Het dilemma voor de ChristenUnie

Onderstaand artikel verscheen eerder op de website van Jan Dirk Snel, die deelneemt aan de Krapuul Creative Commons Pool.

Laat ik een paar tweets maar even uitwerken tot een kort stukje. Onlangs was ik hier behoorlijk kritisch over een detail in een voorstel van de ChristenUnie, dat op zich overigens op zijn minst de moeite van het bespreken waard was, laat ik dan nu eens hardop meedenken. Het gaat hier om een partij die ik vooral vanwege haar redelijke opstelling waardeer.

Opgemerkt zij overigens dat ik van geen enkele partij ben. Ik ben het vooral eens met Kolakowski’s humoristische combinatie van conservatisme, liberalisme en socialisme, ongeveer op de wijze waarop Rob Hartmans dat in de epiloog van zijn laatste boek, Lang leve de Linkse Kerk – en andere essays over politieke hersenschimmen, misverstanden en illusies (Soesterberg 2010) heeft uitwerkt. Lelijk gezegd kun je ook zeggen dat ik dus niet kan kiezen. En verder kan ik alleen nog verklappen dat ik op Kieskompas nooit zo heel ver van het midden uitkom, zij het op de horizontale lijn meestal wel net aan één kant en zelden aan de andere. Wel kan ik melden dat ik in alle mogelijke tests altijd het verst verwijderd ben van de PVV, maar ik geloof dat je ook wel in een uiterst carnavaleske stemming moet verken om ook maar in de buurt van die schertspartij uit te komen. Een aanhanger van confessionele politiek ben ik niet, maar een tegenstander nu ook weer niet. Ik vind bovendien dat niet-confessionele partijen wel eens wat meer waardering zouden mogen opbrengen voor de christelijke erfenis van onze cultuur. Het grote goed van de rechtsgelijkheid zegt niet dat je tegelijk de wortels van je cultuur niet kunt erkennen. Maar dit terzijde – om me even in te dekken. Ik moet het daar nog maar eens afzonderlijk over hebben.

De ChristenUnie dus. Die ging er woensdag op achteruit. En de partij verloor daarbij vooral opvallend in de traditionele bolwerken, zoals Bunschoten-Spakenburg. Kennelijk vertrokken daar kiezers naar de SGP – die procentueel wel achteruit ging, maar in absolute getallen wel degelijk meer stemmen kreeg – en het CDA. De PVV wordt ook nog geopperd, in Trouw van vandaag bijvoorbeeld, al lijkt het mij waarschijnlijker dat CU’ers voor het CDA kiezen en CDA’ers voor de PVV. Waar ze wel naartoe gingen, is ook niet zo relevant, want je kunt er vanuit gaan dat die kiezers in die plattelandsgemeenten eerder naar rechts dan naar links gaan.

De oorzaak lijkt me duidelijk: men vindt de ChristenUnie te links. In al haar redelijkheid is met name de fractie in de Tweede Kamer enigszins verwijderd geraakt van haar traditionele, dikwijls rurale aanhang.

Die is trouwens niet groot. De CU komt voort uit het GPV en de RPF. De eerste was exclusief gereformeerd-vrijgemaakt. Meer dan één vaste zetel had ze niet. Een tweede verwierf ze regelmatig omdat voorlieden als Piet Jongeling of Gert Schutte vanwege hun integriteit, hun staatsrechtelijke zuiverheid of hun staan voor beproefde waarden waardering bij anderen opriepen. Maar twee zetels was wel het maximum.

De RPF was in feite een afsplitsing van de ARP toen die partij besloot op te gaan in het CDA. Je zou ook kunnen zeggen dat de partij bestond uit mensen die best lid van het GPV hadden willen worden als dat destijds gekund had. Aanvankelijk vertegenwoordigde de RPF vooral de traditionele rechtse koers van de ARP. (Dat wordt vaak vergeten, maar de ARP was op de roerige finale na meestal een veel rechtsere partij dan de KVP.) Ook daarvoor was de basis niet groot. Tussen 1981 en 1989 haalde de partij 1 of 2 zetels. Dat veranderde toen Leen van Dijke in 1994 lijsttrekker werd. De RPF steeg toen naar 3 zetels, terwijl het GPV er 2 behaalde. Terwijl beide partijen bij vier landelijke verkiezingen in de jaren tachtig nooit meer dan drie zetels haalden, waren er dat bij de twee landelijke stemrondes in de jaren negentig dus vijf. Ergens tussen die twee cijfers ligt de natuurlijke aanhang. Of beter misschien: de drie vertegenwoordigt de vaste aanhang, de vijf neemt de sympathiestem mee.

Toen de beide partijen fuseerden, leverde dat in het afgelopen decennium dan ook beslist niet direct een bonus op. Integendeel, in 2001 en 2002 behaalde de nieuwe ChristenUnie slechts 4 en 3 zetels. Pas in 2006 werd met 6 zetels een reële groei bereikt, die in 2010 weer iets slonk tot een getal van 5, het gezamenlijke niveau van de jaren negentig dus. Ik geef trouwens onmiddellijk toe dat dit wel een erg grove schets is: voor een zorgvuldiger analyse dien je bijvoorbeeld, vooral bij zulke relatief kleine partijen, percentages te gebruiken. Maar de tendensen zijn zo wel enigszins duidelijk.

Als de partij nu woensdag in de plaatsen waar de traditionele aanhang vrij groot is, verloren heeft, dan geeft dat zeker te denken voor de partijleiding. De vraag lijkt me daarbij wel wie er precies weggelopen zijn. Zijn daar ook mensen onder die hun hele leven al GPV of RPF stemden of gaat het meer om de (oudere) sympathiestem? Hoe het ook zij, de partij lijkt de aansluiting bij de traditionele, rurale aanhang ietwat kwijtgeraakt te zijn.

De vraag is ook of men moet proberen om die terug te winnen. Ik bedoel maar, het verlies in Bunschoten, Oldebroek of Veenendaal mag dan opvallend zijn, zoveel zoden zetten die plaatsen op landelijk niveau nu ook weer niet aan de dijk. De vraag lijkt me bovendien of de traditionele aanhang niet te veel versnipperd is om die ooit nog weer bij elkaar te krijgen. Het GPV is niet voor niets opgeheven. De aanhang valt wellicht ook wat oriëntatie betreft langzaam uit elkaar: krijg je al die mensen ooit nog weer bij elkaar? Willen ze dat zelf wel? Vinden die kiezers het niet veel prettiger dat ze nu een eigen, individuele keuze maken? Kun je die paar lieden die weglopen naar de SGP, daar niet beter laten?

Het dilemma lijkt me namelijk dat de traditionele aanhang weliswaar tamelijk rechts en ruraal was, het groeipotentieel zat vanaf de jaren negentig eerder in een wat meer linkse koers. Ik besef onmiddellijk dat die woorden inhoudelijk niet al te veel betekenis hebben, maar als vage aanduidingen voldoen ze hier. Enige, relatieve betekenis hebben ze wel: je kunt ze in ieder geval niet naar believen omdraaien.

Zowel in 1994 als in 2006 zat de groei vooral in het sociale gezicht. Christelijk-sociaal was een term die zowel Leen van Dijke als André Rouvoet graag gebruikten. Als zodanig is het een enigszins veelduidige term. Jan Peter Balkenende, die tussen 2002 en 2010 het CDA aanvoerde, was bijvoorbeeld bijzonder hoogleraar christelijk-sociaal denken geweest en sommigen meenden daar aanvankelijk ten onrechte uit af te kunnen leiden dat hij ook wel een beetje links – ik ga dit soort indicerende, onnauwkeurige analysetermen niet ook nog eens tussen haakjes zetten – zou zijn. Dat was niet het geval.

Erg schematisch gezegd kun je zeggen dat christelijk-sociaal twee dingen kan betekenen en dat Balkenende en Rouvoet die twee verschillende betekenissen vertegenwoordigen. Bij Balkenende betekende het vooral dat de maatschappij het zelf moet doen. Sociaal is een adjectief dat op de samenleving slaat. Balkenendes ideaal was dat van zijn moeder: iemand die zich suf vergadert in de besturen van allerlei nuttige maatschappelijke organisaties. Als mensen zelf met elkaar een zwembad aan kunnen leggen, dan moet de gemeente dat vooral niet doen. Dat is de gedachte ongeveer. Het is een poging een middenweg tussen liberaal individualisme en socialistische etatisme te vinden. Het is op zich geen gekke gedachte, maar uit de mond van een politicus kan ze wat onpraktisch en onbedoeld moralistisch klinken. Je zegt immers tegen de mensen dat ze zelf met elkaar maar aan de slag moeten gaan. Het ideaal lijkt – ik doe het nu even erg grof – socialistisch, de praktische invulling is liberaal. Waar het ook op neerkomt: de overheid doet in ieder geval niks. Of, nu overdrijf ik: de overheid probeert natuurlijk om structuren te scheppen waarin de mensen zelf aan de slag kunnen gaan. Voorwaarden dus. De vraag is alleen of dat wel zo erg lukt. Je kunt wel willen dat woningcorporaties, scholen of ziekenhuizen democratisch bestuurd worden door besturen en ledenraden die een breed draagvlak hebben, de vraag is of dat in de huidige maatschappij met schaalvergroting ook lukt. Wat nu als de burgers niks doen of eenvoudigweg geen greep meer op grote professionele organisaties krijgen?

Bij Rouvoet en in het spreken van de ChristenUnie lijkt christelijk-sociaal een veel politiekere betekenis te hebben. Het slaat op wat de staat doet. Die wijze van spreken is in ieder geval minder misleidend. Het gaat gewoon om het beleid dat politici voeren en dat de overheid kan uitvoeren: een sociaal beleid. De recente inzet voor passend onderwijs past daar ook bij. Hier hoef ik veel minder uit te leggen, omdat de term zo voor kiezers ook veel begrijpelijker is. Van een politicus verwachten ze dat hij het heeft over wat hij als politicus gaat doen en Rouvoet, Slob en de andere Kamerleden zijn op dat punt veel helderder en begrijpelijker dan Balkenende op dit punt ooit was.

Het lijkt me ook helder dat de term lange tijd wel degelijk aansprak. Dat was in 1994 al zo en dat was in 2006 nog steeds het geval. De vraag lijkt me alleen of de term nu nog functioneert. In de huidige constellatie heeft sociaal toch al gauw de bijklank van licht socialistisch. Op zich is dat ten onrechte, publicitair werkt het wel zo. Je kunt je bovendien afvragen wat er aan linkse partijen nog socialistisch is – dat geldt helemaal voor de PvdA –, we leven nu in een tijd waarin wat zichzelf als rechts beschouwt, sterk polariseert, zoals links dat in de jaren zeventig deed, en dat bepaalt ook de receptie.

Ik vraag me af of het etiket christelijk-sociaal op dit moment nog wel werkt. De magie van de term lijkt wat uitgewerkt. Kan de ChristenUnie nog kiezers links van het CDA aantrekken? Dat lijkt de laatste verkiezingen niet gelukt. En sterker, ook voor kritische CDA-ers vormt de CU kennelijk geen alternatief. Voor hen blijft de partij te christelijk, te klein-christelijk vermoed ik. De linkse stroming uit de nadagen van de ARP – waar de oorspronkelijke RPF-aanhang overigens voor wegvluchtte – is heel klein geworden. Dat zag je al aan de EVP en net als de aanhangers van die partij stemmen zulke mensen eerder GroenLinks.

Het gaat hier in feite alleen om tactische overwegingen. Het is niet aan mij om iets over de koers van de partij te zeggen. Maar het bestaansrecht van een partij begint altijd bij een oprecht gemeende overtuiging, het woord uit de laatste verkiezingsleus. Die ligt bij de ChristenUnie nu eenmaal toch in de oude, verzuilde antirevolutionaire lijn, hoe onherkenbaar gemoderniseerd ook. De partij wil politiek op christelijke grondslag bedrijven. Zelf heb ik daar in die uitgesproken zin minder mee, maar dat is de basis en die zal ze niet los laten.

Ook denk ik – nogmaals al observerend – dat er weinig reden is om de concrete politieke lijn los te laten: die is praktisch en constructief. Die is niet links, maar eerder realistisch en welwillend gouvernementeel. Maar ik denk wel dat de CU er in de huidige politieke constellatie goed aan doet om eerder het realistische van de daadwerkelijke opstelling te benadrukken dan het christelijk-sociale, niet om daar inhoudelijk iets af te doen, maar uit oogpunt van presentatie.

Paradoxaal genoeg zou ik de ChristenUnie willen aanraden om vooral de samenwerking met D66 te zoeken. Ik zal dat uitleggen. Bij het debat over de politietrainingsmissie naar Kunduz – ik zeg daar inhoudelijk even niets over – zag je al dat GroenLinks, D66 en ChristenUnie samen met VVD en CDA een meerderheid vormden. Je zou over een soort schaduwcoalitie kunnen spreken. GroenLinks en D66 mogen praktisch dan vaak niet zover uit elkaar zitten, sociologisch vertegenwoordigen ze toch heel andere groepen. GroenLinksers zijn qua mentaliteit uitgesproken progressief. D66’ers daarentegen beschouwen zich eerder als het redelijke midden. Liberalen die echt liberaal willen zijn. Het kan verstandiger, zegt Alexander Pechtold en dat is een wat flauw aftreksel van de oude gedachte van een redelijk alternatief.

D66 en ChristenUnie vertegenwoordigen beide een soort pragmatisch politiek midden, maar vormen daarvan ook de uiterste polen. D66 wordt in traditioneel christelijke kringen vaak enorm gewantrouwd, ook onder de achterban van de ChristenUnie. De vrijheid van onderwijs en zelfs die van godsdienst zou bij die partij niet veilig zijn, is de gedachte. Afgelopen zomer zag men het ook aan de afkeer van Paarsplus. Als het erop aankomt, lijkt me dat allemaal wat overtrokken – grondrechten zijn goed gewaarborgd en worden zo maar niet aangetast en bij de vrijheid van onderwijs gaat het om vele lagen, die lang niet allemaal met klassieke grondrechten te maken hebben – helemaal onbegrijpelijk is ze ook weer niet. In hedendaags cultureel liberale kringen heerst vaak een wel erg individualistische, persoonlijke interpretatie van grondrechten, terwijl die dingen vanuit hun aard – de verhouding tussen burgers en overheid – vanouds juist collectief, in maatschappelijke verbanden, uitgeoefend worden. Alleen vanuit staatsrechtelijk oogpunt al kan de ChristenUnie hier een heilzame correctie in het debat aanbrengen. (In dat zuiver klassiek liberale gezichtspunt ligt dan ook mijn grootste sympathie voor de CU, vertel ik er maar en passant bij.)

Uit tactisch oogpunt – over inhoud ga ik immers niet – zou de ChristenUnie er naar mijn idee goed aan doen om zich als een soort confessionele, christelijke pendant van het ‘seculiere’ D66 te presenteren: enerzijds praktisch zeer dichtbij, anderzijds principieel de tegenpool.

Zoiets. Daarom mijn voorstel om vooral op het realistische de nadruk te leggen. Of een en ander veel winst zou opleveren, weet ik niet. Als de ChristenUnie dicht bij haar grondslag wil blijven, zit veel meer dan de grootte van 2006 of 2007 er toch niet in, denk ik. Het christelijk-sociale element zal belangrijk blijven. Maar nadruk op realisme en een gouvernementele opstelling, een zekere distantie van links, lijken me op dit ogenblik tactisch verstandig.

Maar ik geef mijn voorstel graag voor beter. En meer dan het vrijblijvende advies van een belangstellende toeschouwer is dit niet.

13 gedachten over “Het dilemma voor de ChristenUnie”

  1. Toen ik in 1970 lid werd van de Amsterdamse gemeenteraad, was de ARP er met 2 zetels van de 45 een vaste waarde. Ik arriveerde, nog nahijgend van de revolutionaire illusies van 1968. Dacht dat de mobiliserende kracht van het opstandige woord er zou heersen. Maar, o maar:
    In een gemeenteraad zit het bestuur, als het goed is, dicht bij de burgers. Dus is er weinig plaats voor polarisatie en uitsluiting tussen de gekozenen. Je zoekt er concrete oplossingen voor concrete problemen. En iedereen die daarover wil meedenken zonder vooroordelen en maffia-bindingen, is welkom.
    Zo komt het, dat de gereformeerden me aangenaam verrasten. Ze vertoonden echt dat realisme en die openheid op basis van een onderliggende onwrikbare overtuiging, waar JD Snel het over heeft. In februari 1973 doorbrak ik in de Raad als eenmansfractie van de PSP met uitsluitend de steun van de AR-vertegenwoordiger en latere minister, Enneüs Heerma, het liberale en marktgerichte stadsvernieuwingsdenken.
    Als je eens wilt zoeken naar de echte waarden die verborgen zijn in de “wortels” van de Nederlandse cultuur, luister dan niet naar de PVV die alleen carnaval en kievitseieren ziet, maar denk eens na over die Hollanders en Friezen die hun polders, waterschappen en consistories zelf bestuurden, zonder tussenkomst van adellijke heren en kerkelijke hoogwaardigheidsbekleders. Iets van die mentaliteit is overgegaan in het anarcho-syndicalisme, in de relatieve onafhankelijkheid van de NL RK kerk en in de ver doorgevoerde decentralisatie van het bestuur naar gemeenten (in vergelijking met de rest van Europa) in Nederland.
    Dus, in plaats van de Wilderse autoritaire kreten over een aan zijn grillen onderworpen rechterlijke macht, over een gecentraliseerde politie, los van de nodige controle door de locale overheden, over burgemeesters en dominees “met slappe knieën” die moeten wijken voor de knieschoten van de stadscommando’s onder leiding van De Roon – in plaats van dat alles hoort het zelfvertrouwen van de directe democratie, een van de kostbaarste bouwstenen van de Nederlandse cultuur.
    De Christen Unie is daar, zoals JD Snel stelt, een belangrijke uiting van. Hoe paradoxaal het ook klinkt, hij heeft gelijk, als hij schetst, dat het realisme van de linkse liberalen maar al te vaak samenvalt met het realisme van deze variant van de mannenbroeders.
    Je kunt het honderdmaal oneens zijn met hun (onverenigbare) uitgangspunten.
    Ze zijn onze bondgenoten in integriteit!
    Bewust of onbewust laat JD Snel onbesproken, tegen wie hij zich in zijn artikel keert. Dat is namelijk (vermoed ik) Bart-Jan Spruyt. Spruyt zoekt al jaren, vanuit het Leidse neoconservatieve filiaal dat Burke Stichting heet, naar iets wat de rol kan spelen die de Amerikaanse Republikeinse Partij vervult (of vervulde) voor de neoconservatieven van The Weekly Standard in washington. De Neocons gebruiken de christen-fundamentalisten onder de Republikeinen om hun agenda van elitaire Staat door te voeren.
    Het lukte Bart-Jan niet met Geert Wilders (2006). Het lukt niet met met de SGP (zijn te sektarisch). Het lukte niet om pseudo-PVV afdelingen op te richten (Urk, 2009). Nu ziet Bart-Jan een nieuwe kans bij de Christen-Unie. De leiding lijkt verzwakt door het verlies bij de verkiezingen. Spruyt bepleit een forse wending naar “rechts”. Daarvoor heeft hij, zoals ik bij de EO zag, geen religieuze of inhoudelijke-, alleen tactische-, argumenten. Dergelijk opportunisme lijkt mij voor de getrouwen van Rouvoet een gruwel. Maar misschien overschat ik ze.
    Snel bepleit daarentegen een vasthouden aan de integere interpretatie, die misschien niet snel verkiezingswinst zal brengen, maar wel de mannenbroeders het gevoel zal geven, zonder zonden voor hun Heer te kunnen verschijnen.
    Het heeft toch wel iets bijzonders, dat in deze tijden veel van het lot van Nederland blijkt af te hangen van de standvastigheid in het geloof van zijn zijn koppigste zonen en dochters.
    :mrgreen:

  2. Er is iets op de foto die mij steeds afleidt van het inhoud van je blog. 😛

  3. Huub

    • Ik heb met belangstelling meerdere artikelen op je blog gelezen en trof een schat aan eigen ervaring, genuanceerde inzichten, verwijzigen en politieke informatie die naar het complexe spectrum van huidige politiek klimaat in de lage landen hebben geleid, aan.

    On topic
    Om het simpel te moeten houden ,ik heb eerder genoemd dat ik schrijven over politiek door ook nog gebrek aan expertise al een cream op zich vind, kan ik me voorstellen dat CU Rouvoet zich aan kan dienen als een integere Wilders bestrijder.
    Dit uit actueel pragmatisme, ik heb het stuitend gevonden dat B4 middels een herenakkoordje afzag van een PE Irak, een monddood de 2e kamer als gevolg.
    Daar had topic CU als hoog in het christelijk vaandel, zich ook niet aan mogen compromitteren.
    Ik trof op uw lage landen onder meer

    De kieswet impliceert, dat eenmansondernemingen, zoals de PVV, zich helemaal niet in de verkiezingen mogen mengen.
    • In alle beschaafde Europese landen is partijfinanciering aan controle onderworpen. Niet in Nederland: Pim Fortuyn werd al in de tang genomen door de vastgoedmaffia, en zijn LPF nadien nog meer. Verdonk is daarvan een volgend voorbeeld.
    Het taboe op vergelijking met de opkomst van het fascisme, hoe begrijpelijk ook, houdt niet in, dat men maar stil moet blijven zitten, als Wilders gaat pleiten voor Neurenberger discriminatie-wetten en etnische cleaning van Europa. Er is een grens.

    Ik ga er vanuit dat Neerlands wetgeving geen EU uitzondering is in het democratisch ruimte geven aan een dergelijk politiek fenomeen cq 1 mans beweging en stichting als “”normale”” politieke partij.
    Mijn vraag is wanneer deze statuten of regels geschreven zijn en of deze naar verworven inzichten, zoals de opmaat naar WO2 , niet herzien zouden horen te worden.

    Doelde u op het Belgisch cordon sanitair rond Vlaams Blok als politiek beschavings offensief?
    Ik begrijp dat meningen verdeeld zijn over de uiteindelijke effectiviteit van een CS als een dergelijke geest eenmaal uit de fles is.

    Ook al regeert de markt, hou ik democratie hoog in het vaandel. Vanuit dat beginsel zie ik iets mis met confessionele partijen in de coalitie.
    Religieus gedachten goed aan de macht zal zich democratisch/ sociaal moeten bewijzen om haar kiezers te behouden.
    Eenmaal aan de macht is de neteligheid en voor mij de vrees dat godsdiensten als vrijbrief voor machtsmisbruik en oorlogs praktijken dienen. Confessionele stemmers hebben een oppergod als ingefluisterde dekmantel, god.s wegen zijn ondoorgrondelijk als acceptatie.
    Ik heb Hannie van Leeuwen nooit over afkeuring CdA rol JPB gen PE Irak etc.gehoord, het kan zijn dat ik dit gemist heb.
    Dan is er de CU die naar mijn info voor Israel als beloofde land gaat , wat moet je daar nou weer mee?
    Ik kan me nog wel voorstellen dat een politicus zoals Blair, die na Irak RK is geworden qua geweten te zwaar belast was om daar zelf mee om te gaan, aflaat nodig had, maar dat is maar voorstellen.

    ”Het grote goed van de rechtsgelijkheid zegt niet dat je tegelijk de wortels van je cultuur niet kunt erkennen”

    I begrijp deze zin niet goed, ik denk dit als vraagstelling zo te begrijpen

    Is het grote goed van rechts gelijkheid niet te danken aan het ontnemen van de rol van kerkelijke elite?
    Democratie zou paradoxaal genoeg bevochten en ontsproten uit dezelfde cultuur zijn, waardoor erkenning als dank,waar ik dankbaar voor ben, aan de orde zou zijn?

    De vwrwijzing naar
    http://www.republiekallochtonie.nl/wie-stemmen-er-pvv-ewoud-butter

    was leerzaam als bevestiging die voor de hand.
    Het is toch niet zo moeilijk om te vatten waar Wilders kiezers vandaan komen, kiezers textueel over 1 kam scheren als armoedig dan wel wilderiaanse retoriek.

    Kan het niet laten om dit even toe te voegen, er is zo veel moois om te zien, dankbaar voor te zijn whatever, te blijven ontdekken

    IMF God existeer, He woud…

    admire the beauty of a universe that he did not create

    recognize that eternity is meaningless

    deny both heaven and hell

    disown all men and women who speak in his name

  4. Ikschreef Vanuit dat beginsel zie ik iets mis met confessionele partijen in de coalitie.

    Moet zijn, zie ik Niets mis met etc. al betuig ik mijn ideen daarover.

  5. Nog 1jte , vdheuvel, eerst lezen is voor mij fijn, ik heb het vertikt om aan plak knip werk te doen als eigen te doen, maar als ik het doe ,dan wel compleet met bron.
    Sorry, maar hier is ie voor de goed orde der knip en plak .

    If God existed, he would…

    admire the beauty of a universe that he did not create

    recognize that eternity is meaningless

    deny both heaven and hell

    disown all men and women who speak in his name

    denounce the harm caused by religious “morality”

    help the human race to thrive without him

    If God existed, he would be an atheist.

    http://www.godwouldbeanatheist.com/about.htm

  6. Hallo, Katja. Je stelt legitieme en begrijpelijke vragen. Je reageert op wat ik in De lage Landen schrijf en schreef. De meeste bezoekers van Krapuul kennen DLL (helaas) (nog) niet en kunnen dus misschien weinig met het meeste van wat je hier op Krapuul zegt.
    Ik ga je antwoorden, maar stel je voor, om dat op DLL te doen. Ben je akkoord, dat ik #6 overkopieer naar DLL en er daar op in ga?
    En, #jvdh, Krapuul will profit from that, in the end 🙂

  7. #9

    Dank en akkoord , maar er zitten nog type foutjes e,.d. in #6.

    Heb onvoldoende tijd om dit eerst te corrigeren, zal dit later nog doen, OK

  8. Correcties aan gebracht, heb er verder niet aan geschaafd.
    Huub

    • Ik heb met belangstelling meerdere artikelen op je blog gelezen en trof een schat aan eigen ervaring, genuanceerde inzichten, verwijzigen en politieke informatie die naar het complexe spectrum van huidige politiek klimaat in de lage landen hebben geleid, aan.

    On topic
    Om het simpel te moeten houden ,ik heb eerder genoemd dat ik schrijven over politiek door ook nog gebrek aan expertise al een cream op zich vind, kan ik me voorstellen dat CU Rouvoet zich aan kan dienen als een integere Wilders bestrijder.
    Dit uit actueel pragmatisme, ik heb het stuitend gevonden dat B4 middels een herenakkoordje afzag van een PE Irak, een monddode de 2e kamer als gevolg.
    Daar had topic CU als hoog in het christelijk vaandel, zich ook niet aan mogen compromitteren.
    Ik trof op uw lage landen ondermeer

    De kieswet impliceert, dat eenmansondernemingen, zoals de PVV, zich helemaal niet in de verkiezingen mogen mengen.
    • In alle beschaafde Europese landen is partijfinanciering aan controle onderworpen. Niet in Nederland: Pim Fortuyn werd al in de tang genomen door de vastgoedmaffia, en zijn LPF nadien nog meer. Verdonk is daarvan een volgend voorbeeld.
    Het taboe op vergelijking met de opkomst van het fascisme, hoe begrijpelijk ook, houdt niet in, dat men maar stil moet blijven zitten, als Wilders gaat pleiten voor Neurenberger discriminatie-wetten en etnische cleaning van Europa. Er is een grens•

    Ik ga er vanuit dat Neerlands wetgeving geen EU uitzondering is in het democratisch ruimte geven aan een dergelijk politiek fenomeen cq 1 mans beweging en stichting als ’normale’ politieke partij.
    Mijn vraag is wanneer deze statuten of regels geschreven zijn en of deze naar verworven inzichten, zoals de opmaat naar WO2, niet herzien zouden horen te worden.

    Doelde u op het Belgisch cordon sanitair rond Vlaams Blok als politiek beschavings offensief?
    Ik begrijp dat meningen verdeeld zijn over de uiteindelijke effectiviteit van een CS als een dergelijke geest eenmaal uit de fles is.

    Ook al regeert de markt, houd ik democratie hoog in het vaandel. Vanuit dat beginsel zie ik niets mis met confessionele partijen in de coalitie.
    Religieus gedachtengoed aan de macht zal zich democratisch/ sociaal moeten bewijzen om haar kiezers te behouden.
    Eenmaal aan de macht is de neteligheid en voor mij de vrees dat godsdiensten als vrijbrief voor machtsmisbruik en oorlogs praktijken dienen. Confessionele stemmers hebben een oppergod als ingefluisterde dekmantel, god’s wegen zijn ondoorgrondelijk als acceptatie.
    Ik heb Hannie van Leeuwen nooit over afkeuring CdA rol JPB geen PE Irak etc.gehoord, het kan zijn dat ik dit gemist heb.
    Dan is er de CU die naar mijn info voor Israel als beloofde land gaat , wat moet je daar nou weer mee?
    Ik kan me nog wel voorstellen dat een politicus zoals Blair, die na Irak RK is geworden qua geweten te zwaar belast was om daar zelf mee om te gaan, aflaat nodig had, maar dat is maar voorstellen.

    ”Het grote goed van de rechtsgelijkheid zegt niet dat je tegelijk de wortels van je cultuur niet kunt erkennen”

    I begrijp deze zin niet goed, ik denk dit als vraagstelling zo te begrijpen

    Is het grote goed van rechts gelijkheid niet te danken aan het ontnemen van de rol van kerkelijke elite?
    Democratie zou paradoxaal genoeg bevochten en ontsproten uit dezelfde cultuur zijn, waardoor erkenning als dank,waar ik dankbaar voor ben, aan de orde zou zijn?

    De verwijzing naar
    http://www.republiekallochtonie.nl/wie-stemmen-er-pvv-ewoud-butter

    was leerzaam als bevestiging die voor de hand ligt.
    Het is toch niet zo moeilijk om te vatten waar Wilders kiezers vandaan komen, kiezers textueel over 1 kam scheren als armoedig dan wel wilderiaanse retoriek.

    Kan het niet laten om dit even toe te voegen, er is zo veel moois om te zien, dankbaar voor te zijn whatever, te blijven ontdekken

    If God existed, he would…

    admire the beauty of a universe that he did not create

    recognize that eternity is meaningless

    deny both heaven and hell

    disown all men and women who speak in his name

    denounce the harm caused by religious “morality”

    help the human race to thrive without him

  9. Er is geen plaats voor religie in de politiek.

    Mijn voor voor voorouders lagen op de brandstapels in de eeuwen van de inquisitie en anno 2011 zij we de blijde getuigen van de laatste stuiptrekkingen van deze ellende, en in 2012 is het afgelopen met ze (Rome met het vaticaan) zoals de Maya`s voorspeld hadden maar ook St Malachy en Nostradamus
    .
    Hun wil op te leggen met een gesel van bloedvergieten, uitmoorden, stelen, slavernij, verkrachting, sodemie, manipulatie, leugen, zelfverrijking, uitbuiten, zakkenvullerij, brandstapels, martelkamers (en zie de schandalen van de RK kerk) en dat gaat straks tot het verleden behoren.

  10. john smit 7 Schreef:

    Er is geen plaats voor religie in de politiek.
    Mijn voor voor voorouders lagen op de brandstapels in de eeuwen van de inquisitie en anno 2011 zij we de blijde getuigen van de laatste stuiptrekkingen van deze ellende, en in 2012 is het afgelopen met ze (Rome met het vaticaan) zoals de Maya`s voorspeld hadden maar ook St Malachy en Nostradamus
    .
    Hun wil op te leggen met een gesel van bloedvergieten, uitmoorden, stelen, slavernij, verkrachting, sodemie, manipulatie, leugen, zelfverrijking, uitbuiten, zakkenvullerij, brandstapels, martelkamers (en zie de schandalen van de RK kerk) en dat gaat straks tot het verleden behoren.

    Jantje Smit de 7e toch …. Er is geen plaats voor religie in de politiek ??? Maar wel plaats voor een op haat voor een religie gebaseerde partij ?? waar dan weer 1,5 miljoen Nederlanders op stemmen ??

  11. Al Bakrastani

    #13

    Wilders is slechts de reactie op een intolerante godsdienst…………………. (met de daarin verweven leefregels van de `sharia` die niet te verenigen zijn met onze vrije democratische samenleving waar vrije meningsuiting incl. kritiek of o.a. Islam, gelijke rechten tussen man en vrouw, gelijke rechten voor homo’s, vrije keuze van religie, die niet verenigen vallen met onze verfijnde westerse normen en waarden)
    ………………….die eventjes dachten met behulp van linkse opruiers , ophitsers en demoniseerders dat ze het hier gemaakt hadden in het westen als pseudo zielepieten en schreeuwende toneelspelers, helaas de glans is er een beetje af overal. 🙁 🙁 🙁

Reacties zijn gesloten.