Wie sluit de ogen voor het lijstje van de 100 grootste economische entiteiten ter wereld? In één jaar tijd is het aantal grootbedrijven in de lijst gestegen van 63 naar 69. Deze trend leidt tot een wereld die volledig wordt gedomineerd door gigantische bedrijven.
Wie wil zo’n wereld die democratie tot een farce maakt? Nationalisten willen dat wellicht niet maar hun verblindheid belet hen de machtsverhoudingen te onderkennen. Naties als Luxemburg of Nederland hebben in hun visie een gelijke mate van soevereiniteit als de Verenigde Staten of China. Klein is mooi – Oost-Vlieland voor de Oost-Vlielanders! – is hun credo. Dat moge waar zijn. Maar het is tevens een keuze voor onmacht, een keuze voor het met je laten sollen.
Een recent voorbeeld van de keuze voor gesol is de Apple-zaak in Ierland. De Europese Commissie heeft geoordeeld dat Apple de Ierse staat 13 miljard euro moet terugbetalen vanwege onterecht verleende belastingvoordelen. Is de Ierse regering blij met de beslissing van Europees commissaris Margrethe Vestager? Het bedrag van 13 miljard euro staat gelijk aan 5 procent van het BBP van Ierland en is net zoveel als de complete begroting voor volksgezondheid. Edoch, het Ierse kabinet heeft besloten om in beroep te gaan tegen de door de Europese Commissie opgelegde naheffing voor Apple. Het wil een soft belastingklimaat voor buitenlandse bedrijven opdat ze investeren in Ierland, wat werkgelegenheid oplevert. De Ierse machthebbers kiezen er daarom voor hun politiek te laten bepalen door de belangen van grootbedrijven en zich niets aan te trekken van gezamenlijke afspraken in Europees verband. Natuurlijk is dit Ierse nationalisme uitermate kortzichtig.
Met hun ogen gesloten voor de ontwikkelingen van multinationals lijken nationalisten nog in de 19e eeuw of zelfs vroeger te leven. Bij de eenwording van Duitsland onder impuls van Bismarck en die van Italië onder Garibaldi vormde nationalisme een progressieve kracht. De kleine Duitse respectievelijk Italiaanse staatjes werden tot eenheden gesmeed die beter pasten bij de overgang van feodalisme naar kapitalisme. Heden ten dage is het echter een uitdaging grootbedrijven democratische besluiten te doen volgen en niet andersom, waarbij landen zich laten leiden door de belangen van multinationals. Dat is de politieke opgave in 2.0.
Pingback: Papieren bootjes tegen stromen en stormen in | Krapuul