Panama Papers: wereldwijd netwerk van corruptie en witwassen blootgelegd

Sinds gisteren zitten wereldwijd honderden – zo niet duizenden – miljonairs en politici met samengeknepen billen op hun luxesofa. De Süddeutsche Zeitung heeft de hand weten te leggen op ruim 11 miljoen (!) documenten van een Panamees juridisch adviesbureau dat duizenden miljonairs heeft geholpen geld weg te sluizen naar belastingparadijzen. Onder die miljonairs bevinden zich nogal wat (voormalige) politici, waaronder twee adviseurs van Poetin, de voormalige Egyptische president Moebarak en de Syrische president Assad. Ook celebrities als Lionel Messi maakten graag gebruik van de diensten van het betreffende bureau, evenals  – je verwacht het niet – diverse hoge functionarissen van de FIFA. De Guardian noemt ook de IJslandse premier Gunnlaugsson en de president van de Oekraïne, Poroshenko. O ja: ook de familie van de Chinese leider XI Jinping heeft een paar dikke vingers in de belastingontwijkingspap, mocht je nog enige illusie koesteren over het karakter van de Chinese Communistische Partij. Eveneens saillant: de vader van de Britse premier David Cameron – “we are all in it together”– sloot links en rechts deals met bedrijfjes in belastingparadijzen. Sommige mensen zijn duidelijk weer meer gelijk dan andere.

In principe hoeft het wegsluizen van geld naar belastingparadijzen niet illegaal te zijn – een omissie die wat mij betreft zo snel mogelijk gecorrigeerd dient te worden – maar uit de gelekte documenten blijkt dat adviesbureaus, banken, politici en miljonairs uitgebreid hun kont afvegen met de wettelijke voorschriften die aan dergelijke transacties verbonden zijn. Zo moeten bedrijven die geld wegsluizen formeel eerst controleren of hun cliënten de belasting niet ontduiken en niet betrokken zijn bij criminele handelingen en/of politieke corruptie. Verrassing, verrassing: van een dergelijke controle is geen sprake. Indien je als cliënt de rekening maar betaaltkraait verder geen haan naar je verleden of je achtergrond.

Uit de gelekte documenten blijkt ook dat de grote banken de échte aanjagers zijn van deze grootschalige belastingontduikingsoperaties. De documenten noemen ruim 15600 door banken opgezette bedrijfjes bij naam. Deze bedrijfjes zijn voornamelijk actief in belastingparadijzen als Panama, de Kaaiman Eilanden en Luxemburg, en hebben als enig doel het geld van rijke cliënten ontraceerbaar te maken.  Tot de grootste boosdoeners behoren reuzen als USB (Zwitsers) en HSBC (Brits).

Hoe gaat zo’n belastingontwijkingsoperatie nu concreet in zijn werk? Bekijk daarvoor de onderstaande korte video (overgenomen van de Guardian).

Bekijk hier de interactieve kaart van dit globale witwas- en corruptie-netwerk.
Deze tweet vat het wel zo ongeveer samen:

So a big chunk of the world’s political + economic elite are secretly stashing away wealth while imposing cuts on everyone else #panamaleaks

— Owen Jones (@OwenJones84) April 3, 2016