maar veel en veel slechter op geworden. Alleen de burgeroorlog in Syrië heeft de Koerden geholpen althans daar zelfstandig te worden. Of ze het redden is de vraag. Erdo valt hen aan – een reden temeer om van hem af te komen.
Er ontstond ook een pro-Armeense beweging, die excuses wilde aanbieden wegens de genocide op de Armeniërs uit 2015 en die in 2006 het ‘Standbeeld voor Menselijkheid’ in Kars liet plaatsen – Erdo liet het in 2011 afbreken. Gek genoeg kregen andere mensenrechten steun in Turkije in die jaren. Dat eindigde toen de kandidatuur van de EU verviel.
Toen het leger een staatsgreep probeerde in 2016, liet Erdo duizenden militairen, maar verder ook tienduizenden Gülenisten, 300 journalisten, 2.745 rechters, alle rectoren van universiteiten en 15.000 docenten arresteren en meestal martelen. Er is vrijwel niets over van de vrije pers. Turkije zit nu op nr 4 op de lijst van gevangen journalisten – de toppositie in niet-Russisch Europa. Momenteel zitten er volgens het ‘Committee to Protect Journalists’ 84 Turkse journalisten gevangen.
Om aan de macht te blijven na de matige verlopen vorige verkiezingen, ging Erdo samenwerken met extreem rechts, de Grijze Wolven.
De Economist is in Europa het meest gezaghebbende blad over de Europese economie en politiek. Erdo en de Turkse verkiezingen is het omslagartikel deze week en het leidende politieke commentaar gaat over hem – maakte hem woedend, want er staat:
Erdoğan must go!
Goedzo, jongens!
