Al sinds 1957 ontwikkelt Europa zich. In al die jaren zijn vele zaken samengevoegd, bestuur gecentraliseerd maar de inwoners van Europa voelen zich amper Europeaan. Nu in tijden van crisis neemt het gevoel van nationalisme weer toe. Angst voor soevereiniteitsverlies wordt met de dag groter. We worden steeds minder Europeaan.
De idealen van weleer zijn vervlogen. De hoopvolle toekomst na jaren van een verschrikkelijke oorlog, klonk het Europese ideaal zo prachtig. De bevlogen politici die bijna kritiekloos werden aangehoord zijn van het toneel verdwenen. Ze hebben plaatsgemaakt voor een verweesd Europa waar toekomstvisie blijft hangen in containerbegrippen en fotomomenten van Europese leiders die krampachtig eenheid proberen uit te stralen.
Een van de weeffouten is dat men structuren heeft ontwikkeld die niet aansluiten bij de enorme diversiteit binnen Europa. Verschillen in cultuur, progressieve of conservatieve maatschappelijke karakter, economische ontwikkeling, bevolkingssamenstelling etc. De opvatting die werd gehuldigd was dat de Europese landen en volken zich zouden schikken binnen de gestelde kaders. En daar wringt de schoen, zoals nu de Eurozone laat zien. De economische verschillen zijn te groot en controlemechanismes ontbraken om dit tijdig te constateren. En de wijze waarop de verschillende volken op elkaar reageren laat zien dat er nauwelijks enige solidariteit is. Ieder voor zich, teruggetrokken achter de eigen landsgrenzen.
Wat misgaat is in zekere zin het ontbreken van integratie. Daarbij zoeken groepen mensen naar hun gemeenschappelijke normen en waarden en geven vernieuwde invulling aan de maatschappij waarbinnen ruimte is voor verschillen tussen de groepen. En dat dwing je niet af met strenge regels of gestaalde kaders. Dat vereist langdurige en intensieve investering in de Europese samenleving. Hoe lastig en langdurig dat is, blijkt wel uit het moeizame integratie proces in Nederland. Het vereist ook politici die bevlogen maar ook concreet het Europese ideaal onder woorden kunnen brengen en mensen meeneemt.
Maar is dat genoeg? Waarom zou een inwoner van Nederland solidair zijn met een Griekse? Als iemand uit de Randstad al weinig affiniteit heeft met iemand uit Groningen, wordt het solidariteitsprincipe over de grenzen heen al helemaal een lastig verhaal. Of is het solidariteitsprincipe misplaatst? Een inwoner van New York zal amper solidair zijn met een inwoner van Californië als het gaat om werk, maar ze voelen zich allebei 100% Amerikaan. Zeker als er een externe dreiging is. Die samenhorigheid naar buiten toe is wat de Amerikanen onderscheidt van de Europeanen. Dat zie je ook op politiek niveau. Hoezeer ze ook van mening verschillen, aan het einde van de dag zijn ze allen Amerikaan. Kijk je naar Europese politici dan ontbreekt dat volledig. De verdeeldheid binnen de nationale grenzen maar ook tussen de Europese regeringsleiders is pijnlijk. Geen fotomoment kan dat verhullen. De houding die de West Europese landen innemen jegens de Zuid-Europese landen laat juist zien dat zelfs de politiek niet gelooft in een Europese droom. Nationaal belang gaat voor. Uit electorale overwegingen wordt hard geschopt tegen het Zuiden terwijl men het eigen falen verzwijgt. Dat wringt, dat leidt tot frustraties en afstand.
Hoe worden we nu toch Europeaan? Gezien het feit dat de politiek nooit de moeite heeft genomen om werkelijk te investeren in de Europese bevolking, zijn de huidige generaties grotendeels ‘verloren’. Gelijk aan de eerste generatie gastarbeiders die amper integreren. De integratie naar een meer homogene Europese bevolking begint bij de huidige jonge generatie. Het begint bij politici op nationaal niveau die werkelijk geloven in Europa en een toekomstvisie hebben. Het begint bij investeren in de maatschappij, de mensen, begrip voor elkaar situatie, kennis van elkaars cultuur en opvattingen. Dat dient een nationale prioriteit te zijn en niet op afstand door Brussel beleden te worden. Wat niet zal helpen is het afdwingen van verder bestuurlijke integratie. Niet omdat het niet voordelig is voor Europa, maar omdat Europa zonder een Europese burger een zeepbel is die elk moment doorgeprikt kan worden. En die ook zeker doorgeprikt gaat worden als politici zelf weigeren solidair te zijn met elkaar en begrip hebben voor elkaars problemen Dat politici erkennen dat landen wederzijds van elkaar profiteren en bij een crisis er gezamenlijk naar oplossingen wordt gezocht op basis van gelijkwaardigheid in plaats van enkele dominante partijen die de dienst uitmaken.
Dit stuk is eerder verschenen op de website van GroenLinkser Hans Groen.
“De idealen van weleer zijn vervlogen” idealen vervliegen meestal op het moment dat men achter
komt dat deze niet meer haalbaar zijn.
Voordat men dat moment bereikt dan moet de idealen naar beneden worden bijgesteld, dat is
helaas (en dat meen ik) niet gebeurt.
Ik denk dat de toekomstige EU in zijn huidige vorm en samenstelling veranderd.
En dat heeft inderdaad te maken dat idealisme plaats heeft gemaakt voor realisme (twee uiterste).
Europa is er al en gaat niet meer weg. Onze halve wetgeving en hele economie zijn Europees. De aandacht vestigen op buitenbeentjes zoals Griekenland of Bulgarije doet daar niet aan af. Het is geen kwestie van vragen of we ooit Europeaan gaan worden, het is een kwestie van wanneer we beseffen dat we het al lang zijn.
Ik ben fel tegen het nationalisme. Maar deze EU heeft niets te maken met internationalisme. De EU is een neoliberale organisatie bedoel om kapitalisten vrij toegang te geven tot de markten van de Europese landen. Echter de sociale situatie is heel verschillend. In Griekenland, Spanje en Italie leven de meeste mensen van een maand inkomen van 800 tot 900 euro netto, bij ons is dat 2000 euro netto.
De Europese Unie is een economische unie, vooral de Euro is daar een voorbeeld van. Als een land niet doet wat de EU wil dan wordt de EU heel boos. Neem Griekenland dat gedwongen wordt om extreem neoliberaal te worden. De Grieken willen dat niet, echter ex-maoist; José Manuel Durão Barroso dreigt met royering en isolatie als de Grieken niet buigen voor de wil van de markten.
Veel mensen vallen terug op nationalisme. In Nederland heb je rechts en links nationalisme. Rechts nationalisme vindt je bij de PVV en links nationalisme bij de SP. Bij de SP is dat een grote handicap. Want een Socialistische Partij moet niet nationalistisch denken. Helaas is dat niet een restant van het stalinisme dat het ”socialisme in eigen land” nastreefde. Daar hoort een bepaalde nationalistische instelling bij!
Ik geef echter geen steun aan de Europese Unie. Ik wil een socialistisch Europa dat er is voor de arbeiders, niet voor de kapitalisten en de elitaire politici.
”Helaas is dat nog een restant van het stalinisme dat het ”socialisme in eigen land” nastreefde. Daar hoort een bepaalde nationalistische instelling bij”
Dat bedoelde ik!
zouden echt de meeste nederlanders een inkomen van netto 2000 euro hebben??
maar ik ken veel aowers en waoers die net boven de 1200 uitkomen.
Historisch hebben we een germaans europa= skandinavia, nederland, duitsland.
een slavisch europa =polen, bulgarye, hongarye etc. en de latynse landen.
Wanneer we ons moeten plooien naar de amerikaanse cultuur en het amerikaanse casino kapitalisme zullen we nooit uit de crisis komen en zullen we nooit een europees cultuurbesef verkrygen.
misschien is een groenere en kleinschaliger samenleving per saldo goedkoper en in staat de komende problemen aan te pakken.
Een unie heeft pas een overlevingskans als iedereen “gemiddeld” tevreden is.
Ik neem in Europa het tegenovergestelde waar.
Kijk maar eens hoe snel het is gegaan met de Sovjet Unie, binnen een paar
jaar was het afgelopen met deze Unie.
Misschien mag de Europese Unie 65 bestaan, maar hij heeft meer voet in
mijn geld buidel dan in mijn hart.
Mijn keuze en die van vele anderen staan nu in ieder geval vast.
@6, Robbie
Een betere reden dan geld is er niet. De rest is weliswaar niet geheel en al bullshit, maar hangt er toch maar een beetje bij.
@3 mooi gezegd hoor. Werk dat eens uit tot een betoog van 400 a 600 woorden met pakkende titel en dan opsturen naar openpodium@krapuul.nl.