Tussen 1970 en 2014 zijn de aantallen gewervelde populaties – vissen, vogels, zoogdieren, amfibieën en reptielen – wereldwijd met 60 procent geslonken. In de tropen, Zuid-Amerika en Centraal-Amerika is dat zelfs 89 procent. Nooit eerder ging het aantal soorten er zo snel op achteruit. Vandaag ligt dat ritme honderd tot duizend keer hoger dan wat het in de loop van alle voorgaande geologische tijdperken geweest is. Dit is de alarmerende vaststelling van het Living Planet Report, de wereldwijde wetenschappelijke analyse die WWF om de twee jaar uitvoert om de gezondheid van de planeet en de gevolgen van de menselijke activiteit te meten.
Intensieve landbouw, bodemaantasting, overbevissing, klimaatontregeling, plastic vervuiling … De grootste bedreigingen die vandaag op de biodiversiteit wegen – het verlies en de aantasting van hun habitat en overexploitatie – zijn het gevolg van menselijke activiteiten.
We worden geconfronteerd met een nooit eerder geziene versnelling van de druk die de mens op de ecosystemen uitoefent. De vraag naar natuurlijke rijkdommen en energie barst uit haar voegen. De wereldwijde ecologische voetafdruk, die de impact van menselijke activiteiten op de natuurlijke rijkdommen meet, is in een halve eeuw verdubbeld.
De impact van de mens is nu zo groot en algemeen dat het wilde leven op aarde erdoor zal verdwijnen. Slechts een kwart van de landschappen wist tot vandaag te ontsnappen aan deze menselijke activiteiten. Dat cijfer dreigt naar slechts 10 procent te zakken tegen 2050 als we er niets aan doen.
Waarom natuur belangrijk is voor ons
Door het natuurlijk kapitaal van de planeet aan te vallen, brengt de mensheid zichzelf in gevaar. De stabiliteit van onze economie en maatschappij hangt af van de natuur en de diensten die ze ons gratis levert. Als we zouden moeten betalen voor frisse lucht, drinkwater en voeding, zou het bedrag worden geschat op 125.000 miljard dollar per jaar [3], ofwel meer dan het wereldwijde bbp (80.000 miljard dollar/jaar).
We hebben de natuur nodig om te groeien en gewoonweg te overleven. Een derde van de wereldwijde voedselproductie hangt af van bestuivers, die 75 procent van de geteelde voedingsgewassen (vooral soja) bestuiven. De gevolgen van die verdwijning van de natuur zijn al zichtbaar voor de economische sectoren die sterk afhankelijk zijn van het natuurlijk kapitaal, zoals de visvangst. Omdat 96 procent van de vispopulaties in de Middellandse Zee wordt bevist, is de professionele visvangst nu de enige sector die niet meer groeit.
“Gelukkig is het nog niet te laat, maar er resten ons nog maar een paar jaar om de trend te keren en een instorting te voorkomen die voor ons allemaal dramatisch zou zijn. We kennen ondertussen allemaal de acties waarmee we onze impact op het milieu kunnen beperken: minder vlees eten, duurzamer en lokaal consumeren, minder energie verbruiken enz. Maar deze individuele gebaren zullen niet voldoende zijn. Wat we vandaag bovenal nodig hebben, is een toezegging van alle politieke partijen dat de strijd tegen de klimaatverandering en de bescherming van de biodiversiteit prioriteiten zijn die politieke programma’s overschrijden”, zegt Sofie Luyten, directeur beleidsdienst WWF België.
Om de verdwijning van leven op onze planeet tegen te kunnen gaan, moeten we onze manier van produceren en consumeren grondig omgooien. Volgens WWF moet dat gebeuren op zowel internationaal als nationaal niveau.
Op internationaal niveau met een ambitieus akkoord over de bescherming van de natuur, dat ondertekend zou moeten worden in 2020 tijdens de wereldtop over de biodiversiteit in Peking, met als doel zero nettoverlies van biodiversiteit in 2030.
Op nationaal niveau moet er een klimaatwet gestemd worden die het mogelijk maakt om de verplichtingen van het Akkoord van Parijs te realiseren en de achteruitgang van de biodiversiteit te keren. Zo moeten subsidies aan fossiele brandstoffen stoppen. Geld moet juist geïnvesteerd worden in hernieuwbare energie, energie-efficiëntie en duurzame mobiliteit. Illegale handel in hout en bedreigde diersoorten moet ophouden. Een gezonde en duurzame landbouw ten voordele van mens en planeet moet ondersteund worden. En natuurgebieden die vandaag geïsoleerd en gefragmenteerd zijn moeten worden verbonden. Dat is nodig om soorten toegang tot voldoende voedsel te geven en inteelt te vermijden.
– Overgenomen van WWF België via dewereldmorgen.be
