Er zitten kevers in het Białowieża-bos: OMHAKKEN!

De Poolse regering heeft bij monde van Jan Szyszko, minister van Milieu, te kennen gegeven dat er een grootschalige kapvergunning zal worden afgegeven voor meer dan 180.000 kubieke meter hout uit het laatste oerbos van Europa, over de komende tien jaar. Alleen de delen van het Białowieża-woud die uitdrukkelijk zijn beschermd als UNESCO wereld erfgoed zullen worden ontzien.

Het officiële excuus van de minister is dat er in het bos een plaag heerst van letterzetters (Ips typographus) een kever uit de familie schorskevers. Deze kevers kunnen voor aanzienlijke economische, maar ook ecologische schade leiden, doordat ze, wanneer ze een boom koloniseren, uiteindelijk de dood van de plant tot gevolg kunnen hebben.

Er is dan ook al jaren sprake van een plan om de vraatzuchtige knagers te bestrijden, en hiervoor zou oorspronkelijk een hoeveelheid van ongeveer 40.000 kuub aan hout geoogst dienen te worden.

Natuurorganisaties, waaronder Greenpeace, wetenschappers, ecologen en de Europese Unie hebben zich tegen de vergaande plannen uitgesproken. Hier moest de minister niets van horen: “Ik ben zelf ecoloog, dus er is geen sprake van een conflict met ecologen.”

Szyszko claimt dat de beslissing enkel is genomen om “het afsterven en verschralen van waardevolle habitats en de diersoorten die in het bos leven tegen te gaan.” Hij werd hierin bijgevallen door de directeur-generaal van het Poolse staatsbosbeheer, Konrad Tomaszewski: “We gaan uiteraard het hout dat uit het bos komt niet verkopen als het is aangetast door de kever. We zullen dan ook geen financieel voordeel uit deze maatregelen halen.”

In kringen van NGO’s als Greenpeace, het Wereld Natuurfonds en „Dzika Przyroda” (Wilde Natuur) wordt het voorstel unaniem bekritiseerd: Ecologen noemen het “een doodvonnis voor het woud.

“Deze beslissing is puur genomen vanuit het oogpunt van de houtproductie, volledig voorbijgaand aan de wetenschappelijke basis voor de bescherming van bos-ecosystemen als geheel. Het gebruiken van de aanwezigheid van de schadelijke kevers als excuus is een schande, en brengt een grote verwarring teweeg bij mensen die niet op de hoogte zijn van de situatie.De aanwezigheid van letterzetters, en de gevolgen van hun levenscyclus zijn een natuurlijk proces, dat zichzelf spontaan op zal lossen. De ’theorie’ dat deze kevers een ernstige bedreiging zouden vormen voor Europees beschermde natuurgebieden worden niet met feiten onderbouwd,” zo waarschuwen ze.

“Er is sprake van het totaal voorbij gaan van de PiS-regering aan de beoordelingen van een aantal van de belangrijkste wetenschappelijke organen van Polen: de Nationale Raad voor de Instandhouding van de Natuur, de Wetenschappelijke Raad van het Nationaal Park Bialowieza en het Nature Conservation Committee van de Poolse Academie der Wetenschappen.”

“De beslissing van de minister Szyszko toont duidelijk aan dat hij niet alleen niet vertrouwt op het advies van de wetenschappelijke wereld en inhoudelijk debat uit de weg gaat, maar maar dat hij ook geen respect heeft wat betreft de Poolse internationale verplichtingen inzake de bescherming van het bos van Białowieża. Vanwege een aanzienlijke schending van de Natura 2000 afspraken is het mogelijk dat sancties wegens schending van de EU-wetgeving opgelegd zullen worden.”

Het woud van Białowieża is het meest waardevolle laagland-bos in Europa, en een van de meest waardevolle ter wereld. De grootse waarde ligt in het feit dat het bos nooit -in de afgelopen 10.000 jaar- door menselijk ingrijpen is aangetast, en een rijke variatie heeft aan planten, dieren en paddestoelen.

In de 150.000 hectare van het bos op de Pools-Wit-Russische grens (in Wit-Rusland valt het gehele bos overigens onder speciale bescherming,) leven zo’n 20.000 diersoorten, waaronder 250 vogelsoorten en 62 soorten zoogdieren. Het gebied is ook tehuis van de grootste Europese diersoort, de wisent Bison bonasus. Ook staan in het gebied de hoogste bomen van Europa, vijftig meter hoge Zilversparren, en 40 meter hoge Eiken en Essen.
Daarom moet het gehele wildernisgebied worden gedekt door een speciale status. Er zou geen onderhoud mogen worden uitgevoerd door de op economisch belang gerichte Staatsbosbouworganisaties. Inachtneming van de beginselen van de bescherming van Natura 2000 en Werelderfgoed sluiten commerciele houtkap uit, ook in geval van ongedierte of andere mythen over de bescherming van natuurlijke ecosystemen.