Ruth Kinna is politicologe, verbonden aan de universiteit van het Engelse Loughborough, waar de afgelopen jaren de tweejaarlijkse studieconferentie van de Anarchism Study Group is gehouden. Misschien is Loughborough niet de enige universiteit waar het anarchisme serieus bestudeerd wordt, maar een andere weet ik zeker in Europa niet. Zij heeft Anarchism – a beginner’s guide geschreven, waarvan ik beslist kan zeggen dat hij niet zomaar voor beginners is. En nu is er dan The government of no one – the theory and practice of anarchism, dat eveneens als inleiding opgevat kan worden maar al evenmin zomaar voor beginners geschikt genoemd kan worden.
Het is onvermijdelijk dat uitgelegd moet worden wat “anarchisme” betekent, wat anarchisten nastreven en hoe zij dit denken te verwezenlijken. De schrijfster laat het streven beginnen met de Europese mannen met baarden, Proudhon, Bakoenin, Kropotkin en – vooruit – ook Tolstoy. Die laatste is van belang omdat christen-/religieus- of spiritueel-anarchisten, zoals Peter Marshall, het streven veel eerder in de geschiedenis plaatsen, bij de al dan niet historische Laozi, de naam verbonden aan het taoïsme. Het is een diepe duik in de geschiedenis van het denken over hoe de maatschappij in te richten, en, bedenk ik nu, het biedt niet veel zicht op de vooruitgang waarvoor je het allemaal zou doen. Maar laat ik mijzelf op dit punt eens citeren, ik meen dat Arthur Lehning zoiets ook geschreven heeft: het doel ligt aan de horizon.
Ruth (ik vind het vervelend om met een enkele achternaam te gooien bij iemand die ik persoonlijk ken) haalt namen aan die in menig overzichtswerk (in het Nederlands is er eigenlijk niet zoiets, als je ouden als Quack en Domela niet meetelt) ontbreken. Sigmund Engländer? Hij is nieuw voor mij, evenals David Andrade, en de meeste Japanse en andere niet-Europese namen. Anarchisme is niet “eigenlijk” (Groot-)Europees en laten we dan toch maar teruggaan naar de Tao, stel ik voor…
Het boek is ingedeeld in Tradities, Culturen, Praktijk, Omstandigheden (of hoe zou u “Conditions” vertalen?) en Vooruitzichten. Het horizon-perspectief wordt niet genoemd, maar het afschaffen van de staat als praktisch te verwezenlijken doel is zachtgezegd behoorlijk ver weg. Ook al gaat Ruth niet verder terug dan de negentiende eeuw, de vrijheidslievend-socialistische stroming is misschien wel een constante in de menselijke geschiedenis. Genoeg! Ik zou u geen betere op de historie gebaseerde inleiding van nu kunnen aanbevelen.
– Ruth Kinna, The government of no one – the theory and practice of anarchism. [S.l.]: Pelican, 2019. 410p.
(Pelican is dus weer leven ingeblazen, maar niet per se meer als pocketboek en de vormgeving is niet meer zo verzorgd als in vroeger tijden. En waar is Harmondsworth gebleven?)
